ارسال دیدگاه
امروز: دوشنبه , ۲۲ اردیبهشت , ۱۴۰۴
X
شاید نام جشنواره ۱۰۰ چندان به گوش عموم مردم آشنا نیاید؛ اما این فستیوال از مهم‌ترین فرصت‌های دیده شدن استعداد‌های جوان فیلمسازی است که بعضا از دل آن کارگردانان مهم سینمای روز ایران بیرون می‌آیند. خوب است پیش از اینکه به ۱۴امین دورۀ جشنوارۀ بین‌المللی فیلم ۱۰۰ نگاهی بیندازیم، مروری کوتاه بر تاریخچۀ این جشنواره و همچنین چیستی آن بیندازیم.
تاریخچۀ جشنواره فیلم ۱۰۰:
نام جشنوارۀ فیلم ۱۰۰ برگرفته از نوع فیلمهای حاضر در این فستیوال است که باید زمانی ۱۰۰ ثانیه‌ای داشته باشند. در حقیقت این جشنواره رقابتی مابین فیلمسازان جوانی است که باید در فرصت بسیار محدود کمتر از ۱۰۰ ثانیه هم حرفی بزنند و هم تکنیک سینمایی خود را به معرض نمایش بگذارند. از طرفی این جشنواره فرصت خوبی برای فیلمسازان جوان تأمین می‌کند که آنها می‌توانند با بودجه‌ای اندک، در جشنواره‌ای با چنین اهمیتی با حضور افراد شاخص سینما خود را ارزیابی کنند و مسیر پیشرفت و ورود جدّی به عرصۀ سینما را طی کنند.
جشنوارۀ فیلم ۱۰۰ ابتدا در آذرماه ۱۳۸۲ در شهر کرج پا گرفت. سه دورۀ ابتدایی این جشنواره به صورتی محدود در این شهر برگزار شد. سپس در دورۀ چهارم این جشنواره به تهران منتقل شد و به رنگ و بوی ملیتری به خود گرفت. در دوره‌های پنجم و ششم جشنوارۀ فیلم ۱۰۰ رفته رفته جایگاهی بالاتر پیدا کرد و به جشنواره‌ای بین‌المللی با حضور فیلمسازان خارجی تبدیل شد. پس از آن از دورۀ هفتم تا دوازدهم، جشنواره گاه به صورت سالانه و گاه به صورت دوسالانه با حضور چهره‌های برجسته‌ای از جمله مرحوم عزت‌الله انتظامی، مجید مجیدی، ابراهیم حاتمی‌کیا، رسول صدرعاملی، رضا کیانیان، شهاب حسینی، سروش صحت، محمدحسین لطیفی، کیانوش عیاری، رضا میرکریمی، عبدالرضا کاهانی، ژاله علو، هنگامه قاضیانی، شهرام مکری، بهرام توکلی، هومن سیدی، بهروز شعیبی و … برگزار شد.
سیزدهمین دورۀ جشنوارۀ فیلم ۱۰۰ با وقفه‌ای ۴ ساله به دلیل کرونا، در اسفند ۱۴۰۱ برای اولین بار در پردیس سینمایی ملت برگزار شد. حال چهاردهمین دورۀ این جشنواره از ۱۶ تا ۱۹ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ در پردیس سینمایی ملت برگزار شد که در ادامه به شرح آن خواهم پرداخت.
اختصاصی | تصویری از لوگوی چهاردهمین دورۀ جشنواره فیلم ۱۰۰ واقع در پردیس سینما گالری ملت
۱۴امین جشنواره بین‌المللی فیلم ۱۰۰:
طبق اعلام نشریه روزانه چهاردهمین جشنواره بین‌المللی فیلم ۱۰۰، ۵۱۴۳ اثر به دبیرخانه جشنواره ۱۴ ارسال شدند که در این بین آثاری از ۱۳۷ کشور دیده می‌شد. از بین این آثار ۱۹۲ اثر انتخاب شدند که ۱۳۰ تای آنها در بخش اصلی مسابقه و ۶۲ تای آنها در بخش خارج از مسابقه در سالن‌های ۸ تا ۱۱ پردیس سینمایی ملت به نمایش درآمدند. در حقیقت فیلمهای برگزیده در قالب ۶باکس مسابقه ۱ تا ۶ و ۳ باکس خارج از مسابقه ۱ تا ۳ در روزهای سه‌شنبه، چهارشنبه و پنج‌شنبه دو بار به نمایش درآمدند. فیلمهای بخش مسابقه در سه بخش «ایران عزیز»، «کرامت انسانی» و «فلسطین آزاد» به رقابت با یکدیگر پرداختند.
همانطور که از نام آن پیداست، در بخش «ایران عزیز» فیلمهای ملی از فیلمسازان داخلی با موضوعات گوناگون رقابت می‌کنند. در بخش «کرامت انسانی» فیلمهای داخلی و خارجی با محوریت نوع‌دوستی، عدالت و آزادی حضور دارند و در بخش «فلسطین آزاد» هم که بخش فراصد محسوب می‌شود، فیلم‌هایی تا ۳۰۰ ثانیه با محوریت فلسطین، مقاومت و شرایط منطقه تا حضور دارند. مجموعا ۲۸ پویانمایی (انیمیشن)، ۸۰ فیلم داستانی و ۱۱ مستند در بخش اصلی مسابقه حضور دارند.
شخصا به دلایل مختلفی از جمله همزمانی برنامه‌های گوناگون جشنواره، فرصت تماشای بخشی از این آثار را نداشتم. کیفیت آثار متغیر بود. در این بین، آثار تماشایی و قدرتمندی حضور داشتند که هم سوژه و ایدۀ جالبی داشتند و هم به لحاظ تکنیک سینمایی قابل دفاع بودند. فیلم ۱۰۰ ثانیه‌ای هم سادگی‌های خودش را دارد و هم سختی‌های خودش. فیلمساز باید بتواند در مدت زمان کمتر از دو دقیقه، بیننده را درگیر سوژۀ خودش کند و این موضوع کار ساده‌ای نیست. خوشبختانه تنوع سوژۀ خوبی خصوصا در بخش «ایران عزیز» وجود داشت و موضوعات گوناگونی مثل نابینایی، عشق، تنهایی سالمندان، معایب جنگ، خانواده، نابودی محیط زیست، طلاق و … کار شده بود و بیننده در هر باکس با حدود ۲۰ اثر با سوژه‌های گوناگون مواجه می‌شد. از آنجایی که بنده فرصت تماشای برخی آثار را نداشتم قاعدتا نمی‌توانم آثار برتر را معرفی کنم اما آن آثاری که از نظرم ارزش تماشا داشت و کاملا قابل دفاع بود را ذکر می‌کنم. (در ادامه به برنده‌های جوایز و تیم داوری هم اشاره خواهم کرد.)
ت‌تنها – داستانی ملی : محمد حسن خوانساریوهم – داستانی ملی : سارا خزائی‌شیرزاویه دید – داستانی ملی : سید علیرضا زارعیعکس – داستانی ملی : بابک علویآن قاصدک‌ها – انیمیشن فراصد : زینب زمانیانشعبده باز – داستانی فراصد : احمد ذوالفقاریCutsea – انیمیشن ملی : محمد حسین آخوندی
اگر بخواهم روی فیلمهای بخش مسابقه جمع‌بندی داشته باشم (البته در میان آثاری که تماشا کردم) مجموعا آثار قابل قبول بودند. خصوصا تنوع ایده در بخش ملی بیشتر و جذاب‌تر بود. حضور بخش بین‌المللی و فراصد و پرداختن به موضوع غزه و ثبت و نمایش چنین آثاری اتفاق شایسته‌ای بود که باید در چنین شرایطی رقم می‌خورد. اما حقیقتا تعداد آثار این بخش بیش از اندازۀ لازم بود و باعث افت کیفیت کلیت این آثار می‌شد. آثار جذابی با محوریت ضد جنگ و خصوصا مرگ تلخ کودکان در غزه ساخته شده بود که هم ایده‌های خوبی داشتند و هم پرداخت خوبی. اما ازدیاد این آثار باعث شده بود که برخی آثاری که کیفیت مطلوبی نداشتند در این جشنواره حاضر شوند و باعث خستگی مخاطب شوند. بدلیل تعداد بالای فیلم‌هایی با موضوع یکسان، شاهد آثاری با سوژۀ بعضا تکراری بودیم که جزو نکات منفی بود.
همچنین اگر قرار باشد سه فضای مستند، انیمیشن و داستانی را به طور کلی مقایسه کنیم باید گفت که هر چقدر مستندها ضعیف بودند؛ انیمیشن‌ها قابل دفاع و دیدنی بودند. اصولا فیلم ۱۰۰ ثانیه‌ای می‌تواند فرصت خوبی برای یک انیمیشن با سوژۀ جذاب باشد که چنین هم شد و به طور کلی کیفیت انیمشین‌ها بالا بود. اما برخلاف انیمیشن‌ها، مستندها بدون ظرافت ساخته شده بودند و از آنجایی که بسیاری در بخش فراصد (۳۰۰ ثانیه) بودند حسابی حوصلۀ مخاطب را سر می‌بردند و نهایتا هم تکرار مکررات بودند.
در بخش ملی رسول صدرعاملی، ژاله صامتی، لیلا زارع، سید محمود رضوی، محسن اسلام‌زاده و محمد خیراندیش به عنوان هیئت داوران حضور داشتند و در بخش بین‌الملل، احمدرضا درویش، مصطفی زمانی، مصطفی رزاق کریمی، محمدرضا دوست محمدی و جوهاری (مالزی) هیئت داوران را تشکیل دادند. برای جمع بندی این بخش نگاهی بیندازیم به برندگان جشنواره فیلم ۱۰۰ که در اختتامیۀ روز جمعه، ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ در تالار اندیشۀ حوزۀ هنری توسط تیم داوری برگزیده شدند:
هیئت داوران چهاردهمین جشنواره بین‌المللی فیلم ۱۰۰ با حضور افراد نام‌آشنایی همچون رسول صدرعاملی، مصطفی زمانی، ژاله صامتی و …
نامزدها و برندگان بخش ملی (ایران عزیز):
بهترین فیلمهای داستانی:
۱.«مشق هر روز» اثر امیر ربوئین – دیپلم افتخار۲. «پیام بر» اثر سجاد انتظاری – جایزۀ ویژۀ هیئت داوران۳. «چشم چشم» اثر حمید ملیحی – بهترین فیلم۴. «رویای خانواده» اثر نازلی مددی۵. «عکس» اثر بابک علوی
بهترین انیمیشن‌ها:
«آرامش زن، آرامش خانه» اثر علیرضا پورشکوری – بهترین انیمیشن«Cutsea» اثر محمد حسین آخوندی«ته تغاری» اثر حیدر صفرپور – دیپلم افتخار
بهترین فیلمهای مستند:
«شیون کَرنا» اثر سید محمدجواد جعفری«شانه به شانه» اثر مهدی شاهسواری و عطیه سادات حجتی – بهترین مستند«استنساخ» در آینه اثر امیررضا دهقانی
نامزدها و برندگان بخش فراصد (فلسطین آزاد):
«عَلَم» اثر سیدمحمدحسین حسینی – برندۀ جایزۀ بهترین فیلم از نگاه دبیر جشنواره«عاتِقه» اثر مسعود دهنوی – بهترین فیلم«رویای آزادی» اثر کیومرث محمدچناری«لِی لِی» اثر محمدحسین امامی«العِناق» اثر زینب نجاتی«خانه ام اینجاست» اثر علیرضا آقامحمدی – بهترین فیلم«A School Day» اثر احمد الدَنَف – بهترین فیلم
نامزدها و برندگان بخش بین‌المللی (کرامت انسانی):
بهترین‌های بخش داستانی:
«Retrato»- رِترَتو اثر ایگناسیو رودو«Oushhen»- اوشحِن اثر سید جمال کمالی«گلوبند» اثر امیرمحمد گیلنفر«العِناق» اثر زینب نجاتی – بهترین فیلم
نامزدهای بخش پویانمایی:
«Noise» اثر مهدی برقزادگان«The skinnies» اثر Jan Svensek – بهترین فیلم «History of Humanity, Summarized» اثر Stefano Bertelli«در میان یک سرزمین» اثر جعفر صیادی
نامزدهای بخش مستند:
«عروس پالمیرا» اثر کیومرث محمدچناری«گلچین» اثر محمدجواد معصومی – بهترین مستند
اما نمایش و رقابت فیلمهای صد و فراصد تنها بخشی از برنامه‌های چهاردهمین دورۀ جشنوارۀ فیلم ۱۰۰ بود. در سه روز برگزاری این جشنواره، ۳ مستند و ۶ فیلم کوتاه تحسین شدۀ سال همراه با برگزاری نشست پرسش و پاسخ با سازندگان به نمایش درآمد:
فیلم کوتاه «سیزده سالگی» – محمد اسفندیاریفیلم کوتاه «شریف» – محمد علیزاده فردفیلم کوتاه «خسرو ۱۲۷» – ابوالفضل ساعی مهربانیفیلم کوتاه «روز خداحافظی» – فرزاد رنجبرفیلم کوتاه «حدود ۱۳ کیلوگرم» – مهدی برزکیفیلم کوتاه «تنها کنار هم» – امید میرزاییمستند «شگرد» – جعفر صادقیمستند «یک وجب خاک» – نیما مهدیانمستند «موتورسواران» – مسعود دهنوی
در کنار این موارد در هر روز، یک کارگاه فیلمسازی برگزار شد که به مدت ۶۰ تا ۹۰ دقیقه، دربارۀ فیلمسازی، آغاز این راه، چگونگی پیشرفت در این عرصه، و رسیدن از سینمای فیلم کوتاه به فیلم بلند و سریال صحبت شد. در روز اول، رامبد جوان برگزاری کارگاه را برعهده داشت. او بیشتر روی اصطلاح «مخ‌زنی» در سینما تأکید داشت! این کارگاه مفرّح که با شوخی‌های رامبد جوان همراه بود، به نقش مهم ارتباط گرفتن فیلمساز با بقیۀ عوامل و خصوصا تهیه‌کنندگان و جذب سرمایه اشاره داشت. همچنین رامبد جوان به سختی‌های ساخت یک اثر کمدی اشاره کرد و خنده گرفتن از تماشاگر در سالن سینما را از سخت‌ترین کارها توصیف کرد.
اختصاصی | تصویری از کارگاه فیلمسازی رامبد جوان در روز اول جشنواره
در روز دوم محمدحسین مهدویان (کارگردان آثار مطرحی از جمله ماجرای نیمروز، ایستاده در غبار، درخت گردو، زخم کاری و …) کارگاه فیلمسازی را به‌پا کرد. او با تأکید به سختی‌های عرصۀ سینما، صبر و تحمل بالا را برای فیلمسازان جوان توصیه کرد. برگزاری روز سوم کارگاه فیلمسازی برعهدۀ مهدی جعفری بود. وی ضمن انتقاد و ابراز ناامیدی از وضع کنونی سینمای ایران و اکران فیلمهای به‌ظاهر کمدی مبتذل، راه نجات سینمای کشور را همین فیلمسازان جوان عنوان کرد. وی تأکید داشت که فیلمساز باید مخاطب خود را به خوبی بشناسد و با او به طور کامل آشنا باشد. درست است که سلیقۀ مخاطب روی فیلمساز اثر می‌گذارد اما فیلمساز هم می‌تواند -حتی به مقدار بیشتری- روی سلیقۀ مخاطب اثر بگذارد و او را ارتقاء دهد. کارگردان برندۀ سیمرغ اذعان کرد دولت که به طور کلی سینما را رها کرده است و نمی‌توان هیچ امیدی به آن داشت. اما نکتۀ بد ماجرا این است که فیلمسازان ما هم خود سعی دارند از چنین آب گل‌آلودی ماهی‌گیری کنند و به جای ساخت فیلمهای حتی سرگرم‌کننده به شکل درست، چنین آثار بی‌ارزشی را روانۀ سینما می‌کنند و سلیقۀ تماشاگر را روز به روز تنزل می‌دهند.
تصویری از کارگاه فیلمسازی محمدحسین مهدویان در روز دوم جشنواره
نکتۀ مشترک میان صحبت هر سه نفر (رامبد جوان، محمدحسین مهدویان و مهدی جعفری) توصیه به پوست‌کلفتی در سینما بود. آنها اذعان کردند برای موفقیت در این عرصه اولا باید به معنای واقعی کلمه عاشق سینما بود و سپس باید صبوری کرد. فرمول معینی برای موفقیت در این عرصه وجود ندارد و هر کسی باید راه خودش را بیابد. اما ساخت فیلم کوتاه و آثار ۱۰۰ ثانیه‌ای فرصت خوبی است تا فیلمساز هم ساخت فیلم را تجربه کند و تکنیک و فرم را بیاموزد و هم نام خودش را در جشنواره‌های مختلفی که در طول سال برگزار می‌شود مطرح کند.
اختصاصی | تصویری از کارگاه فیلمسازی مهدی جعفری در روز سوم جشنواره
اما از دیگر بخش‌های قابل توجه ۱۴امین دورۀ جشنوارۀ فیلم ۱۰۰، نمایش یکی از آثار تحسین‌شده و برتر ۴۳امین دورۀ جشنوارۀ فیلم فجر و برگزاری نشست پرسش و پاسخ با کارگردان اثر بود. شب اول به نمایش فیلم «ناتور دشت» به کارگردانی محمدرضا خردمندان اختصاص یافت. بنده فرصت تماشای این اثر را در روزهای جشنوارۀ فجر پیدا نکردم و از این فرصت استفاده کردم تا به تماشای این اثر بنشینم. خیلی کوتاه نظرم را دربارۀ فیلم «ناتور دشت» بیان می‌کنم:
«ناتور دشت» فیلمی براساس داستانی واقعی و تازه است که در روستایی واقع در شمال ایران روایت می‌شود. ماجرای گم‌شدن دختر بچه‌ای که حالا کل اهالی روستا به کمک هلال احمر و سایر ارگان‌ها در پی یافتن این کودک هستند. فیلم به خوبی داستان را روایت می‌کند و با خلق اتمسری سنگین، توانایی درگیری مخاطب را تا لحظۀ آخر دارد. نقش‌آفرینی هادی حجازی‌فر قابل قبول و البته کمی تکراری است. اما ستارۀ اصلی فیلم میرسعید مولویان است. قصد ندارم هیچ بخشی از فیلم را اسپویل کنم بنابراین فقط می‌توانم بگویم ۲۰ دقیقۀ پایانی فیلم عالی است! کمتر پردۀ سومی با چنین تعلیقی در چندین سال اخیر در سینمای ایران تجربه کرده بودم. همه چیز برای ساخت تعلیق در کیفیتی بالا قرار دارد؛ موسیقی متن، فیلمبرداری (که در کل فیلم نقطه قوت است)، نقش‌آفرینی هادی حجازی‌فر، تدوین و کارگردانی محمدرضا خردمندان. در مجموع «ناتور دشت» اثر قابل قبولی با پایانی نفس‌گیر است که ارزش تماشا دارد و جزو خوب‌های جشنوارۀ اخیر بود.
تصویری از نشست پرسش و پاسخ فیلم «ناتور دشت» با حضور محمدرضا خردمندان (کارگردان اثر)
در شب دوم، فیلم تحسین شدۀ بچۀ مردم ساختۀ محمود کریمی به نمایش درآمد. «بچۀ مردم» موفق به نامزدی در ۱۵ بخش و کسب سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه و بهترین کارگردانی اول در ۴۳امین دورۀ جشنواره فیلم فجر شده بود. شخصا از این فرصت استفاده کردم و به تماشای این اثر تحسین شده نشستم که کوتاه نظرم را در این باره خواهم گفت:
«بچۀ مردم» فیلمی است که سینمای ایران به آن نیاز دارد. فیلمی که به روایت زندگی چهار کودک بی‌سرپرست در دهۀ ۵۰ و ۶۰ هجری شمسی می‌پردازد و زندگی آنها را از بدو تولد نمایش می‌دهد. البته اگر فکر می‌کنید این فیلم هم قرار است با سانتی‌مانتالیسم و تکرار شعارها و کلیشه‌های همیشگی لحظه به لحظه‌اش اشک شما را در بیاورد کاملا در اشتباه هستید. اتفاقا برعکس! «بچۀ مردم» در پردۀ اول و دوم یک کمدی قابل احترام است که شوخی‌های بامزه‌ای کم ندارد. سینماتوگرافی فیلم دیدنی است و موسیقی متن کریستف رضاعی به خلق فضا کمک شایانی کرده است. همچنین «بچۀ مردم» روایتی تازه و نو از جنگ تحمیلی است. فیلمی که با نریشن و فضایی بامزه آغاز می‌شود و با صحنه‌ای شاعرانه به پایان می‌رسد. در مجموع «بچۀ مردم» از آثار قابل احترام چند وقت اخیر سینمای ایران است.
اختصاصی | تصویری از نشست پرسش و پاسخ فیلم «بچۀ مردم» با حضور محمود کریمی (کارگردان اثر)
در شب سوم هم جدیدترین فیلم رسول صدرعاملی با نام «زیبا صدایم کن» به نمایش درآمد که در ۴۳امین دورۀ جشنوارۀ فیلم فجر موفق به کسب سیمرغ بلورین بهترین فیلم سال شد و به تازگی در سینماهای کشور اکران شده است. پیش‌تر در این مطلب یادداشتی کوتاه دربارۀ این اثر تماشایی نوشته بودم که می‌توانید مطالعه کنید. کماکان و علیرغم تماشای دو فیلم «ناتور دشت» و «بچۀ مردم» بر این باورم که فیلم جدید رسول صدرعاملی با تجربه با نقش‌آفرینی امین حیایی بهترین فیلم جشنوارۀ ۴۳ ام بوده است.
پیش از نمایش فیلم «زیبا صدایم کن»، محمدرضا شریفی نیا در کنار رسول صدرعاملی چند عکس با یکدیگر گرفتند که از بخش‌های قابل توجه ۱۴امین جشنوارۀ فیلم ۱۰۰ بود. در ادامه هم رسول صدرعاملی در نشست پرسش و پاسخ فیلم «زیبا صدایم کن» حاضر شد که صحبت‌های جالبی دربارۀ وضع کنونی سینمای ایران، علت عدم کار کردنش در این ۷ سال، پروسۀ ساخت این فیلم و … مطرح کرد که به زودی در مقالۀ اختصاصی جداگانه به این گفت‌و‌گو خواهم پرداخت.
تصویری از رسول صدرعاملی و محمدرضا شریفی نیا پیش از نمایش فیلم «زیبا صدایم کن» در شب سوم ۱۴امین دورۀ جشنواره فیلم ۱۰۰
دانلود آهنگ
طراحی و اجرا :
وین تم
هر گونه کپی برداری از طرح قالب یا مطالب پیگرد قانونی خواهد داشت ، کلیه حقوق این وب سایت متعلق به وب سایت تک فان است
دیدگاهتان را بنویسید