استنلی کوبریک در طول زندگی حرفهای خود نقشهای متعددی بر عهده داشت؛ از عکاس و نویسنده گرفته تا تهیهکننده و کارگردان، اما کارگردانی همچنان تأثیرگذارترین وجه شخصیت هنری او محسوب میشود.

کوبریک فعالیت مشهور خود را بهعنوان عکاس در مجله Look آغاز کرد، اما بهتدریج با ساخت مستندهایی که هزینه تولیدشان را شخصاً تأمین میکرد، مسیر خود را بهسوی فیلمسازی تغییر داد. این فیلمساز خودآموخته به شکلی وسواسگونه شیفته تمامی جنبههای سینما بود و با دقتی خستگیناپذیر، ساعتها به بررسی تجهیزات، روشهای فیلمبرداری، شیوههای قاببندی و کوچکترین جزئیات میپرداخت تا بر همه آنها تسلط کامل پیدا کند.
استنلی کوبریک، که امروزه بهواسطه آثار ماندگاری چون فیلم The Shining، A Clockwork Orange و ۲۰۰۱: A Space Odyssey شناخته میشود، برای دههها بهصورت خستگیناپذیر تلاش کرد تا به جایگاه یک فیلمساز افسانهای برسد. او بهعنوان کارگردانی شناخته میشد که همواره آثار سایر مؤلفان سینما را با دقت مطالعه میکرد و فهرستی شامل ۹۳ فیلم وجود دارد که کوبریک آنها را آثار برتر تاریخ سینما میدانست. در میان این فهرست، یک عنوان از سال ۱۹۷۲ جایگاهی ویژه در ذهن او داشت: فیلم The Godfather.

کارگردان Dr. Strangelove در سال ۱۹۹۹ کمی پس از آنکه نسخهای از فیلم Eyes Wide Shut را برای دوستان و اعضای خانوادهاش به نمایش گذاشت، درگذشت. بهصورت طبیعی، مرگ یکی از تأثیرگذارترین چهرههای موج هالیوود نو کنجکاوی عظیمی درباره شخصیت کوبریک برانگیخت. در پی این رویداد، مقالهای در سال ۲۰۰۰ در مجله Vanity Fair به قلم دوست نزدیک او، مایکل هر، منتشر شد که برای طرفداران شرحی از تجربه معاشرت با فیلمسازی ارائه میداد که به کمالگرایی شهرت داشت.
گزارش شده که کوبریک بارها فیلم The Godfather به کارگردانی فرانسیس فورد کوپولا را تماشا کرده و در یکی از گفتوگوهایش با مایکل هر، برای دهمین بار اظهار کرده بود که این اثر بهترین فیلمی است که تاکنون ساخته شده. کوپولا در سال ۱۹۷۲ با اقتباسی جسورانه از رمان ماریو پوزو، ژانر جنایی و گنگستری را دگرگون کرد.
این فیلم روایت پرآشوب انتقال قدرت در یک خانواده مافیایی سیسیلی-آمریکایی، یعنی خانواده کورلئونه، را بازگو میکند؛ خانوادهای که همراه با دیگر گروههای ایتالیایی، شبکه جنایت سازمانیافته نیویورک را اداره میکنند. هنگامی که دون ویتو کورلئونه در یک سوءقصد بهشدت زخمی میشود، پسر کوچک او، مایکل کورلئونه، ناچار میشود برخلاف باورهای اخلاقیاش برای حفاظت از خانواده وارد میدان شود.
فرانسیس فورد کوپولا در ابتدا پیشنهاد پارامونت برای کارگردانی فیلم The Godfather را رد کرده بود، زیرا رمان پوزو از نظر او اثری مبتذل و ناپسند بهنظر میرسید. اما بعدها بهدلیل بدهکاری، این پیشنهاد را پذیرفت. نقش کارگردانی در مقطعی حتی نزدیک بود به مارتین اسکورسیزی سپرده شود. کوپولا در میان نوشتههای پوزو، مضامین عمیقتری همچون مفهوم خانواده و وفاداری را یافت؛ مضامینی که سپس در فیلم نیز بر آنها تأکید ویژهای کرد.
این فیلم در چهلوپنجمین دوره جوایز اسکار موفق شد جوایز مهمی همچون بهترین فیلم، بهترین بازیگر مرد (برای مارلون براندو) و بهترین فیلمنامه اقتباسی (برای پوزو و کوپولا) را از آن خود کند. The Godfather همچنان یکی از مهمترین موفقیتهای هنری و تجاری تاریخ هالیوود بهشمار میرود؛ شاهکاری کمیاب که ترکیبی از تصاویر خیرهکننده، کارگردانی دقیق، بازیهای ممتاز و موسیقی متن بینقص را ارائه میکند.

این فیلم به اثری تبدیل شد که برای بازیگرانی چون آل پاچینو و نیز برای خود فرانسیس فورد کوپولا، که پیش از آن چندین پروژه ناموفق را پشت سر گذاشته بود، نقشی سرنوشتساز داشت. پوزو و کوپولا هر دو از ابتدا مصر بودند که مارلون براندو نقش دون کورلئونه را بازی کند، زیرا پوزو هیچ فرد دیگری را در این نقش متصور نبود. پس از کشوقوسهای فراوان، براندو برای ایفای نقش پدرخوانده به پروژه ملحق شد.
بقیه اعضای بازیگری فیلم از چندین چهره تازهکار و نیز بسیاری از اعضای خانواده ایتالیایی-آمریکایی فرانسیس فورد کوپولا تشکیل میشد. مادر او، ایتالیا کوپولا، در چند صحنه پسزمینه حضور داشت و دو پسرش، رومن کوپولا و جیانکارلو کوپولا، نیز نقشهای فرعی اما قابلتوجهی دریافت کردند. تعدادی از عمهها، عموها و نوههای خانواده در صحنههای فیلم بهعنوان سیاهیلشکر حضور یافتند، اما خواهر کوپولا، تالیا شایر، نقش مهمی را بر عهده گرفت. او در قالب شخصیت کانی کورلئونه، که همواره قربانی خشونت و فشارهای خانوادگی است، انتخاب شد. دختر کوپولا، سوفیا کوپولا، که اکنون خود کارگردان شناختهشدهای است، در فیلم The Godfather در نقش یک نوزاد ایفای نقش کرد و بعدها در The Godfather Part III در قالب شخصیت مری کورلئونه ظاهر شد.
استنلی کوبریک همچنین گفته بود که The Godfather از نظر او بهترین گروه بازیگری را میان فیلمهایی که دیده بود، دارد؛ و این نظر در بسیاری از جنبهها درست بود. بازیگرانی چون مارلون براندو، آل پاچینو، دایان کیتن و جیمز کان اجراهایی درخشان ارائه کردند، هرچند برخی از مخاطبان نسبت به حضور تعدادی از اعضای خانواده کوپولا در نقشهای فرعی انتقاد داشتند. بااینحال، این موضوع برای کوبریک هیچگونه خدشهای در ارزش هنری فیلم ایجاد نمیکرد.
فیلم The Godfather همچنان یکی از مهمترین آثار سینمایی تاریخ هالیوود بهشمار میرود و تأیید استنلی کوبریک جایگاه آن را در بیش از پیش تاریخ سینما تثبیت کرد. کوبریک در مصاحبهای در سال ۱۹۵۷ گفته بود که Max Ophuls نخستین و بزرگترین الهامبخش او بوده است؛ با اینحال، در فهرست ۹۳ فیلم موردعلاقهاش که با همکاری دخترش کاترینا کوبریک-هوبز تنظیم شده بود، فیلم The Godfather در رتبه ۲۵ قرار گرفت.
دیدگاهتان را بنویسید