تلسکوپ کیهانشناسی آتاکاما (Atacama Cosmology Telescope – ACT) در کشور شیلی نزدیک به دو دهه به مطالعه چگونگی آغاز جهان، ترکیب آن و روند تکاملش تا وضعیت کنونی پرداخت. این رصدخانه در سال ۲۰۲۲ از چرخه خارج شد، اما آخرین مجموعه دادههای آن همچنان جامعه علمی کیهانشناسی را تحت تأثیر قرار داده و بحثهای گستردهای ایجاد کرده است.
مطالعهای تازه که در مجله Journal of Cosmology and Astroparticle Physics منتشر شده، با استفاده از دادههای پایانی تلسکوپ کیهانشناسی آتاکاما (ACT) حدود ۳۰ مدل «گسترشیافته» در زمینه تکامل جهان را مورد بررسی قرار داده است؛ مدلهایی که بهعنوان جایگزین برای مدل استاندارد کیهانشناسی مطرح میشوند و تلاش داشتند پدیدههایی را توضیح دهند که مدل استاندارد قادر به تبیین کامل آنها نیست. یکی از مهمترین این پدیدهها «تنش هابل» است؛ اختلافی میان اندازهگیریهای مختلف از نرخ انبساط جهان که سالهاست ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده است (به بیان ساده تنش هابل یک روش با بررسی تابش زمینه کیهانی (CMB)، یعنی همان پرتوی باقیمانده از بیگ بنگ، نرخ انبساط را محاسبه میکند).
نتایج این پژوهش نشان داد تمامی مدلهای گسترشیافتهای که بررسی شدند، رد شدهاند. در کنار مطالعه دیگری که در همان مجله و با استفاده از دادههای نهایی ACT منتشر شد و وجود تنش هابل را تأیید کرد، این یافتهها راز کیهانی را پیچیدهتر کرده و پرسشهای تازهای درباره عامل واقعی انبساط جهان پیش روی دانشمندان قرار داده است.
ارمینیا کالابرسه (Erminia Calabrese)، کیهانشناس دانشگاه کاردیف و نویسنده این پژوهش، در بیانیهای توضیح داد: «ما این مدلها را کاملاً مستقل بررسی کردیم. هدف ما رد کردن آنها نبود، بلکه مطالعه دقیقشان بود. اما نتیجه روشن است: مشاهدات جدید در مقیاسهای تازه و با استفاده از دادههای رصدشده، عملاً امکان ادامه چنین بررسیهایی را از بین برده است. این موضوع محدوده نظریهپردازی را تا حدی کوچکتر میکند و مسیر پژوهشهای آینده را تغییر میدهد.»
دیدگاهتان را بنویسید