واقعیت مجازی میتواند به شیوهای ناقص کاربر را به تجربههایی دوردست منتقل کند. هنگامی که فردی هدست واقعیت مجازی را بهچشم میزند، قادر است برای مدتی کوتاه ببیند عمل جراحی چگونه انجام میشود یا در موزه لوور گردش کند و حتی صحنهای شبیه بازداشت را تجربه نماید. با این حال، یک چیز وجود دارد که واقعیت مجازی هنوز نتوانسته شبیهسازی کند و آن تجربه خوردن یک وعده ناهار است. اما این موضوع شاید بهزودی به لطف ابزاری نوین با نام «رابط چشایی زیستیکپارچه» که با عنوان e-Taste شناخته میشود، دستخوش تغییر شود.
پژوهشگران دانشگاه ایالتی اوهایو در نشریه Science Advances جزئیات نحوه عملکرد این دستگاه را شرح دادهاند. آنها یک پمپ الکترومغناطیسی کوچک طراحی کردند که به کانالی از مواد شیمیایی مایع متصل است و هنگامی که این ترکیبات در نسبتهای صحیح با یکدیگر آمیخته میشوند، میتوانند طعم قهوه، لیموناد، کیک و دیگر خوراکیها و نوشیدنیها را شبیهسازی کنند. این مایع شیمیایی سپس از طریق یک ژل منتقل میشود. کاربر در نهایت طعم را به شکل مایع در دهان خود احساس میکند. پژوهشگران میتوانند از راه دور شدت طعم درکشده این ژل را کنترل کنند. هرچند گروه اولیه داوطلبان انسانی در تمایز میان پروفایلهای طعمی مختلف دچار مشکل بودند، این مطالعه نشان میدهد که ایجاد تجربهای شبیه به یک رستوران مجازی استیک شاید چندان دور از واقعیت نباشد.
ساختار e-Taste از سه قسمت مجزا تشکیل شده است. قسمت اول شامل مجموعهای از حسگرها است که وظیفه تجزیهوتحلیل یک خوراکی یا نوشیدنی را بر عهده دارند و میتوانند مولکولهای رایجی همچون گلوکز و گلوتامات را که در طعم منحصربهفرد آن مؤثرند، شناسایی کنند. ترکیبهای گوناگون این مواد شیمیایی با پنج مزه اصلی یعنی شیرین، ترش، شور، تلخ و اومامی متناظر است. پس از تحلیل نمونه، سیستم دادهها را رمزگذاری کرده و بیسیم به دستگاه e-Taste ارسال میکند. پژوهشگران حتی نیاز ندارند در یک اتاق یا حتی در یک ایالت مشترک حضور داشته باشند تا این دادههای طعمی را منتقل کنند.
قسمت دوم، به بازآفرینی طعم اولیه اختصاص دارد. یک پمپ الکترومغناطیسی کوچک چندین محفظه مایع دارد که با مواد شیمیایی مرتبط با مزههای مختلف پر شده است. این مواد در منطقه ترکیب، با نسبتهایی که بر اساس مولکولهای موجود در خوراکی یا نوشیدنی تخمین زده شدهاند، آمیخته میشوند. پس از آنکه پروفایل طعمی موردنظر حاصل شد، پژوهشگران میتوانند با تغییر زمانبندی چرخههای پمپ شدت کلی طعم را افزایش یا کاهش دهند. مخلوط نهایی سپس به ژل تبدیل میشود. جریان آب از درون ژل طعمها را به دهان کاربر منتقل میکند. این روند باعث میشود فرد طعم مشخصی را ادراک کند حتی در شرایطی که هیچ غذای واقعی یا نوشیدنی وجود ندارد.
آزمایش دستگاه جدید روی ۱۰ داوطلب انسانی انجام شد و نتایج ترکیبی به همراه داشت. در بخش مثبت ماجرا، شرکتکنندگان توانستند شدت پروفایلهای طعم ترش را با دقتی حدود ۷۰ درصد از یکدیگر متمایز کنند. اما هنگامی که پژوهشگران از آنان خواستند تفاوت میان طعمهای شبیهسازیشده کیک، تخممرغ نیمرو، قهوه و سوپ ماهی را تشخیص دهند، نتایج چندان قاطع نبود. این تفاوت الزاماً صرفاً به عملکرد ضعیف دستگاه بازنمیگردد، چرا که حتی در دنیای واقعی نیز تجربه چشایی امری ذهنی و فردی است. عواملی چون بویایی، خاطره و نشانههای بصری میتوانند بر برداشت ما از مزه غذا تأثیر بگذارند. دو فرد ممکن است از یک وعده غذایی واحد، طعمهای اندکی متفاوت را درک کنند.
جالب آنکه این نخستین تلاش برای افزودن حس چشایی به واقعیت مجازی نیست. سال گذشته پژوهشگران دانشگاه هنگکنگ یک ابزار دستی شبیه آبنباتچوبی طراحی کردند که میتوانست به افراد اجازه دهد برخی طعمها را در محیطهای واقعیت مجازی تجربه کنند. آن دستگاه حاوی موادی شیمیایی بود که قابلیت تولید ۹ طعم مختلف را داشت. هنگامی که ولتاژی به سطح ژلمانند آن اعمال میشد، مواد شیمیایی به سمت بالا حرکت میکردند و با بزاق کاربر آمیخته میشدند و تجربهای شبیه طعم مجازی ایجاد میکردند.
هرچند افزودن طعم به واقعیت مجازی موضوعی جدید است، اما تلاش برای افزودن حسهای بیشتر به رسانهها قدمتی نزدیک به یک قرن دارد. در دهه ۱۹۳۰، چندین سالن سینما آزمایش کردند که چگونه میتوان در طول نمایش فیلمها عطر را در فضا پراکنده کرد. یک مدیر تبلیغاتی سوئیسی به نام هانس لاوبه سپس سیستمی نو طراحی کرد که با عنوان Smell-O-Vision شناخته شد و از شبکهای پیچیده از لولهها در سالنهای سینما برای انتشار رایحههای معطر در لحظات خاص اجرا استفاده میکرد.
در سالهای اخیر، پژوهشگران ژاپنی تلویزیون خانگی طراحی کردند که آن را «صفحهنمایش بویایی» نامیدند و از گلولههای ژلی برای انتشار بخارهای معطر به سمت تماشاگران بهره میبرد. تنها یک ماه پیش، شرکت سونی از سامانهای پرده برداشت که در آن کاربران میتوانند وارد سکویی مکعبشکل احاطهشده با نمایشگرهای LED شوند و بازیهای مشهور پلیاستیشن نظیر The Last of Us را تجربه کنند. سونی اعلام کرد علاوه بر تجربه دیداری ۳۶۰ درجه، بازیکنان قادر خواهند بود بوهای مرتبط با محیط بازی را نیز حس کنند.
پژوهشگران e-Taste معتقدند که ابزار آنها میتواند کاربردهایی فراتر از بازیهای ویدیویی داشته باشد. از نظر تئوری، این فناوری شاید روزی به کاربران اجازه دهد پیش از سفارش غذا، طعم آن را بهطور مجازی امتحان کنند. متخصصان پزشکی نیز ممکن است از این دستگاه برای ارزیابی از راه دور توانایی بیماران در تشخیص طعمها استفاده کنند، که میتواند نشانهای اولیه از بیماری باشد. علاوه بر این، دستگاه جدید ممکن است بهعنوان ابزاری برای بازگرداندن تجربه طعمی به افراد مبتلا به برخی اختلالات عصبی یا بیماریها، همچون کووید طولانی، که حس چشایی آنان را مختل کرده، مورد استفاده قرار گیرد.
طراحی و اجرا :
وین تم
هر گونه کپی برداری از طرح قالب یا مطالب پیگرد قانونی خواهد داشت ، کلیه حقوق این وب سایت متعلق به وب سایت تک فان است
دیدگاهتان را بنویسید