برای اولین بار در سطح جهان، زنبورهای بدون نیش در منطقه آمازون کشور پرو به حقوق قانونی رسمی دست یافتند تا بهعنوان موجوداتی دارای حق زندگی، تکثیر و رشد در اکوسیستمهای سالم شناخته شوند. این اقدام بیسابقه که در دو شهرداری محلی پرو به تصویب رسیده، یک پیشینه حقوقی جدید برای حفاظت از حشرات در سراسر دنیا ایجاد میکند و این گردهافشانهای بومی را تحت حمایت مستقیم قانون قرار میدهد.
این تصمیم بزرگ که با تلاشهای گسترده گروههای زیستمحیطی و محققان به ثمر نشسته، نگاه به طبیعت را از یک منبع صرف، به موجودیتی دارای حق تغییر داده است. برخلاف زنبورهای عسل اروپایی که برای اکثر ما شناخته شدهاند، این گونههای بومی آمازون فاقد نیش بوده و برای قرنها توسط جوامع بومی منطقه پرورش داده شدهاند. کارشناسان بر این باورند که چنین حکمی میتواند سیاستهای تنوع زیستی را در فراتر از مرزهای آمریکای جنوبی تحت تاثیر قرار دهد، چرا که زنبورهای بدون نیش مسئولیت گردهافشانی بیش از ۸۰ درصد گیاهان جنگلهای بارانی از جمله کاکائو، قهوه و آووکادو را بر عهده دارند.
در سالهای اخیر، جمعیت این حشرات ارزشمند به دلیل تغییرات اقلیمی، تخریب زیستگاهها، استفاده گسترده از سموم کشاورزی و هجوم زنبورهای عسل غیربومی با کاهش شدیدی روبرو شده است. دانشمندان هشدار میدهند که بدون مداخلات قانونی و حفاظتی، بسیاری از این گونهها در خطر انقراض دائمی قرار میگیرند. کونستانزا پریتو، مدیر بخش آمریکای لاتین در Earth Law Center، این مصوبه را یک نقطه عطف در رابطه انسان با طبیعت توصیف کرده که زنبورها را بهعنوان سوژههای دارای حق به رسمیت میشناسد و نقش حیاتی آنها را در حفظ اکوسیستمها تایید میکند.
شاخصجزئیات فنی و وضعیتدامنه نفوذ گردهافشانیبیش از ۸۰ درصد گیاهان آمازونمحصولات وابستهقهوه، کاکائو، آووکادوتهدیدات اصلیسموم شیمیایی، تغییر اقلیم، گونههای مهاجمجایگاه قانونی جدیدموجودیت دارای حق (Rights-bearing entities)مرجع علمی تحقیقAmazon Research Internacional
جرقه اصلی این حمایت قانونی از تحقیقات رزا واسکز اسپینوزا، زیستشیمیدان برجسته، در سال ۲۰۲۰ زده شد. او زمانی که روی خواص دارویی عسل این زنبورها در دوران پاندمی مطالعه میکرد، متوجه وجود مولکولهایی با خواص ضدالتهابی، ضدویروسی و حتی ضدسرطانی در تولیدات این حشرات شد. این یافتههای علمی در کنار هشدارهای جوامع بومی که اعلام کردند یافتن کندوها در جنگل به جای چند دقیقه، حالا ساعتها زمان میبرد، ضرورت تغییر قوانین را بیش از پیش نمایان کرد. آزمایشهای آزمایشگاهی حتی در مناطقی که فاصله زیادی با مزارع صنعتی داشتند، بقایای سموم دفع آفات را در عسلها نشان داد که گویای آلودگی گسترده محیطی است.
تا پیش از این، قوانین پرو تنها زنبورهای عسل اروپایی را به رسمیت میشناختند و زنبورهای بومی بدون نیش هیچ جایگاه رسمی در بودجههای حفاظتی نداشتند. با ابلاغ قوانین جدید، راه برای بازسازی زیستگاهها، کنترل شدیدتر بر مواد شیمیایی کشاورزی و گسترش تحقیقات علمی هموار میگردد. حقوقدانان پیشبینی میکنند این مدل حقوقی بهزودی توسط سایر کشورهای حوزه آمازون و حتی در قارههای دیگر برای حمایت از گردهافشانهای در معرض خطر الگوبرداری شود.
دیدگاهتان را بنویسید