در سالهای اخیر، تولیدات تلویزیونی و سینمایی ترکیه با شتابی چشمگیر در بازارهای جهانی پیش رفتند؛ مسیری که باعث شده این کشور به یکی از بازیگران جدی صنعت تصویر در دنیا تبدیل شود، در حالی که ایران همچنان درگیر تکرار الگوهای محدود و کلیشهای در تولید سریال و فیلم است.

سریالها و فیلمهای ترکیهای امروز در بیش از ۱۷۰ کشور جهان مخاطب دارند و مجموع بینندگان آنها به حدود ۷۵۰ میلیون نفر میرسد. همین گستره وسیع مخاطب، ترکیه را به مقصدی جذاب برای همکاریهای بینالمللی تبدیل کرده و استودیوهای خارجی را به سرمایهگذاری و تولید پروژه در این کشور ترغیب نموده است.
در مقابل، بخش قابل توجهی از تولیدات تصویری ایران سالها است که به دو قالب اصلی کمدیهای سطحی و درامهای خانوادگی تکراری محدود شدند. نبود خلاقیت روایی، ضعف در تنوع ژانر و نگاه مصرفی به سوژهها باعث شده آثار ایرانی کمتر توان رقابت در سطح منطقهای و جهانی را داشته باشند و حتی در داخل کشور نیز بخشی از مخاطبان به سمت پلتفرمهای آنلاین، تاکشوها و برنامههای غیرسینمایی سوق پیدا کنند.
ترکیه اما مسیر متفاوتی را انتخاب کرده است. این کشور با برنامهریزی بلندمدت، مسئله تنوع ژانری را حل کرده و همزمان در حوزه ملودرام، آثار تاریخی، اکشن، عاشقانه و حتی انیمیشن سرمایهگذاری داشته است. نتیجه این رویکرد، موفقیت تجاری آثار متنوع و جذب مخاطبان گوناگون بوده؛ تا جایی که برخی انیمیشنها و فیلمهای خانوادگی در گیشه داخلی و خارجی فروش قابل توجهی را تجربه کردند. نگاهی سطحی به آمارهای اقتصادی نیز فاصله دو کشور را پررنگتر میکند. درآمد گیشه سینمای ترکیه در سال ۲۰۲۵ به حدود ۲۵۹ میلیون دلار رسیده و پیشبینی میشود این رقم تا سال ۲۰۳۰ از مرز ۲۹۵ میلیون دلار عبور کند. این در حالی است که بسیاری از فیلمهای ایرانی حتی در بازگرداندن هزینه تولید خود نیز ناکام میمانند.
سینما و تلویزیون ترکیه سالانه حدود ۶۰ فیلم و سریال تولید میکند؛ آثاری که بخش قابل توجهی از آنها به سوددهی میرسند. این در شرایطی است که ایران با وجود تولید تعداد بیشتری فیلم و اکران آنها در سالنهایی کمتر از کشور همسایه، همچنان با بحران مخاطب و بازگشت سرمایه مواجه است. مجموع این عوامل نشان میدهد سریالها و فیلمهای ترکیهای نه تنها در بازار منطقهای، بلکه در رقابت با تولیدات ایرانی، گوی سبقت را ربودهاند؛ رقابتی که بدون تغییر نگاه، تنوع ژانری و سرمایهگذاری هدفمند، بازگشت ایران به آن دشوار خواهد بود.
دیدگاهتان را بنویسید