در دل یخهای قطبی، جایی که سکوت و انجماد قرنهاست بر همه چیز سایه انداخته، ردپای پروژهای نظامی از دوران جنگ سرد دوباره آشکار شده است. اما اینبار نه در اسناد طبقهبندیشده، بلکه در تصاویر راداری ناسا این پروژه نظامی عیان شده است. پایگاهی که روزی قرار بود میزبان هزاران موشک هستهای باشد، اکنون با تهدیدی متفاوت روبهروست: ذوب شدن یخها و آزاد شدن زبالههایی که هیچکس انتظار بازگشتشان را نداشت. این گزارش، نه فقط مرور یک طرح شکستخورده، بلکه بازخوانی پیامدهای آن در عصر تغییرات اقلیمی است.
در طول سالها، ما چیزهای زیادی را از زیر لایههای متعدد یخ بیرون کشیدهایم: ابزارهای باستانی، لاشهی حیوانات، هواپیماهای جنگ جهانی دوم، آتشفشانها و هر چیزی را که تصور کنید، آن را یافتهایم.
در جریان یک پرواز در آوریل ۲۰۲۴ بر فراز صفحه یخی گرینلند، دانشمند ناسا چَد گرین (Chad Greene) موردی شگفتانگیز را به این فهرست افزود: یک پایگاه نظامی مخفی. پس از تصویربرداری راداری، گرین با شگفتی متوجه شد که آنچه دیده چیزی نیست جز کمپسِنچری یا همان پایگاه نظامی ایالات متحده متعلق به دوران جنگ سرد که ۶۵ سال قدمت دارد و در عمق ۳۰ متری صفحه یخی عظیم دفن شده است.
الکس گاردنر (Alex Gardner)، دانشمند یخشناسی در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا (JPL) که در این پروژه همکاری داشت، گفت: «ما دنبال بستر یخ بودیم که ناگهان کمپسنچری ظاهر شد. ابتدا نمیدانستیم با چه چیزی مواجهیم.»
کمپسنچری که بین ژوئن ۱۹۵۹ تا اکتبر ۱۹۶۰ توسط سپاه مهندسی ارتش آمریکا بهصورت مخفیانه ساخته شد، بهعنوان «شهر زیر یخ» معروف و شامل ۲۱ تونل زیرزمینی به طول ۹۸۰۰ فوت بود. طبق گزارش Interesting Engineering، در تصاویر راداری از محل، بسیاری از سازههای پایگاه بهوضوح قابل تشخیص هستند. برای مطالعهی پایگاه، ناسا از فناوری رادار روزنه مصنوعی هوایی بدون سرنشین (UAVSAR) استفاده کرد. فناوریای مشابه لیدار که معمولاً برای جستجوی سازههای پنهان مانند ویرانههای تمدن مایا بهکار میرود. تفاوت این دو در این است که لیدار از نور لیزر استفاده میکند، در حالی که UAVSAR از امواج رادیویی بهره میبرد.
ایالات متحده و دانمارک در سال ۱۹۵۱ توافقنامهی دفاع از گرینلند را امضا کردند تا «ترتیباتی برای استفادهی نیروهای مسلح کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی از تأسیسات گرینلند در دفاع از این منطقه و سایر بخشهای حوزهی آتلانتیک شمالی» فراهم شود. طبق اعلام موزهی ملی علوم و تاریخ هستهای، (در زمان امضای توافق، گرینلند یکی از شهرستانهای دانمارک بود). این توافق به آمریکا اجازه داد تا پایگاههایی در گرینلند احداث کند.
حتی بدون دمای منفی ۷۰ درجه و بادهایی با سرعت ۱۲۵ مایل بر ساعت که در صفحه یخی میوزید، ساخت کمپسنچری کابوسی تمامعیار بهنظر میرسید. این پایگاه با ۶۰۰۰ تن مصالح ساخته شد که با سورتمههای سنگین و سرعتی حداکثر دو مایل بر ساعت حمل میشدند. مصالح ابتدا به پایگاه Thule (پایگاهی دیگر از آمریکا که روی یخ قرار داشت) منتقل میشدند. سفر با سورتمهها تا آنجا ۷۰ ساعت طول میکشید.
مهندسان ارتش ابتدا در برف و یخ خندقهایی حفر کردند که طولانیترین آنها گذرگاهی به طول ۱۰۰۰ فوت به نام Main Street بود. سپس ساختمانهای چوبی و سقفهای فولادی را برای ساخت کمپسنچری بنا کردند. نگین پایگاه، یکی از نخستین راکتورهای هستهای PM-2 با توان متوسط بود که در شرایط انجماد شدید باید با نهایت دقت نگهداری میشد تا انرژی مورد نیاز پایگاه را تأمین کند.
در زمان فعالیت پایگاه، دانشمندان به دستاوردهای زمینشناسی مهمی رسیدند. آنها از نخستین کسانی بودند که هستههای یخی را مطالعه کردند و خاک گرینلند تاریخ باستانی جنگلهای سرسبز و حیاتوحش متنوع را آشکار کرد. اما این تحقیقات صرفاً پوششی بودند. اگرچه خود کمپسنچری مخفی نبود و ساخت آن علنی بود و ارتش حتی ویدیوی تبلیغاتی برای پروژه تهیه کرده بود، اما زاویهی تحقیقات علمی، با وجود اهمیت کشفیات، صرفاً پوششی برای استراتژی بزرگ تسلیحات هستهای آمریکا بود که دولت دانمارک از آن اطلاعی نداشت. این طرح با نام «پروژه Iceworm» شناخته میشد و هدف آن استقرار موشکهای بالستیک در زیر یخهای گرینلند بود. قرار بود ۵۲ هزار مایل مربع تونل اضافی بهاندازهای که ۶۰۰ موشک را در خود جای دهد، ساخته شود.
🟢اجرای این طرح نیازمند ساخت ۶۰ مرکز پرتاب بود و قرار شد ۱۱ هزار سرباز بهصورت تماموقت در شهر زیر یخ زندگی کنند. اگر این طرح از نظر شما در چندین سطح غیرممکن بهنظر میرسد، چندان بیراه فکر نکردهاید. پروژه Iceworm هرگز عملی نشد، زیرا با مجموعهای از موانع دست و پنجه نرم میکرد که تقریباً همگی به نوعی به این جمله که «این عملاً شدنی نیست» ختم میشدند. تا سال ۱۹۶۷، کمپسنچری از رده خارج و رها شد. فسیلی منجمد از تلاشهای جنگ سرد آمریکا که سرانجامی نداشت. سالها بعد طرح تسلیحات هستهای بالقوه در سال ۱۹۹۷ توسط مؤسسهی امور بینالملل دانمارک علنی شد.
اکنون، بقایای پایگاه در ۵۷ سال پس از تعطیلی، با لایههای بیشتری از یخ و برف دفن شده و نام «کمپسنچری» معنای عمیقتری یافته است. در نهایت، این پرسش مطرح است که آیا این پایگاه صرفاً یک یادداشت بیخطر در تاریخ نظامی آمریکا است؟ جواب قطعا منفی است. طبق سنت آمریکا در مأموریتهای بینالمللی، برخی پیامدهای جانبی باقی ماندهاند. برای درک موضوع آن راکتور هستهای که قطعهقطعه به زیر یخ منتقل شد و تنها ۳۳ ماه فعالیت کرد را بیاد بیاورید.
در آن مدت، طبق اعلام موزهی ملی علوم و تاریخ هستهای، آن پروژه بیش از ۴۷ هزار گالن زبالهی هستهای تولید کرد. هنگام تعطیلی پایگاه، راکتور از مدار خارج شد، اما زبالهها باقی ماندند و هنوز زیر یخ دفن هستند، یخی که با گرم شدن اقلیم در معرض خطر جدی قرار دارد. در حال حاضر، این زبالهها صرفاً در زمان منجمد شدهاند، اما مطالعهای توسط کارشناسان انجام شده و پیشبینی کرده که یخهای پایگاه ممکن است تا سال ۲۰۹۰ شروع به ذوب شدن کند.
ویلیام کولگان (William Colgan)، دانشمند اقلیم و یخچالهای طبیعی در دانشگاه یورک تورنتو و سرپرست این مطالعه، در سال ۲۰۱۶ به روزنامهی گاردین گفت: «آنها فکر میکردند هرگز در معرض قرار نخواهد گرفت. در دههی ۶۰، حتی اصطلاح گرمایش جهانی وجود نداشت. اما اقلیم در حال تغییر است و اکنون پرسش این است که آیا آنچه در زیر دفن شده، همانجا باقی خواهد ماند یا خیر.»
طراحی و اجرا :
وین تم
هر گونه کپی برداری از طرح قالب یا مطالب پیگرد قانونی خواهد داشت ، کلیه حقوق این وب سایت متعلق به وب سایت تک فان است
دیدگاهتان را بنویسید