ارسال دیدگاه
امروز: یکشنبه , ۲۰ مهر , ۱۴۰۴
X
یک مرد ۷۱ ساله در چین به عنوان نخستین انسان زنده در جهان، پیوند کبدی از یک خوک اصلاح‌شده ژنتیکی دریافت کرده است. عمل جراحی در ابتدا موفقیت‌آمیز ارزیابی شد، اما پس از مدتی عوارض جدی بروز کرد و بیمار در روز ۱۷۱ام پس از جراحی درگذشت. تیم پزشکی اعلام کرد که این رویداد نشان می‌دهد پیوند کبد از خوک به انسان دیگر صرفاً یک فرضیه نیست، هرچند همچنان مسیر طولانی برای تکامل این فناوری باقی مانده است.
این بیمار به سیروز کبدی ناشی از هپاتیت نوع B و وجود توموری بزرگ در لوب راست کبد مبتلا بود. ارزیابی‌های بالینی نشان داد که برداشتن لوب راست (روشی که گاهی به عنوان گزینه درمانی در نظر گرفته می‌شود) در این مورد مناسب نیست و احتمال بروز نارسایی کامل کبد وجود دارد. بیمار واجد شرایط دریافت پیوند کبد انسانی نیز نبود و در میان بستگان نزدیک او هیچ‌کس به‌عنوان اهداکننده کبد تشخیص داده نشد.
نویسندگان مطالعه نوشتند: «از آن‌جا که تمامی گزینه‌های درمانی مرسوم برای نجات جان بیمار کافی نبودند، چالش فوری، یافتن جایگزینی عملی برای پیوند کبد بود.»
منابع اندام‌های اهدایی بسیار محدود است. فهرست انتظار پیوند در سراسر جهان صدها هزار نفر را در بر می‌گیرد و برای اطمینان از استفاده بهینه از اندام‌های اهداشده، معیارهای سختگیرانه‌ای برای انتخاب بیماران وجود دارد. در این میان، پژوهشگران در نقاط مختلف جهان در حال بررسی فناوری‌های نوین برای بهبود این وضعیت هستند و یکی از راهکارهای در حال بررسی، پیوند بین‌گونه‌ای یا xenotransplantation است که در آن از اندام‌های حیوانات غیرانسانی استفاده می‌شود.
ایده پیوند بین‌گونه‌ای سابقه‌ای طولانی دارد و در گذشته شامل آزمایش‌هایی با مبانی علمی مشکوک بود، اما در دوران معاصر، این نوع پیوندها با کلیه، قلب و کبد انجام شده‌اند. نخستین تلاش‌ها روی گیرندگان مرگ‌مغزی صورت گرفت تا امکان‌پذیری اولیه این روش بررسی شود، اما در سال‌های اخیر، مواردی از پیوند کلیه و قلب خوک اصلاح‌شده ژنتیکی به انسان زنده گزارش شده است.
با این حال، تاکنون تنها تعداد اندکی از این جراحی‌ها انجام شده و تعداد بسیار کمتری روی بیماران زنده بوده است. در برخی نمونه‌ها، مانند مورد تُوانا لونی (Towana Looney) که در سال ۲۰۲۴ یک کلیه خوک اصلاح‌شده ژنتیکی دریافت کرد اما اندام پیوندی متأسفانه اوایل امسال از کار افتاد، چنین پیوندهایی به عنوان آخرین راه‌حل درمانی مجاز شناخته شده‌اند.
همین وضعیت برای بیمار چینی نیز صادق بود. هنگامی که هیچ گزینه درمانی دیگری باقی نمانده بود، جراحان تصمیم گرفتند تومور را بردارند و سپس کبدی از یک خوک اصلاح‌شده ژنتیکی از نژاد دیانان مینیاتور (Diannan miniature) در بدن او پیوند بزنند.
در این مورد، ۱۰ تغییر ژنتیکی در ژنوم خوک اعمال شده بود تا ژن‌هایی که می‌توانند موجب واکنش ایمنی بدن انسان شوند حذف گردند و در عین حال، بیشترین سازگاری ممکن میان اندام خوک و بدن انسان ایجاد شود.
در نمودار گرافیکی منتشرشده همراه مقاله، روند اصلاح ژنتیکی اندام، جزئیات مرحله جراحی و تغییرات شاخص‌های عملکرد کبد و سیستم ایمنی بیمار پیش و پس از جراحی (در روزهای ۲۱، ۳۸ و ۴۵) نمایش داده شده است.
کبد پیوندی در طول نخستین ماه عملکرد مناسبی داشت و هیچ نشانه‌ای از پس‌زدگی اندام مشاهده نشد، اما در روز ۳۸، به علت بروز عارضه‌ای شدید به نام «میکروآنژیوپاتی ترومبوتیک مرتبط با پیوند بین‌گونه‌ای» (xTMA) که چندین اندام را درگیر کرده بود، کبد پیوندی باید از بدن خارج می‌شد. با وجود درمان‌های انجام‌شده، بیمار از روز ۱۳۵ دچار خون‌ریزی‌های مکرر در دستگاه گوارش فوقانی شد و نهایتاً در روز ۱۷۱ پس از عمل درگذشت.
دکتر بی‌چنگ سان (Beicheng Sun)، رئیس بیمارستان آموزشی اول دانشگاه پزشکی آنهویی و سرپرست این پروژه، گفت: «این مورد گامی سرنوشت‌ساز به جلو است که هم ظرفیت امیدبخش این فناوری و هم چالش‌های باقیمانده، به‌ویژه در زمینه اختلالات انعقادی و عوارض ایمنی، را به‌خوبی آشکار می‌کند.»
دیدگاه‌های خوش‌بینانه مشابهی نیز از سوی دیگر متخصصان بیان شده است. در سرمقاله‌ای که هم‌زمان با انتشار این پژوهش منتشر شد، از این دستاورد به‌عنوان «یک نقطه عطف تاریخی در عرصه بالینی» یاد شده که از نظر فنی موفقیت‌آمیز بود.»
با این وجود، هم اعضای تیم تحقیق و هم نویسندگان سرمقاله اذعان کرده‌اند که نمی‌توان از عوارض شدید و مرگ بیمار چشم‌پوشی کرد.
دکتر بئاتریز دومینگز-گیل (Beatriz Domínguez-Gil)، مدیر سازمان ملی پیوند اسپانیا، در گفت‌وگو با مرکز رسانه‌ای علم اظهار داشت: «می‌توان گفت این مورد گامی تازه در پیشرفت درمان‌های پیوند بین‌گونه‌ای بوده که همچنان در مرحله توسعه بالینی پیش می‌رود، اما در عین حال، نشان‌دهنده موانع قابل توجهی است که باید بر آنها غلبه شود.»
ما هنوز فاصله زیادی با زمانی داریم که پیوند بین‌گونه‌ای بتواند به عنوان گزینه‌ای عملی برای اکثریت بیماران نیازمند پیوند اندام مطرح شود. با این حال، هر تلاش تازه در این زمینه، دانشی ارزشمند و درس‌هایی تازه به همراه دارد.
دکتر دومینگز-گیل در پایان گفت: «این موارد به ما اجازه می‌دهد آینده‌ای را تصور کنیم که در آن پیوند بین‌گونه‌ای به واقعیتی بالینی بدل شود، چه به عنوان درمان موقت (به‌ویژه در مورد کبد) و چه به عنوان درمان نهایی برای بیماران خاص.»
این پژوهش در مجله Journal of Hepatology منتشر شده است.
دانلود آهنگ
طراحی و اجرا :
وین تم
هر گونه کپی برداری از طرح قالب یا مطالب پیگرد قانونی خواهد داشت ، کلیه حقوق این وب سایت متعلق به وب سایت تک فان است
دیدگاهتان را بنویسید