در قلمرو حیوانات، طیف وسیعی از موجودات با قابلیتهای بازسازی شگفتانگیز وجود دارند، اما هیچکدام به اندازه کنیداریان ساکن دریا، مانند هیدرا، عروس دریایی و شقایقهای دریایی، در این کار استاد نیستند.
دانشمندان دانشگاه University of Vienna ژنوم شقایق دریایی ستارهای (Nematostella vectensis) را به منظور کشف راز قابلیتهای جاودانگی آن، مورد مطالعه قرار دادند. طبق یک تحقیق جدید، این دانشمندان برای اولین بار سلولهای بنیادی چندتوانهای را در این شقایق دریایی کشف کردند که میتواند نشان دهد این موجودات چگونه قادرند به طور موفقیتآمیز با فرسودگی ناشی از گذر زمان مقابله کنند.
انسانها نیز قابلیتهای بازسازی چشمگیری دارند؛ زخمها التیام مییابند، شکستگی استخوانها ترمیم میشوند و حتی برخی از اندامها میتوانند پس از آسیبهای ویرانگر دوباره رشد کنند. با این حال، هیچیک از این تواناییهای زیستی با قدرت درمانی شقایق دریایی ستارهای (Nematostella vectensis) قابل مقایسه نیست.
این شقایق دریایی که در امتداد سواحل شرقی ایالات متحده و چند جمعیت پراکنده در سواحل غربی آمریکا و سواحل جنوب شرقی بریتانیا یافت میشود، عضوی از شاخه کنیداریان است که به دلیل قابلیتهای بازسازی کامل بدن خود به خوبی شناخته شده است. این توانایی به حدی است که برخی از حیوانات این شاخه، مانند عروس دریایی Turritopsis dohrnii، عملاً نامیرا هستند. به دلیل این توانایی برای به چالش کشیدن فرآیند پیری، این حیوانات نقش برجستهای در تحقیقات ضد پیری ایفا میکنند.
اکنون، در مطالعهای که در ژورنال Science Advances منتشر شده، محققان دانشگاه University of Vienna توانستهاند سلولهای کوچک و چندتوانهای را در شقایقهای دریایی کشف کنند که اساساً به کنیداریان این امکان را میدهد تا به طور مداوم از «چشمه جوانی افسانهای» بنوشند. در انسانها، سلولهای بنیادی امکان بازسازی محدودی از برخی سلولهای بدن ما را فراهم میکنند (به همین دلیل در تحقیقات ضد پیری نقش محوری دارند)، اما حیوانات دیگر در مقایسه با ما انسانها، تواناییهای بازسازی کامل و بسیار بیشتری از خود نشان میدهند.
از آنجا که این گونه میتواند به روش غیرجنسی تولیدمثل کند (اگرچه به صورت جنسی نیز تکثیر میشود) و به راحتی در شرایط آزمایشگاهی پرورش مییابد، N. vectensis به سرعت به یک گونه اصلی برای مطالعه قابلیتهای جاودانگی کنیداریان به صورت گسترده تبدیل شده است (که به عنوان «ارگانیسم مدل» شناخته میشود). در حالی که دانشمندان میدانستند که شقایق دریایی ستارهای نشانههای کمی از پیری از خود نشان میدهد، به دلیل اندازه بسیار کوچک سلولهای بنیادی، قادر به شناسایی آنها نبودند.
Ulrich Technau از دانشگاه University of Vienna، نویسنده ارشد این تحقیق جدید، و تیمش از یک روش نوین به نام «ژنومیک تکسلولی» در جستجوی این سلولهای بنیادی گمشده استفاده کردند. دانشمندان توانستند دودمان سلولهای بنیادی خاصی را که بر اساس پروفایلهای ترنسکریپتوم (مجموعهای از رونویسیهای mRNA) توسعه یافتهاند، تشخیص دهند.
Andreas Denner، نویسنده اول این مطالعه از دانشگاه University of Vienna، در یک بیانیه مطبوعاتی گفت: «با ترکیب تجزیه و تحلیل بیان ژن تکسلولی و ترانسژنز، اکنون توانستهایم جمعیت بزرگی از سلولها را در شقایق دریایی شناسایی کنیم که سلولهای تمایزیافتهای مانند سلولهای عصبی و سلولهای غدهای را تشکیل میدهند و بنابراین نامزدهای سلولهای بنیادی چندتوانه محسوب میشوند.»
این تیم به طور خاص به ژنهای بسیار حفاظتشده (nanos و piwi) نگاه کردند که پروتئینهای تنظیمی دخیل در تمایز سلولهای بنیادی و همچنین گامتوژنز (فرآیند ایجاد سلولهای جنسی) هستند. هنگامی که تیم با استفاده از قیچی ژنتیکی کریسپر ژن nanos2 را جهش دادند، کشف کردند که این پروتئین برای تشکیل سلولهای جنسی و همچنین سلولهای سوماتیک ضروری بوده و احتمالاً حدود ۶۰۰ میلیون سال پیش در طبیعت ظاهر شده است.
اکنون که دانشمندان نامزدهای جذابی برای سلولهای بنیادی پیدا کردهاند، مطالعات آینده عمیقتر به مکانیسمهایی خواهند پرداخت که کنیداریان، مانند شقایق دریایی ستارهای، را به مبارزانی ماهر در برابر فرسایش پیری تبدیل کرده است که تقریباً هر گونه دیگری روی این سیاره را درگیر میکند.
طراحی و اجرا :
وین تم
هر گونه کپی برداری از طرح قالب یا مطالب پیگرد قانونی خواهد داشت ، کلیه حقوق این وب سایت متعلق به وب سایت تک فان است
دیدگاهتان را بنویسید