باستانشناسان در مصر شیئی ۳۳۰۰ ساله را کشف کردهاند که یک سوت ساختهشده از استخوان انگشت پای گاو است و احتمالاً توسط یک پلیس نگهبان در دوران باستان مورد استفاده قرار میگرفت. این سوت که در شهر باستانی آختاتن (امروز به نام اَمارنا شناخته میشود) پیدا شده، نخستین سوت استخوانی متعلق به مصر باستان به شمار میرود و بنا بر یک پژوهش تازه، احتمالاً توسط مأمورانی برای نظارت بر کارگران در ساخت مقبره سلطنتی استفاده میشده است.
میشل لنگلی، دانشیار باستانشناسی در دانشگاه گریفیث استرالیا و یکی از پژوهشگران این مطالعه میگوید: «این کشف کاملاً منحصربهفرد است.» گروه باستانشناسی پروژه اَمارنا در سال ۲۰۰۸ در جریان حفاری در بخشی از شهر آختاتن این سوت را یافته بودند اما بررسیهای علمی آن تا مدت طولانی انجام نشده بود. این شهر بهواسطه بنیانگذارش، فرعون آخناتن، شهرت دارد؛ حاکمی که پرستش خدایان متنوع مصر را ممنوع ساخت و پرستش فقط آتون را برقرار کرد. با این حال، این پایتخت که در حدود ۱۳۴۷ پیش از میلاد بنیان نهاده شد، تنها حدود ۱۵ سال دوام آورد و پس از مرگ فرعون متروکه گردید. پس از آن، توتانخ آمون بار دیگر آیین چندخدایی مصری را به کشور بازگرداند.
این سوت که بهگفته لنگلی «یک اثر بسیار ساده» است، دریچهای تازه به روی فعالیتهای ساکنان غیرسلطنتی آن شهر باز میکند. در این استخوان تنها یک منفذ تعبیه شده و به راحتی در کف دست جای میگیرد. در یک آزمایش، پژوهشگران نمونهای بازسازیشده از استخوان انگشت پای گاو تهیه کردند و دریافتند که شکل طبیعی انتهای استخوان سطحی ایدهآل ایجاد میکند تا لب پایین روی آن قرار گیرد و بتوان از طریق دمیدن در منفذ، صدا تولید کرد.
این سوت در محوطهای موسوم به روستای سنگی به دست آمد که در نزدیکی محلی دیگر به نام روستای کارگران قرار دارد. بنا به نتایج پژوهش، به احتمال زیاد هر دو محل سکونتگاه افرادی بودند که در ساخت آرامگاه سلطنتی فعالیت داشتند. سرپرستی این تحقیقات را آنا استیونز و بری کمپ، باستانشناسان دانشگاه کمبریج، بر عهده داشتهاند.
حفاریهای پیشین نشان داده است که این روستاها دارای شبکهای پیچیده از راهها در کنار مجموعهای از بناهای کوچک بودهاند که احتمالاً موقعیتهایی مناسب برای نگهبانان فراهم میکرده تا بتوانند منطقه را تحت نظارت قرار دهند. محققان در مقالهای که در تاریخ ۱ سپتامبر (۱۱ شهریور) در مجله International Journal of Osteoarchaeology منتشر شد نوشتند که این شواهد میتواند بازتابی از چنین ساختار نظارتی باشد.
لنگلی در این باره توضیح داد: «به نظر میرسد این ناحیه بهشدت تحت کنترل بوده تا مکان مقدس مقبره تنها برای کسانی که مجاز به آگاهی و ورود هستند شناخته و قابل دسترسی باشد.» به گفته میشل لنگلی، سوت درون سازهای کشف شد که تیم باستانشناسان آن را نوعی ایستگاه بازرسی برای کنترل رفتوآمد مردم به روستای سنگی تفسیر کردهاند، بنابراین این احتمال که سوت توسط یک نگهبان یا مأمور انتظامی استفاده میشده، منطقیترین توضیح است.
او گفت که در محوطه مشهور دیر المدینه (روستای کارگران آرامگاه در دره پادشاهان) نیز کارگران گورستان به شیوهای مشابه تحت نظارت قرار میگرفتند. علاوه بر این، اشیای دوران پادشاهی نوین مصر، همچون متون و نگارهها، نشان میدهند که مصریان مأمورانی به نام «مدجای» داشتهاند.
لنگلی توضیح داد: «مدجای در اصل گروهی نیمهکوچنشین از نواحی بیابانی بودند که به خاطر مهارتهای رزمی برجسته خود شهرت داشتند. مصریان از آنان بهمنزله نیروی انتظامی نخبه استفاده میکردند».
شواهد دیگری از جمله آرامگاه تزئینشده ماهو، رئیس پلیس در اخِتآتن نیز بر این دلالت دارند که سوت یافته شده احتمالاً در اختیار مأمور پلیس بوده است. تصاویر حکاکیشده بر دیوار این آرامگاه، صحنههایی را نشان میدهد که احتمالاً نگهبانان را در حال مراقبت از پستهای دیدهبانی مختلف به تصویر کشیده است. در بخشی از نگارهها، اسب سرکش و سربازانی دیده میشوند که در کنار برجهای مراقبت ایستادهاند.
لنگلی گفت: «در یکی از صحنههای آرامگاه، پلیسها مردانی را در بازداشت نشان میدهند که ظاهراً هنگام تلاش برای ورود پنهانی به شهر دستگیر شدهاند. در دیگر صحنهها نیز صفی از سربازان دیده میشود که در امتداد چیزی شبیه به جاده پیرامون روستاها استقرار یافتهاند. در تصویری دیگر در آرامگاه ماهو، نگهبانانی در کنار سازههای کوچک دیده میشوند که ممکن است ایستهای بازرسی باشند. بنابراین میدانیم که نیروهای انتظامی در حفاظت از مرزها و مناطق شهری نقش فعالی داشتهاند».
وقتی لنگلی برای نخستین بار این سوت را مشاهده کرد، آن را با سوتهای استخوانی اروپای عصر سنگ مقایسه نمود. پس از کنار گذاشتن فرضیههای دیگر همچون استفاده آن بهعنوان مهره بازی، او و همکارانش اعلام کردند که موفق شدهاند نخستین سوت شناختهشده در تمدن مصر باستان را شناسایی کنند.
لنگلی خاطرنشان کرد: «در حالیکه همواره توجه بسیاری به آرامگاهها و بناهای یادمانی ساختهشده توسط فرعونها معطوف بوده است، همچنان درباره زندگی مردم عادی اطلاعات چندانی نداریم. محوطههایی مانند آمارنا اهمیت بسیار دارند، چراکه نه تنها حیات فرعون و درباریان او، بلکه زندگی روزمره مردمان عادی را نیز ثبت کردهاند.»
طراحی و اجرا :
وین تم
هر گونه کپی برداری از طرح قالب یا مطالب پیگرد قانونی خواهد داشت ، کلیه حقوق این وب سایت متعلق به وب سایت تک فان است
دیدگاهتان را بنویسید