راز سلامتی برای زندگی طولانی: چگونگی کنترل تا 60% اثرات ژنتیکی با سبک زندگی سالم
تحقیقات اخیر نشان می دهد که رژیم غذایی و شیوه زندگی سالم می تواند اثرات ژن های کوتاه کننده عمر را تا 60 درصد کاهش دهد. به عبارت دیگر، وقتی سبک زندگی ناسالم 78 درصد خطر مرگ زودرس را افزایش می دهد، رژیم غذایی مناسب، فعالیت بدنی، و سایر عوامل سلامتی می توانند تاثیر مثبت بسیاری داشته باشند.
تحقیقات انجام شده نشان می دهد که رژیم غذایی مناسب، خواب کافی، فعالیت بدنی منظم، نه سیگار کشیدن و کنار گذاشتن مواد الکلی، می تواند به طور مستقل بر روی زندگی فرد تاثیر بسزایی داشته باشد.
در نهایت، این تحقیق نشان می دهد که با توجه به اهمیت سبک زندگی در تعیین طول عمر فرد، اقدامات لازم برای ارتقای سبک زندگی و کاهش عوامل خطرزا از جمله سیگار، فعالیت بدنی نامناسب و رژیم غذایی نامناسب، از اهمیت بالایی برخوردار است. این اقدامات می توانند تا 62 درصد از خطرات ژنتیکی کوتاه کننده عمر را کاهش دهند و به افزایش طول عمر و کیفیت زندگی کمک کنند.
تک فان- تجزیه و تحلیل یافتههای چندین مطالعه طولانیمدت بزرگ نشان میدهد که شیوه زندگی سالم ممکن است اثرات ژنهای کوتاهکننده زندگی را تا بیش از 60 درصد خنثی کند.
به گزارش تک فان، درحالیکه ژنها و سبک زندگی به نظر میرسد تأثیرات افزوده روی طول مدت عمر یک فرد داشته باشد، سبک زندگی ناسالم، به صورت مستقل، میتواند 78درصد خطر مرگ زودهنگام و پیش از موعد را، صرفنظر از آرایش ژنتیکی فرد، افزایش دهد.
امتیاز خطر چندژنی چندین سویه ژنتیکی را با هم ترکیب میکند تا مشخص شود استعداد ژنتیکی فرد برای زندگی بلند و کوتاه چقدر است. سبک زندگی ـ استفاده از مواد مخدر، سیگار، الکل، کیفیت رژیم غذایی، میزان خواب و فعالیت فیزیکی، عوامل کلیدی در این زمینه شناسایی شدهاند.
اما تاکنون مشخص نبود که سبک زندگی سالم تا چه اندازه میتواند استعداد ژنتیکی فرد در مورد عمر کوتاه را جبران کند.
محققان برای آنکه به این پرسش پاسخ بدهند دادههای 353742نفر بالغ را از بانک زیستی انگلستان، بین سالهای 2006 تا 2010، استخراج کردند و سبک زندگی آنها را تا سال 2021 دنبال کردند.
امتیاز خطر چندژنی برای طول عمر بلند (20درصد از مشارکتکنندگان)، طول عمر متوسط (60درصد) و طول عمر کوتاه (20درصد) بررسی شد.
سپس امتیاز سبک زندگی سالم شامل سیگار نکشیدن، مصرف نکردن یا مصرف کم مواد الکلی، فعالیت بدنی منظم، اندام با شکل سالم، خواب کافی و رژیم غذایی سالم در دستههای سبک زندگی مطلوب (23درصد از مشارکتکنندگان)، متوسط (56درصد از مشارکتکنندگان) و نامطلوب (22درصد از مشارکتکنندگان)، با استفاده از دادههای مطالعات پیشین رتبهبندی شد.
در طی 13سال مطالعه، 24239نفر از این افراد مردند. صرف نظر از سبک زندگی، کسانی که استعداد ژنتیکی عمر کوتاه داشتند 21درصد بیشتر احتمال داشت در مقایسه با کسانی که استعداد ژنتیکی عمر بلند داشتند، زودتر از موعد از دنیا بروند.
به طور مشابه، صرف نظر از استعداد ژنتیکی، کسانی که سبک زندگی نامطلوب داشتند در مقایسه با کسانی که سبک زندگی مطلوب داشتند، 78درصد بیشتر احتمال داشت که زودتر از موعد جانشان را از دست بدهند.
و کسانی که خطر ژنتیکی بالایی برای عمر کوتاهمدت داشتند و همزمان سبک زندگی نامطلوب داشتند، 2 برابر بیشتر از کسانی که استعداد ژنتیکی عمر بلند و سبک زندگی مطلوب داشتند، جان خودشان را زودهنگام از دست داده بودند.
در این بین 4عامل نقش بسیار مهمی ایفا میکردند: سیگار نکشیدن، فعالیت فیزیکی منظم، خواب کافی و رژیم غذایی سالم.
این مطالعه نمیتواند رابطه علی و معلولی را مشخص کند زیرا محققان با محدودیتهای زیادی مواجه بودند. یکی از محدودیتها این است که سبک زندگی فقط یکبار در زندگی مورد توجه قرار گرفته درحالیکه سبک زندگی فرد ممکن است در طی زندگی تغییر کند. مشارکتکنندگان نیز همه از اجداد اروپایی بودند که نمیتوان نتایج آن را به همه نژادها تعمیم داد.
با همه اینها، این مطالعه پیشنهاد میدهد که خطر ژنتیکی عمر کوتاه یا مرگ زودهنگام ممکن است تا 62درصد به واسطه سبک زندگی مطلوب جبران شود.
کسانی که خطر ژنتیکی بالایی برای عمر کوتاه داشتند توانسته بودند در سن 40سالگی امید به زندگی را تا تقریبا 5.5سال از طریق سبک زندگی سالم افزایش دهند. با توجه به اینکه عادات سبک زندگی قبل از میانسالی تقویت میشود، اقدامات لازم برای کاهش استعداد ژنتیکی برای کوتاه شدن عمر قبل از آن ضروری است.
عاطفه رضوان نیا