در غم تو، زیبایی گل و گلزار چه معنی دارد؟ – تفسیر حافظ سه شنبه ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۳
غزل فوق شامل چند بند از شعرهای حافظ است که در آن اوضاع و احوال غم انگیز و دشواریهایی که حافظ با آنها مواجه شده است، توصیف شده است. حافظ در این شعرها از زبان عاشقانه و تلخ تلخ و اشعار درون دلی استفاده کرده است تا احوال و مشکلات خود را بیان کند.
او در این شعرها از موضوعاتی مانند پرسشها و شکوها درباره آسیبها و دشواریهای زندگیاش صحبت میکند. همچنین، از اشعاری با حالت قصیدهای و احساساتی استفاده کرده است که باعث عمیق شدن احساسات خواننده میشود و او را به تأمل درونی دعوت میکند.
با وجود مفهوم پیچیده و ژرف این شعرها، حافظ توانسته است احساسات و افکار خود را با استفاده از زبان شیرین و متفاوت خود به خوبی انتقال دهد. از این رو، شعرهای حافظ همواره مورد توجه و تحلیل علاقهمندان به ادبیات فارسی بوده و هستند.
فرارو- فال گرفتن از آثار ادبی، از باورهای کهن این مرز و بوم است. در گذر زمان ساکنان این خاک به ادیبانی که گمان میبردند بهرهای از کلام حق دارند رجوع میشد. با این حال، اما در گذر زمان تنها تفال به حافظ در فرهنگ عامیانه ما باقی مانده است.
بی توای سرو روان با گل و گلشن چه کنم
زلف سنبل چه کشم عارض سوسن چه کنم
آه کز طعنه بدخواه ندیدم رویت
نیست، چون آینهام روی ز آهن چه کنم
بروای ناصح و بر دردکشان خرده مگیر
کارفرمای قدر میکند این من چه کنم
برق غیرت چو چنین میجهد از مکمن غیب
تو بفرما که من سوخته خرمن چه کنم
شاه ترکان چو پسندید و به چاهم انداخت
دستگیر ار نشود لطف تهمتن چه کنم
مددی گر به چراغی نکند آتش طور
چاره تیره شب وادی ایمن چه کنم
حافظا خلد برین خانه موروث من است
اندر این منزل ویرانه نشیمن چه کنم
شرح لغت: نشیمن: جاه و مقام.
تفسیر عرفانی:
۱- بی وجود او، گل و گلشن، گل و گلزار، زلف و سنبل، عارض سوسن به چه درد میخورد؟ اول باید اطمینان قلب و امید زندگی و موفقیت به وجود آید وگرنه زندگی حبابی برایتان بیش نخواهد بود.
۲- در حضور دشمنان و حسودان درباره این کار و نیت سماجت نشان ندهید که شما را سرزنش خواهند کرد.
۳- از ایراد دیگران ناراحت شدید، زیرا وقتی برق غیرت چنین از کمین گاه خارج میشود، حسادت میآورد. یکی در کمین است که شما را در انجام این نیت منصرف سازد در نتیجه، شروع به آزار کرده است. بهتر آن که با یکی از علما در میان بگذارید که راه علاج را نشان دهد.
تعبیر غزل:
چندی است در اثر بخل بدخواهان و کینه دشمنان دچار مشکلاتی شدهای و حال و حوصله هیچ کس و هیچ چیز را نداری. دچار سردرگمی هستی و چاره کار خود را نمیدانی. سرزنشهای دیگران نیز شدیدا تو را دلتنگ کرده است. به خدا توکل کن و بدان دنیا فانی است. از مشکلات به راحتی بگذر و خودت را بیش از این عذاب نده.