شنیدن بوی خوش از صبا؛ تفال به حافظ در ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳

فعالیت تک فانبه عنوان یکی از باورهای قدیمی ایرانی است که هنوز هم در فرهنگ ما وجود دارد. در گذشته، ادیبان به عنوان نمایندگانی از کلام حق و ارزش‌های انسانی به شماهر مراجعه می‌شدند. اما در زمان حال، این اهمیت به فرارها یا پیش‌بینی‌های حافظ محدود شده است.

اشعار حافظ در مورد دوستی و عشق به خدا اشاره دارند. او به صحبت‌های دوستان خود توجه می‌کند که نشانه‌ای از عشق و وفاداری است. او توصیه‌های عرفانی و اخلاقی در شعرهای خود قرار داده است که به معنای خوبی روح متقدم و با صفا را تداعی می‌کند.

در تفسیر غزل حافظ، به تأکید بر انسجام و صداقت در اعمال و رفتار اشاره شده است. انجام کارهای نیکو و انتظار پاسخ خوب از دیگران، روش درستی برای رسیدن به رضایت خود و خدای خود است. همچنین نکته‌ی اهم بر این است که انسان نباید از عمل‌های خودتوقع انتظارات بلند داشته باشد و باید آرامش خود را از اعمال خود بدست بیاورد.

فرارو- فال گرفتن از آثار ادبی، از باور‌های کهن این مرز و بوم است. در گذر زمان ساکنان این خاک به ادیبانی که گمان می‌بردند بهره‌ای از کلام حق دارند رجوع می‌شد. با این حال، اما در گذر زمان تنها تفال به حافظ در فرهنگ عامیانه ما باقی مانده است.

بوی خوش تو هر که ز باد صبا شنید
از یار آشنا سخن آشنا شنید

ای شاه حسن چشم به حال گدا فکن
کاین گوش بس حکایت شاه و گدا شنید

خوش می‌کنم به باده مشکین مشام جان
کز دلق پوش صومعه بوی ریا شنید

سر خدا که عارف سالک به کس نگفت
در حیرتم که باده فروش از کجا شنید

یا رب کجاست محرم رازی که یک زمان
دل شرح آن دهد که چه گفت و چه‌ها شنید

اینش سزا نبود دل حق گزار من
کز غمگسار خود سخن ناسزا شنید

محروم اگر شدم ز سر کوی او چه شد
از گلشن زمانه که بوی وفا شنید

ساقی بیا که عشق ندا می‌کند بلند
کان کس که گفت قصه ما هم ز ما شنید

ما باده زیر خرقه نه امروز می‌خوریم
صد بار پیر میکده این ماجرا شنید

ما می‌به بانگ چنگ نه امروز می‌کشیم
بس دور شد که گنبد چرخ این صدا شنید

پند حکیم محض صواب است و عین خیر
فرخنده آن کسی که به سمع رضا شنید

حافظ وظیفه تو دعا گفتن است و بس
دربند آن مباش که نشنید یا شنید

شرح لغت: یک زمان:یک لحظه/ حقگزار: حق شناس و سپاسگزار.

تفسیر عرفانی:‌

۱- حضرت حافظ در بیت نهم می‌فرماید:

باده نوشی امروزی ما پنهانی نمی‌باشد. صد بار به گوش پیر می‌فروش، این سرگذشت رسیده است.

حال خود باید نیت خود را تفسیر نمایید.

۲- این نیت با اندکی حوصله، دقت، وقت شناسی و سرعت عمل در کار حتماً عملی است. باید مواظب رقیبان باشید که در کمین نشسته اند و با توکل بر خداوند و خواندن سوره مبارکه القصص از آیه ۴۰ تا ۷۰ گشایش فراوان است.

۳- این روزگار دوام و بقایی ندارد. پس لازم نیست اینقدر خود خوری و حرص و طمع داشته باشی و بخواهی زود به مقام و ثروت برسی. بلکه سعی کن با بهره گیری از اندیشه و مشورت با دیگران گام برداری. به زودی زندگی شما تغییر کلی پیدا می‌کند.

تعبیر غزل:

از آنجا که شما انسانی هستید که نسبت به همه اطرافیان رفتاری شایسته و به جا دارید، از دیگران نیز توقعی مشابه دارید، اما بدان که کار نیک کردن برای پاسخ نیک گرفتن نیست. تو با انجام کار‌های نیک وجدان خود و خدای خود را راضی می‌کنی، پس غصه عکس العمل‌های دیگران را مخور و در بند رفتار آن‌ها نباش که اجر نیکوکاران با خداست.