چگونه علائم اولیه آلزایمر در بدن قابل شناسایی است؟
بیماری آلزایمر یکی از شایع‌ترین بیماری‌های زوال عقل است که تاثیرات بسیار گسترده‌ای بر روی خاطرات و توانایی‌های ذهنی افراد مسن دارد. این بیماری به تدریج به ناتوانی کامل می‌انجامد و تاکنون درمان موثر وجود ندارد. با این حال، تشخیص زودهنگام آلزایمر می تواند به مدیریت موثر و حفظ کیفیت زندگی مبتلایان کمک کند. علائم اولیه این بیماری می‌تواند در قسمت‌های مختلف بدن شامل فراموشی، اختلال در قضاوت و تصمیم گیری، مشکل در انجام کارهای روزمره، از دست دادن علاقه به فعالیت‌ها، تغییرات خلقی و رفتاری و مشکل در صحبت و درک زبان نشان دهد. شناخت و آگاهی از این علائم و محل بروز آن‌ها در بدن می‌تواند به تشخیص زود هنگام و مدیریت بهتر این بیماری کمک کند و امیدی به زندگی بهتر برای مبتلایان و خانواده‌هایشان ایجاد کند.
بیماری آلزایمر، شایع‌ترین نوع زوال عقل، تاروپود خاطرات و توانایی‌های ذهنی افراد مسن را به تدریج از هم می‌گسلد و در نهایت به ناتوانی کامل می‌انجامد. اگر چه درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما تشخیص زود هنگام آن می‌تواند دریچه‌ای به سوی مدیریت موثر و حفظ کیفیت زندگی مبتلایان و خانواده‌هایشان بگشاید.
ما امروز در این بخش مقاله از تک فانبلاگ، با مروری عمیق بر محل بروز علائم اولیه آلزایمر، گامی در بدن به منظور آگاهی رسانی و تشخیص به موقع این بیماری برمی‌داریم.
علائم بروز آلزایمر در قسمت‌های مختلف بدن
فراموشی، علامت شاخص و اصلی آلزایمر، در سطوح مختلف است.
فراموشی‌های جزئی: مبتلایان ممکن است، قرار ملاقات‌های اخیر، مکالمات کوتاه یا نام افراد آشنای خود را فراموش کنند.فراموشی‌های مهم: به مرور زمان، فراموشی‌ها عمیق‌تر می‌شوند و شامل رویدادهای مهم زندگی، نام اعضای خانواده و مکان‌های آشنا می‌شوند.فراموشی‌های شدید: در مراحل پیشرفته بیماری، مبتلایان ممکن است هویت خود، محل زندگی و حتی چهره افراد نزدیک را فراموش کنند.
۱- اختلال در قضاوت و تصمیم‌گیری
توانایی قضاوت و تصمیم‌گیری درست در مبتلایان به آلزایمر به تدریج تحلیل می‌رود.
تصمیم‌گیری‌های ساده: انتخاب لباس مناسب برای فصل، پخت غذای ساده یا برنامه‌ریزی برای یک خرید معمولی برای مبتلایان دشوار می‌شود.مدیریت امور مالی: حفظ نظم در امور مالی، پرداخت قبوض، مدیریت حساب‌های بانکی و تصمیم‌گیری‌های اقتصادی برای مبتلایان به چالش تبدیل می‌شود.برنامه‌ریزی برای آینده: برنامه‌ریزی برای سفر، ترتیب رویدادها یا حتی برنامه‌ریزی روزانه برای مبتلایان دشوار می‌شود.
۲- مشکل در انجام کارهای روزمره
فعالیت‌های روزمره که زمانی به سادگی انجام می‌شدند، برای مبتلایان به آلزایمر به چالش تبدیل می‌شوند.
فعالیت‌های شخصی: رانندگی، لباس پوشیدن، حمام کردن، مسواک زدن و سایر فعالیت‌های بهداشت فردی برای مبتلایان دشوار می‌شود.فعالیت‌های خانگی: آشپزی، نظافت منزل، خرید و سایر وظایف مربوط به خانه‌داری برای مبتلایان به چالش تبدیل می‌شود.فعالیت‌های اجتماعی: شرکت در معاشرت‌ها، حضور در رویدادها یا حتی حفظ ارتباط با دوستان و آشنایان برای مبتلایان دشوار می‌شود.
بیشتر بخوانید: فواید توت برای جلوگیری از آلزایمر
۳- از دست دادن علاقه به فعالیت‌ها
شور و اشتیاق به فعالیت‌های لذت‌بخش در مبتلایان به آلزایمر رو به افول می‌گذارد.
سرگرمی‌ها: مبتلایان ممکن است علاقه خود را به سرگرمی‌های موردعلاقه‌شان مانند مطالعه، نقاشی، موسیقی یا ورزش از دست بدهند.فعالیت‌های اجتماعی: تمایل به شرکت در معاشرت‌ها، حضور در رویدادها یا حتی حفظ ارتباط با دوستان و آشنایان در مبتلایان کاهش می‌یابد.فعالیت‌های خلاقانه: ابتکار و خلاقیت در انجام فعالیت‌های مختلف در مبتلایان رو به افول می‌گذارد.
۴- تغییرات خلقی و رفتاری
طیف وسیعی از تغییرات خلقی و رفتاری در مبتلایان به آلزایمر مشاهده می‌شود.
نوسانات خلقی: مبتلایان ممکن است دچار نوسانات خلقی ناگهانی، بی‌دلیل و شدید؛ مانند خشم، غم، اضطراب یا شادی بی‌دلیل شوند.افسردگی: احساس غم و اندوه عمیق، بی‌انگیزگی، بی‌تفاوتی و از دست دادن امید به آینده در مبتلایان شایع است.پرخاشگری: رفتارهای پرخاشگرانه، کلامی یا فیزیکی، در مبتلایان به دلیل ناتوانی در بیان احساسات و نیازهایشان ممکن است بروز پیدا کند.بی‌قراری: سرگردانی، قدم‌زدن بی‌هدف، بی‌تابی و عدم تمرکز در مبتلایان شایع است.
۵- مشکل در صحبت و درک زبان
مهارت‌های زبانی و ارتباطی مبتلایان به آلزایمر به‌تدریج تحلیل می‌رود.
مشکل در پیدا کردن کلمات: مبتلایان ممکن است در پیدا کردن کلمات مناسب برای بیان افکار و احساسات خود دچار مشکل شوند.مشکل در درک مکالمات: دنبال کردن مباحث پیچیده، درک طعنه و کنایه و فهم منظور گوینده برای مبتلایان دشوار می‌شود.مشکل در صحبت کردن واضح: گفتار مبتلایان ممکن است نامفهوم، بریده بریده و با سرعت کم باشد.مشکل در خواندن و نوشتن: توانایی خواندن و نوشتن در مبتلایان به تدریج تحلیل می‌رود و ممکن است در درک متون ساده و نوشتن جملات نیز دچار مشکل شوند.
۶- علائم اولیه دیگر:
علاوه بر علائم شایع ذکر شده، برخی از افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است علائم اولیه دیگری را نیز تجربه کنند:
گم شدن: مبتلایان ممکن است در مکان‌های آشنا گم شوند یا مسیر خود را به خانه پیدا نکنند.مشکل در برنامه ریزی و سازماندهی: برنامه ریزی برای انجام کارها، مدیریت زمان و سازماندهی اشیا برای مبتلایان دشوار می‌شود.مشکل در انجام محاسبات ساده: انجام محاسبات ساده مانند جمع، تفریق یا ضرب برای مبتلایان دشوار می‌شود.مشکل در حل معماها یا پازل‌ها: حل معماها، پازل‌ها و انجام بازی‌های فکری برای مبتلایان دشوار می‌شود.از دست دادن علایق جنسی: میل جنسی در مبتلایان به آلزایمر به‌تدریج کاهش می‌یابد.
نکته مهم: شدت و سرعت بروز علائم اولیه آلزایمر در افراد مختلف متفاوت است. برخی از افراد ممکن است علائم را به تدریج و در طول زمان تجربه کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است به طور ناگهانی با علائم شدید روبرو شوند.
بیشتر بخوانید: تقویت مغز به کمک زردچوبه!
محل بروز علائم اولیه آلزایمر در بدن
علائم اولیه آلزایمر اغلب به اشتباه به پیری یا استرس نسبت داده می‌شود. آزمایش‌های عصب روان‌شناسی می‌تواند مشکلات شناختی خفیف را تا هشت سال پیش از بروز نشانه‌های بیماری آلزایمر، شناسایی کند. این علائم اولیه می‌تواند بر فعالیت‌های روزمره اثر بگذارد.
مشهورترین علامت، از دست رفتن حافظه کوتاه مدت است که معمولاً به شکل فراموش کردن اتفاقات اخیر و ناتوانی از یاد گرفتن اطلاعات جدید بروز می‌کند. محل بروز علائم اولیه آلزایمر در بدن به شرح زیر است:
۱- هیپوکامپ: گنجینه خاطرات در معرض خطر
هیپوکامپ، قلب تپنده حافظه، در بخش داخلی مغز قرار دارد و نقشی اساسی در یادگیری و به خاطر سپردن اطلاعات را ایفا می‌کند. در بیماری آلزایمر، سلول‌های عصبی هیپوکامپ به تدریج از بین می‌روند و این امر منجر به بروز اولین علامت شایع این بیماری، یعنی فراموشی می‌شود.
ابتدا، افراد مبتلا ممکن است، قرار ملاقات‌ها، رویدادها یا مکالمات اخیر را فراموش کنند. با پیشرفت بیماری، فراموشی‌ها عمیق‌تر می‌شوند و شامل خاطرات مهم زندگی، نام اعضای خانواده و مکان‌های آشنا می‌شوند.
۲- قشر پیش‌پیشانی: قطب‌نمای تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی
قشر پیش‌پیشانی، در جلوی مغز قرار دارد و وظایف مهمی مانند برنامه‌ریزی، سازماندهی، حل مسئله و قضاوت را بر عهده دارد. آسیب به این ناحیه در بیماری آلزایمر، منجر به بروز مشکل در قضاوت و تصمیم‌گیری می‌شود.
ابتدا، افراد مبتلا ممکن است در تصمیم‌گیری‌های ساده مانند انتخاب لباس یا پخت غذا مشکل داشته باشند. با پیشرفت بیماری، این مشکلات پیچیده‌تر شده و شامل مدیریت امور مالی، برنامه‌ریزی برای آینده و حتی تصمیم‌گیری‌های روزمره می‌شود.
۳- قشر حرکتی: از دست رفتن چابکی و مهارت
قشر حرکتی، در بخش پشتی مغز قرار دارد و وظیفه کنترل حرکات بدن را بر عهده دارد. آسیب به این ناحیه در بیماری آلزایمر، منجر به بروز مشکل در انجام کارهای روزمره می‌شود.
ابتدا، افراد مبتلا ممکن است در انجام کارهایی مانند رانندگی، لباس پوشیدن یا حمام کردن دچار مشکل شوند. با پیشرفت بیماری، این مشکلات گسترش یافته و شامل انجام فعالیت‌های ظریف‌تر مانند آشپزی، نوشتن و حتی راه رفتن، می‌شود.
بیشتر بخوانید: ۱۵ ماده غذایی برای داشتن هوش بالاتر!
۴- قشر گیجگاهی: از شوق و اشتیاق تا بی‌تفاوتی
قشر گیجگاهی، در بخش جانبی مغز قرار دارد و نقشی اساسی در پردازش احساسات، لذت و انگیزه ایفا می‌کند. آسیب به این ناحیه در بیماری آلزایمر، منجر به بروز ازدست‌دادن علاقه به فعالیت‌ها می‌شود.
ابتدا، افراد مبتلا ممکن است علاقه خود را به سرگرمی‌ها، فعالیت‌های اجتماعی و ورزش از دست بدهند. با پیشرفت بیماری، این بی‌تفاوتی عمیق‌تر شده و شامل فعالیت‌های روزمره و حتی تعامل با افراد نزدیک نیز می‌شود.
۵- قشر لیمبیک: طوفان احساسات در سرزمین خاطرات
قشر لیمبیک، در بخش داخلی مغز قرار دارد و مرکز احساسات، خلق‌وخو و حافظه عاطفی است. آسیب به این ناحیه در بیماری آلزایمر، منجر به بروز تغییرات خلقی و رفتاری می‌شود.
ابتدا، افراد مبتلا ممکن است دچار نوسانات خلقی، اضطراب، افسردگی یا پرخاشگری شوند. با پیشرفت بیماری، این تغییرات خلقی شدیدتر شده و شامل بی‌قراری، سرگردانی، توهم و هذیان می‌شود.
۶- قشر ورم بروکا و ورنیکه: اختلال در زبان، نقشه گمشده ارتباط
قشر ورم بروکا و ورنیکه، در بخش‌های جانبی مغز قرار دارند و وظایف مهمی مانند تولید و درک زبان را بر عهده دارند. قشر ورم بروکا و ورنیکه، در بخش‌های جانبی مغز قرار دارند و وظایف مهمی مانند تولید و درک زبان را بر عهده دارند.
آسیب به این نواحی در بیماری آلزایمر، منجر به بروز مشکل در صحبت و درک زبان می‌شود. قشر ورم بروکا، مسئول تولید زبان است و آسیب به آن منجر به مشکل در پیدا کردن کلمات مناسب، ساخت جملات و صحبت کردن واضح می‌شود. قشر ورنیکه، مسئول درک زبان است و آسیب به آن منجر به مشکل در درک مکالمات، دنبال‌کردن دستورالعمل‌ها و حتی خواندن و نوشتن می‌شود.
صدای خاموش زنگ خطر را بشنوید!
آلزایمر، بیماری خاموشی که تاروپود خاطرات و توانایی‌های ذهنی را به تدریج از بین می‌برد، دردی خاموش برای مبتلایان و خانواده‌هایشان است. با آگاهی از علائم اولیه این بیماری، می‌توانیم گامی در جهت تشخیص زود هنگام آن برداریم و دریچه‌ای به سوی مدیریت مؤثر و حفظ کیفیت زندگی مبتلایان و خانواده‌هایشان بگشاییم.
اگر شما یا یکی از عزیزانتان هر یک از علائم ذکر شده در این مقاله را تجربه می‌کنید، درنگ نکنید و با یک متخصص پزشکی مشورت کنید. تشخیص به‌موقع آلزایمر، فرصتی برای بهره‌مندی از درمان‌ها و حمایت‌های لازم و برنامه‌ریزی برای آینده است. به یاد داشته باشید، هر قدم در جهت آگاهی و تشخیص زودهنگام، نوری بر تاریکی این بیماری می‌تاباند و امیدی به آینده می‌بخشد.
امیدواریم شما خوانندگان این مقاله از مجله دانستنی کالا، همیشه در سلامت کامل به سر ببرید و این مقاله در تشخیص زودهنگام این بیماری سخت کمک‌کننده باشد.
من سمانه هستم، از بچگیم عاشق این بودم که توی تلویزیون آشپزی رو آموزش بدم.
هر روز پیش‌بند آشپزخونه مادرم رو میبستم و ساعت‌ها جلوی دوربین تخیلی ذهنم، آموزش آشپزی میدادم!
بزرگ‌تر که شدم به صورت تخصصی‌تر رویاهامو دنبال کردم و هر روز براشون بیشتر تلاش کردم تا فهمیدم علاقه زیادی به دنیای شیرینی‌ها و شیرین کردن کام آدم‌ها دارم.
حالا خیلی خوشحالم که این فرصت رو دارم تا با تلفیق آشپزی کردن، نوشتن و عکاسی که الان بخش بزرگی از دنیای من شده بتونم این حس خوب رو با شما به اشتراک بزارم.
