راهنمایی کمکی به زنان: خطرات بزرگ برای سلامتی در هر دهه از زندگیشان
تک فان-خطرات متفاوتی در دهههای متفاوت زندگی سلامتی زنان را تهدید میکند.
به گزارش تک فان، برخی از این خطرات با تغییر سبک زندگی قابل پیشگیری است. با تک فان همراه باشید تا به تفکیک دهههای مختلف مسائلی که سلامتی زنان را تهدید میکند را با شما در میان بگذاریم:
1.از 20 تا 30سالگی
زنان از سن 20 تا 30سالگی فرصت دارند تا بنیانی قوی برای دهههای آینده بسازند. معنایش تثبیت عادات سالم، اطلاع یافتن از تاریخچه سلامتی خانوادگی و پیدا کردن پزشکی قابل اعتماد است که بداند همه بخشهای بدن شما به هم مربوط هستند. استیسی روزن، متخصص قلب در نیویورک، میگوید: «پزشک خانواده، پزشک داخلی یا حتی یک پرستار خبره که با بدن شما آشنایی داشته باشد، میتواند به شما کمک کند.»
اگرچه اکثر غربالگریهای سرطان از میانسالی شروع میشوند اما پیشگیری از یک نوع سرطان از 20سالگی آغاز میشود. یک دلیل برای کاهش سرطان گردن رحم در زنان وجود دارد و آن ترکیب غربالگری سرطان گردن رحم از 21سالگی و تزریق واکسن پاپیلومای انسانی است که از چندین سرطان شامل گردن رحم، واژن، مقعد و حلق و گلو پیشگیری میکند. نرخ ابتلا به سرطانهای گردن رحم و سرطانهایی که حلق، گلو و حنجره را درگیر میکنند، در زنان میانسال افزایش یافته است اما واکسن پاپیلومای انسانی یا اچ.پی.وی از سن 26 تا 40سالگی توصیه میشود تا این روند رو به افزایش را در سالهای آتی معکوس کند.
2.از 30 تا 40سالگی
خیلی افراد از 20سالگی خانواده تشکیل میدهند اما تعداد زیادی نیز بچهدار شدن را تا اواخر 30سالگی به تأخیر میاندازند. اگر قصد بارداری دارید، با پزشک معالجتان مشورت کنید تا قبل از باردار شدن سلامتیتان به حداکثر وضعیت مطلوب ارتقا پیدا کند. در دوران بارداری مد نظر داشته باشید که سلامت قلب و بارداری به هم بسیار ارتباط دارند. مهم این است که بدانیم نقاط تولیدمثل حیاتی در زندگی ما، مانند بارداری و یائسگی، به طور واقعی با سلامت قلبی و عروقی طولانیمدت ما مرتبط هستند.
برخی از رایجترین مشکلات ناشی از بارداری مثل پرهاکلامپسی، دیابت بارداری و زایمان زودرس، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و سکته در آینده را افزایش میدهند. تشخیص عوامل خطری که باعث بروز این بیماریها میشوند، فرصتی برای پیشگیری از خطرات بیماریهای بلند-مدت قلبی و عروقی و حفظ طولانی-مدت سلامت قلب است.
3.از 40 تا 50سالگی
با ورود زنان به 40سالگی خطر بیماریهای قلبی-عروقی و سرطان در زنان افزایش پیدا میکند. تا پیش از رسیدن به یائسگی باید از سلامتیتان محافظت کند و سلامتیتان را به حداکثر افزایش دهید زیرا در یائسگی کاهش وزن و خواب کافی به سختی به دست میآید. در این سالها باید فشار خون را به وضعیت بهینه برسانید، کلسترول و وزن را کنترل کنید و فعالیت بدنی داشته باشید.
در این سالها باید برای سرطانهای پستان و روده غربالگری کنید. اگر در خانواده موارد ابتلا به این سرطانها وجود دارد، بهتر است که غربالگری را یک دهه قبلتر شروع کرده باشید. اما اغلب زنان باید نخستین ماموگرافی را در سن 40سالگی انجام دهند و بعد هر دو سال آن را تمدید کنند.
غربالگری سرطان روده از سن 45سالگی شروع میشود و بهترین روش برای پیشگیری کولونوسکوپی است. تقریبا 90درصد از سرطانها روده با غربالگری قابل پیشگیری است.
4. از 50 تا 60سالگی
دهه پنجم زندگی زنان یک واقعه بسیار مهم دارد: یائسگی.
یائسگی به طور معمول از سن 51سالگی شروع میشود و زمانی اطلاق میشود که زنان حداقل به مدت 1سال پریودشان قطع شده باشد. یائسگی و پیشیائسگی ـ دورانی که علائم یائسگی شروع میشوند تا زمانی که خونریزی متوقف میشود ـ تغییراتی را در سیستم بدن زنان به وجود میآورند.
آسیما احمد، متخصص غدد جنسی و بارداری، میگوید: «سفر هر فردی متفاوت است. اما از جمله تغییراتی که در بدن زنان رخ میدهد تجربه مشکلات متفاوت خواب، گرگرفتگی، تعریق شبانه، چاقی و کند شدن متابولیسم، تغییرات خلقی، خشکی واژن، اضافه وزن، سر درد و تغییر در میل جنسی و مشکلات تمرکزی است.»
دو مورد از این علائم ـ گرگرفتگی و تعریق شبانه ـ اگر در سن 40 تا 50 رخ دهند، میتواند علامتهای خطر بزرگتری برای سلامت زنان باشند. زنان زیر سن 60سالی که به تعداد دفعات زیاد دچار گرگرفتگی میشوند و این حالت در آنها بسیار شدید رخ میدهد، بیشتر از سایرین در معرض سکته قلبی و مغزی هستند.
5.از 60 تا 70سالگی
سلامت قلبی که از دههها قلب رسیدگی به آن را آغاز کردهاید، در این دهه نیز باید ادامه پیدا کند. رژیم سالم، فعالیتهای هوازی و تمرینهای قدرتی برای تقویت ماهیچهها ـ که از استخوانهایی که شروع به ضعیف شدن کردهاند محافظت میکنند ـ میتوانند سنگبنای حفاظت از قلب و مغز شما را در سالهای آتی بنا کنند. اما باید حواستان به سکته قلبی باشد. روزن میگوید: «زنانی که در معرض سکته هستند یا سکته را رد میکنند اغلب دچار تنگی نفس به همراه درد در قفسه سینه، در ناحیه کمر و خستگی مفرط میشوند. اگر حس میکنید چیزی درست نیست، حتما با پزشکتان مشورت کنید.»
یکی دیگر از بخشهایی که باید به آن توجه کنید، لگن است. انجام حرکات کگل در این دوران بسیار اهمیت دارد. عضلات کف لگن از مثانه، رحم و رودهها محافظت میکنند و دهانه واژن، مقعد و مجرای ادرار را تنگ میکنند. با افزایش سن و احتمالا بارداری، این ماهیچهها به تدریج ضعیف میشوند که باعث افزایش خطر افتادگی اندامهای لگنی و بیاختیاری ادرار میشود. این خطرات بعد از یائسگی و کاهش هورمون استروژن بیشتر میشود.
افتادگی عضلات لگنی، وضعیتی که یک یا تعداد بیشتری از اندامهای لگن به واژن فشار میآورند، در نیمی از زنان در برههای از زندگی رخ میدهد و یکی از اصلیترین دلایلی که زنان به خانه سالمندان انتقال پیدا میکنند، بیاختیاری ادرار به همراه ضعیف شدن عضلات کف لگن است. اما میتوانید با انجام حرکات ورزشی این عضلات را تقویت کنید. پیشنهاد میشود که افراد در همه دهههای زندگی عضلات کف لگن را تقویت کنند و آنها را تا جای ممکن قوی نگه دارند. نمیشود همه عادتهای مخرب را یکشبه کنار گذاشت اما میتوان گامبهگام برای برخوداری از سبک زندگی سالمتر قدم برداشت.
عاطفه رضوان نیا