پیمایش افسانه‌ای: محل گذران سرنوشت‌ساز شام آخر عیسی و حواریون
تک فان-یکی از بزرگ‌ترین جستجوهای تاریخی در باستان‌شناسی کتاب مقدس مسیحیان، جستجوی اتاقی در بیت‌المقدس بوده است که عیسی شام آخر خود را در آن با حواریون سهیم شد. از آنجا که کاوش‌های باستان‌شناسی سنتی شواهد مفیدی برای روشن شدن این مسئله تولید نکرده‌اند، دانشمندان مجبور شده‌اند از شواهد دیگری برای به دست آوردن سرنخ‌هایی استفاده کنند که ممکن است به آن‌ها در یافتن این اتاق افسانه‌ای که برای جامعه مسیحی و همینطور مورخان باستانی اهمیت دارد، کمک کند.
به گزارش تک فان، با اینکه مکان دقیق اتاق شام آخر همچنان نامعلوم باقی مانده است، باستان‌شناسانی که خود را به این جستجو متعهد کرده‌اند، معتقدند که از همیشه به یافتن این مکان نزدیک‌تر شده‌اند. تحقیقات آن‌ها بر روی یک سازه دو طبقه باستانی متمرکز است که می‌توان آن را در کوه صهیون، درست خارج از دیوارهای شهر قدیمی بیت‌المقدس یافت. این ساختمان مدت‌هاست که به عنوان محل مقبره پادشاه داوود و همچنین مکانی که شام آخر در آن برگزار شد، شناخته می‌شود. در واقع گفته شده که طبقه پایینی محل تدفین پادشاه داوود و طبقه بالایی محل غذاخوری بوده است.
در جستجوی شام آخر: آثار هنری داستان می‌گویند
داستان شام آخر که در آن عیسی، پیش از دستگیری و مصلوب شدن، نانی را با حواریونش تقسیم می‌کند، برای عادی‌ترین مسیحیان نیز آشنا است.
از قرن چهارم میلادی، مسیحیان بازدید از خانه‌ای دو طبقه با دیوارهایی از جنس سنگ آهک و سقف قرمز شیب‌دار در کوه صهیون را آغاز کردند، با این باور که اتاق علیا (Upper Room) در همین مکان قرار داشته است.
نکته جالب توجه آن است که چندین اثر هنری از همین دوران یا کمی قبل‌تر از آن نیز شام آخر عیسی را در همین مکان با حواریون او به تصویر کشیدند.
در گذشته‌های دور، اتاق علیا، اتاقی بزرگ برای عبادت بود و نزدیک به 120عبادت‌کننده می‌توانستند در آن حضور داشته باشند. در کتاب لوقا 22:11-13 عیسی اتاقی با همین مشخصات را درخواست می‌کند تا بتواند با حواریونش شام بخورد که احتمالا به همین دلیل است که این خانه دو طبقه در کوه صهیون به عنوان مکان شام آخر شناسایی شد.
از آنجایی که کاوش‌های باستان‌شناسی در این منطقه ممنوع است، باستان‌شناسان نتوانسته‌اند شواهدی برای اثبات اینکه این خانه دو طبقه همان خانه معروف است، پیدا کنند. این کاوش‌ها می‌توانند اثبات کنند که آیا پی‌ریزی‌های عمیق این خانه حقیقتا به زمان عیسی باز می‌گردد یا نه.
با وجود محدودیت در تحقیقاتی که می‌توان انجام داد، تحلیلی که در سال 2017 توسط پژوهشگر دینی دیوید کریستیان کلاوسن از دانشگاه کارولینای شمالی—شارلوت انجام شد، شواهدی را ارائه کرد که نشان می‌داد این خانه همان خانه شام آخر است.
او در مطالعه‌اش، نقشه‌ای از بیت‌المقدس در سال 560 میلادی را بررسی کرد. این نقشه که در سال 1884 توسط مسیحیان ارتدکس یونانی هنگام ساخت یک کلیسای جدید در اردن کشف شد، دو ساختار مقدس را در انتهای جنوبی بیت‌المقدس، خارج از دیوارهای شهر، به تصویر می‌کشید که هر کدام سقف قرمزی داشتند. کلاوسن متوجه شد که نقوش روی این نقشه با مکان و سبک معماری ساختمان باستانی دو طبقه‌ای که امروز بر روی کوه صهیون قرار دارد، مطابقت دارد و به نظر می‌رسد که نسخه اصلی این سازه در گذشته‌های دور ساخته شده و به عنوان مکان مقدس شناخته شده بود (یعنی اتفاقی که چنانچه عیسی در آن شام آخر را خورده بود، میفتاد.)
این شواهد دال بر این بود که اتاق بالایی ممکن است اتاق شام آخر باشد، اما برای اثبات قطعی کافی نبود. اما دو اثر هنری باستانی که اخیراً دوباره بررسی شده‌اند، شواهد بیشتری را برای حمایت از این ادعا فراهم می‌کنند.
یکی از این تصاویر، یک نقاشی از قرن ششم است که در سال 1846 در ایتالیا پیدا شد و نشان می‌دهد که عیسی بر پشت یک الاغ از دروازه‌های جنوبی بیت‌المقدس در حال عبور است. در پس‌زمینه، می‌توان یک ساختمان را مشاهده کرد که شبیه به ساختمان دو طبقه است و روی کوه صهیون قرار دارد. داستان این نقاشی در کتاب متی در انجیل آمده است، که می‌گوید بازدید عیسی بر پشت یک الاغ از شهر صهیون پیش‌گویی شده بود.
دومین اثر هنری که دوباره بررسی شده، مجسمه‌ای از قرن چهارم است که در سال 1585 کشف شد و عیسی را در کنار مریم مجدلیه پس از مصلوب شدن و رستاخیر از مرگ نشان می‌دهد. باز هم در پس‌زمینه، امکان مشاهده ساختمان دو طبقه با سقف قرمز شیب‌دار و موقعیت آن وجود دارد. در کتاب یوحنا گفته شده که عیسی پس از رستاخیز به اتاقی که شام آخر را در آن برگزار کرده بود، بازگشت، که علت ثبت ساختمان در این مجسمه را توضیح می‌دهد.
بهرحال هنوز ارتباط بین این ساختمان و شام آخر عیسی نیاز به تحقیقات بیش‌تر دارد.
عاطفه رضوان نیا
