زمین دوباره می‌سوزد؛ عقب‌نشینی نفتی‌ها از تعهدات اقلیمی
به گزارش تجارت نیوز،
در سال‌های اخیر، تغییرات اقلیمی و بحران‌های محیط‌زیستی، توجه جهانی را به استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر جلب کرده است. شرکت‌های نفتی، که سال‌ها در مرکز بحران زیست‌محیطی قرار داشتند، نیز به این حوزه توجه نشان داده و برنامه‌های متنوعی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای اعلام کردند. اما به نظر می‌رسد که این شرکت‌ها اخیراً از برنامه‌های انرژی سبز خود عقب‌نشینی کرده‌اند. این روند، پرسش‌هایی درباره دلایل چنین تغییراتی و تأثیر آن بر آینده مقابله با تغییرات اقلیمی ایجاد کرده است. در ادامه، به بررسی دلایل این تغییر مسیر و پیامدهای احتمالی آن می‌پردازیم.
وضعیت شرکت‌های نفتی در دوران همه‌گیری
چهار سال پیش، زمانی که همه‌گیری کرونا تقاضا برای سوخت‌های فسیلی را کاهش داد و قیمت‌ها به شدت سقوط کرد، بسیاری از شرکت‌های نفتی غربی با زیان‌های هنگفتی روبه‌رو شدند. به گفته شرکت مشاوره انرژی وود مکنزی، این زیان‌ها در مجموع بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار بود. در آن زمان، انرژی‌های تجدیدپذیر به‌عنوان راه‌حلی نه تنها پاک‌تر بلکه سودآورتر برای آینده معرفی می‌شدند و بسیاری از شرکت‌ها وارد این حوزه شدند.
اما با گذشت زمان و بهبود وضعیت اقتصادی پس از همه‌گیری، بازار سوخت‌های فسیلی دوباره رونق گرفت. شرکت‌هایی مانند اکسون موبیل، که به جای سرمایه‌گذاری گسترده در باد و خورشید بر فناوری‌هایی مانند استخراج هیدروژن و لیتیوم تمرکز کردند، از نظر مالی عملکرد بهتری نشان دادند. در مقابل، شرکت‌هایی مانند بریتیش پترولیوم (BP) و شل که سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی در انرژی‌های تجدیدپذیر داشتند، بازدهی کمتری را تجربه کردند.
دلایل عقب‌نشینی از انرژی‌های تجدیدپذیر
چندین عامل کلیدی در این تغییر مسیر نقش دارند:
بازده مالی کمتر انرژی‌های تجدیدپذیر
تحلیل‌ها نشان می‌دهند که میانگین بازده سرمایه در میان بزرگ‌ترین شرکت‌های نفتی در سال ۲۰۲۲ حدود ۱۱ درصد بود، در حالی که این رقم برای شرکت‌های پیشرو در انرژی‌های تجدیدپذیر تنها ۲ درصد بود. این تفاوت چشمگیر در سودآوری، باعث شد سرمایه‌گذاران از شرکت‌های نفتی بخواهند بیشتر بر فعالیت‌های سنتی خود تمرکز کنند.
فشار سرمایه‌گذاران
سرمایه‌گذاران وال‌استریت سیگنال واضحی به شرکت‌های نفتی ارسال کرده‌اند که خواستار تمرکز بر کسب‌وکارهای اصلی این شرکت‌ها هستند. به عنوان مثال، اکسون موبیل، با مقاومت در برابر فشارها برای سرمایه‌گذاری در باد و خورشید، شاهد افزایش بیش از ۷۰ درصدی قیمت سهام خود از سال ۲۰۱۹ بود.
عملگرایی و کاهش ریسک
برخی مدیران شرکت‌ها معتقدند که سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر در مقایسه با نفت و گاز به بازدهی کافی نمی‌رسد. به‌عنوان مثال، مدیر اجرایی شل اعلام کرد که این شرکت در تولید انرژی‌های تجدیدپذیر توان رقابت کافی برای سودآوری ندارد و به همین دلیل بخشی از اهداف خود در این زمینه را کنار گذاشته است.
نوسانات قیمت نفت
در حالی که انرژی‌های تجدیدپذیر کسب‌وکاری پایدارتر محسوب می‌شوند، نفت و گاز به دلیل نوسانات شدید قیمت، سودهای کوتاه‌مدت بالایی را برای شرکت‌ها به همراه دارد. این موضوع باعث شده است که شرکت‌ها مجدداً بر روی سوخت‌های فسیلی سرمایه‌گذاری کنند.
چالش‌های پیشرو
عقب‌نشینی شرکت‌های نفتی از انرژی سبز، یکی از چالش‌های اصلی مقابله با تغییرات اقلیمی است. این امر نشان می‌دهد که منافع کوتاه‌مدت مالی هنوز بر تعهدات بلندمدت زیست‌محیطی اولویت دارند. دانشمندان تأکید می‌کنند که ادامه استفاده از سوخت‌های فسیلی، اثرات مخربی بر محیط‌زیست خواهد داشت، از جمله افزایش امواج گرما، خشکسالی، و انقراض گونه‌ها.
از سوی دیگر، سرمایه‌گذاران همچنان انتظار دارند که شرکت‌های نفتی حداقل انتشار گازهای گلخانه‌ای خود را کاهش دهند و به فناوری‌هایی مانند کاهش نشت متان روی بیاورند. اما تا زمانی که بازدهی انرژی‌های تجدیدپذیر به سطح رقابت‌پذیری با نفت و گاز نرسد، احتمالاً این شرکت‌ها تمایلی به تغییر مسیر گسترده نخواهند داشت.
به نقل از نیویورک‌تایمز، عقب‌نشینی شرکت‌های نفتی از انرژی‌های تجدیدپذیر، پیامدهای نگران‌کننده‌ای برای مقابله با بحران تغییرات اقلیمی به همراه دارد. هرچند سودآوری بالای نفت و گاز در کوتاه‌مدت برای شرکت‌ها جذاب است، اما ادامه این مسیر می‌تواند بحران‌های زیست‌محیطی و اقتصادی گسترده‌ای را در آینده به دنبال داشته باشد.
برای تغییر این روند، ضروری است که سیاست‌گذاران و سرمایه‌گذاران، انگیزه‌های بیشتری برای استفاده از انرژی‌های پاک ایجاد کنند و با ارائه حمایت‌های مالی و قانونی، زمینه را برای رشد پایدار این صنعت فراهم کنند. تنها از این طریق می‌توان به اهداف جهانی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و حفظ محیط‌زیست دست یافت.
اخبار حوزه محیط‌زیست و تغییرات اقلیمی را در صفحه اقتصاد سبز تجارت‌نیوز بخوانید.
