پند حافظ از دو دوست هوشمند و از جام قدیمی می نوشاند
تک فانیک روش باستانی در ادبیات ایران است که از زمانهای قدیم در این سرزمین وجود داشته و به معنای فال گرفتن از آثار ادبی است. ادبیات ایران در گذر زمان به ادیبانی معروف شد که از کلام و شعر و ادبیات بهرهگیری میکردند. اما امروزه تنها تک آهنگهای شعر حافظ در زبان و فرهنگ عام بهمانده است.
در شعر حافظ، او از مفاهیم معنوی و ارزشمندی استفاده میکند. او به اهمیت قناعت و خوشبختی توصیه میکند و بیان میکند که زندگی واقعی در قدردانی از نعمتهای دنیوی و شروع کردن به سعی برای رسیدن به رضایت الهی است. این شعرها از جانب دینی و اسلامی نیز معنی عمیقی دارند و به معنایی عرفانی و معنوی میپردازند.
به طور کلی، شعر حافظ تأثیر زیادی در ادبیات فارسی داشته و هنوز هم در زبان فارسی مورد استفاده و تحلیل قرار میگیرد. این شعرها برای خوانندگان به عنوان یک راهنمای معنوی در زندگی و یافتن آرامش و خوشبختی مطرح هستند.
فرارو- فال گرفتن از آثار ادبی، از باورهای کهن این مرز و بوم است. در گذر زمان ساکنان این خاک به ادیبانی که گمان میبردند بهرهای از کلام حق دارند رجوع میشد. با این حال، اما در گذر زمان تنها تفال به حافظ در فرهنگ عامیانه ما باقی مانده است.
دو یار زیرک و از باده کهن دومنی
فراغتی و کتابی و گوشه چمنی
من این مقام به دنیا و آخرت ندهم
اگر چه در پی ام افتند هر دم انجمنی
هر آن که کنج قناعت به گنج دنیا داد
فروخت یوسف مصری به کمترین ثمنی
بیا که رونق این کارخانه کم نشود
به زهد همچو تویی یا به فسق همچو منی
ز تندباد حوادث نمیتوان دیدن
در این چمن که گلی بوده است یا سمنی
ببین در آینه جام نقش بندی غیب
که کس به یاد ندارد چنین عجب زمنی
از این سموم که بر طرف بوستان بگذشت
عجب که بوی گلی هست و رنگ نسترنی
به صبر کوش توای دل که حق رها نکند
چنین عزیز نگینی به دست اهرمنی
مزاج دهر تبه شد در این بلا حافظ
کجاست فکر حکیمی و رای برهمنی
شرح لغت:کنج قناعت: استعاره مکنیه، گوشه سرای خرسندی/ سموم: یه فتح اول باد گرم مرگ آور.
تفسیر عرفانی:
۱- اینکه آدمی با ایمان و شکرگزار میباشید، بسیار عالی است و خداوند به شما کمک میکند. اما توجه داشته باشید که باید به زیردستان و نیازمندان کمک کنید و صله ارحام را فراموش نکنید تا هر چه از خداوند میخواهید، بر آورده شود.
۲- برای اجرای این نیت جای نگرانی وجود ندارد. به زودی کارها بر وفق مرادتان خواهد بود و رقیبان شکست خورده و شما پیروز میشوید. مسافر شما کاملاً تندرست و خرسند از کار خود خبرها خواهد داد. پس نذر خود را ادا کنید.
۳- فرزندی شایسته و همسری مهربان و زندگی آرامی شما را خوشبخت کرده است. انتظار شما برآورده میشود. نگران نباشید.
تعبیر غزل:
زندگی توام با آرامش و شادی داری و از هر نعمتی به اندازه کافی بهره مندی و این برای تو گنجی است که از تمامی گنجهای دنیوی با ارزشتر است و اگر این آرامش را به مال دنیا بفروشی، بسیار ارزان فروختهای و آنچه از دست دادهای در مقابل آنچه بدست میآوری بسیار ناچیز است. پس از زندگی خود لذت ببر که زندگی واقعی آن چیزی است که تو از آن برخورداری.