روز وصل دوستان: تفال به حافظ – چهارشنبه ۲ خرداد ۱۴۰۳
فالگرفتن از آثار ادبی یکی از باورهای رایج در جوامع مختلف است و در ایران نیز از باورهای قدیمی و شهرت دارد. از زمانهای قدیم، مردم به آثار ادبی و شاعران مشهور اعتقاد داشتهاند و اغلب به آنها مراجعه کردهاند تا از غزلها و نثرها آگاهی کسب کنند. اما در طول زمان، تنها تفال به حافظ به یاد مردمان باقی مانده و بسیاری از این باورها و عقاید به فراموشی سپرده شدهاند.
غزلی که برخی از بیتهای آن در بالا آورده شده است، تفالی است از خود حافظ که در آن او به یادگاریهای خود اشاره میکند. او در این غزل از عشق و اشتیاق، از دست دادن و دلتنگی، و از پند و عبرت سخن میگوید.
تعبیر عرفانی این غزل نیز به نیتهای عاطفی و روحی اشاره دارد و توصیههایی در خصوص عشق و وابستگی، کارآمدی و پیگیری هدف، و لذت بردن از زندگی ارائه میشود. این تعبیرات ارزشمندی را برای مخاطبان خود دارند و به آنها در راههای مختلف زندگی کمک میکنند.
فرارو- فال گرفتن از آثار ادبی، از باورهای کهن این مرز و بوم است. در گذر زمان ساکنان این خاک به ادیبانی که گمان میبردند بهرهای از کلام حق دارند رجوع میشد. با این حال، اما در گذر زمان تنها تفال به حافظ در فرهنگ عامیانه ما باقی مانده است.
روز وصل دوستداران یاد باد
یاد باد آن روزگاران یاد باد
کامم از تلخی غم، چون زهر گشت
بانگ نوش شادخواران یاد باد
گر چه یاران فارغند از یاد من
از من ایشان را هزاران یاد باد
مبتلا گشتم در این بند و بلا
کوشش آن حق گزاران یاد باد
گر چه صد رود است در چشمم مدام
زنده رود باغ کاران یاد باد
راز حافظ بعد از این ناگفته ماند
ای دریغا رازداران یاد باد
شرح لغت: دوستداران:محبوبان و محبان/ هزاران: هزار بار/ زنده رود: زاینده رود.
تفسیر عرفانی:
۱- آنقدر به او وابسته شدهای که آرام و قرار نداری. او سخت تو را به خود مجذوب کرده به اندازهای که حاضری تمام هستی خود را دراختیارش بگذاری.
۲- سعی کن از چیزهایی که در اختیار داری، بهرهمند شوی، زیرا دنیا ارزش این همه جوش و خروش و ناراحتی را ندارد.
۳- هدف خوبی داری. پیگیری آن به سود شماست، به شرط آنکه درایت و کیاست را از دست ندهی.
تعبیر غزل:
برای رسیدن به مراد دل حاضری بزرگترین فداکاریها و سختترین کارها را انجام دهی، ولی بدان آنچه برای یار انجام میدهی تنها رفع نیاز خود توست و او از ابراز عشق تو بی نیاز است، پس منتظر جبران از سوی او نباش.
به نصیحت بزرگان توجه داشته باش و به جای آنکه خود را با حل معمای زندگی آزار دهی از زندگیت لذت ببر که راز حکمت را جز خدا کسی نمیداند.