آیا “لطفاً” تنها نشانگر احترام است یا یک روش مناسب برای سوء استفاده؟
در این مطالعه جدید، نتایجی جالب از استفاده از کلمه “لطفاً” در مکالمات اجتماعی بررسی شده است. با توجه به آنکه این کلمه در کمتر از یک مورد از ۱۰ درخواست مورد استفاده قرار میگیرد، محققان به این نتیجه رسیدهاند که استفاده از این کلمه نشان دهنده ابزاری برای مدیریت تعاملات اجتماعی است تا اینکه فقط نشانگر ادب باشد.
در ضبط ۱۷ ساعت مکالمات، مشخص شد که کلمه “لطفاً” بیشتر زمانی استفاده میشود که فرد با فردی بداخلاق یا ناخوشایند روبروست. همچنین، زنان کمتر از این کلمه استفاده میکنند و این موضوع نشان میدهد که زنان کمتر دریافت کلمه “لطفاً” هستند. این مطالعه همچنین نشان میدهد که از این کلمه بهعنوان یک نشانه نزاکت، در مواقع خاص و تنها برای مدیریت اصطکاکات در روابط استفاده میشود.
به عقیده اندرو چلفون، استفاده از کلمه “لطفاً” لزوما نشانه ادب نیست، بلکه باید با دقت و در شرایط مناسب استفاده شود. این تحقیق میتواند به درک بهتری از نقش ادب در زندگی روزمره کمک کند و مدلهای جدیدی را برای تحلیل رفتارهای اجتماعی ارائه دهد.
نتایج یک مطالعه جدید نشان داده است که کلمه «لطفاً» این روزها در کمتر از یک مورد از ۱۰ درخواست در مکالمات میان افراد به کار برده میشود. محققان بر این باورند که این موضوع نشان میدهد که «لطفاً» بیشتر ابزاری استراتژیک برای هدایت تعاملات اجتماعی است تا آنکه نشانگر ادب صرف باشد.
روزیاتو نوشت، محققان دانشگاه کالیفرنیا در لس آنجلس ۱۷ ساعت مکالمه در مغازهها، آرایشگاهها و خانهها را ضبط کردند و تعداد دفعاتی را که افراد از عبارت «لطفاً» یا «خواهش میکنم» استفاده کرده بودند، بررسی کردند.
آنها دریافتند که این عبارت جادویی تنها در ۷ درصد درخواستها و اغلب زمانی استفاده میشود که فرد با شخصی بداخلاق، ناخوشایند یا کسی که انتظار دارد پاسخ منفی بدهد روبهرو باشد.
این تحقیق که در فصلنامه سوشال سایکولوژی منتشر شده همچنین نشان میدهد که زنان هنگامی که زنان دیگر را مخاطب قرار میدهند کمتر از کلمه «لطفاً» استفاده میکنند.
این موضوع به توضیح این نکته کمک میکند که چرا زنان کمتر «لطفاً» میشنوند. آنها تنها در ۵ درصد موارد این عبارت را میشنوند اما مردان در ۸ درصد موارد.
اندرو چلفون، جامعهشناس UCLA میگوید: «سیاستگذاران نسبت به افزایش بیادبی ناشی از از هم گسیختگی روابط اجتماعی هشدار دادهاند و سعی کردهاند تا با ترویج ادب ونزاکت، این روند را مهار کنند.»
با این حال به عقیده او استفاده از کلمه «لطفاً» لزوما نشانه ادب نیست بلکه صرفاً در مواقعی که موقعیت اجتماعی ایجاب میکند استفاده میشود.
او ادامه میدهد: «این استفاده خاص از «لطفاً»، کمیاب بودن آن را توضیح میدهد. این مطالعه نشان میدهد که «لطفاً» مانند «متشکرم» یک نشانه نزاکت همهجانبه نیست که لازم باشد هرجایی که امکانش هست از آن استفاده کرد. بلکه ابزاری متمرکزتر و استراتژیک برای مدیریت اصطکاک یا موانع بین اعضای خانواده، دوستان و حتی همکاران است.»
این تیم امیدوار است تا با پژوهش پیرامون اینکه ادب در زندگی روزمره چه عملکردی دارد، مدلهای بهتری برای درک پویاییهای رفتار اجتماعی در اختیار محققان قرار دهد.
طناز السادات حسینی فر