آیا بیماریهای روانی، وارث پنهان ویروسهای قدیمی هستند؟
با توجه به تحقیقات جدید، حدود ۸٪ از ژنوم انسان از توالیهایی تشکیل شده است که ناشی از عفونتهای ویروسی باستانی است. این توالیها ممکن است در مغز بیان شده و باعث اختلالات روانشناختی شوند. به طور خاص، توالیهای DNA به نام HERVs که از عفونتهای ویروسهای باستانی منشأ میگیرند، در مغز بیان میشوند و ممکن است با اختلالات روانپزشکی مانند اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی و افسردگی مرتبط باشند.
تحقیقات نشان داده که بطور غیرمنتظرهای، این ویروسهای فسیلی احتمالاً نقش مهمتری در بدن انسان دارند و میتوانند در ایجاد بیماریهای روانی نقش داشته باشند. بررسیهای بیشتر نشان داده است که توالیهای خاص از HERVها که در مغز انسان بیان میشوند، میتوانند خطر ابتلا به بیماریهای روانپزشکی را افزایش دهند.
این مطالعات تا کنون بزرگترین تحقیقات ژنتیکی در زمینه بیماریهای روانی بوده و نشان دهنده تأثیر توالیهای ویروسی باستانی بر بدن انسان میباشند. این یافتهها میتوانند بهبود در درمان و شناخت بیماریهای روانی منجر شوند و به درک عمیقتری از عوامل ژنتیکی مرتبط با آنها منجر گردند.
دیجیاتو نوشت: حدود ۸٪ از ژنوم ما از توالیهایی تشکیل شده است که ناشی از عفونتهای ویروسی باستانی است و صدها هزار سال پیش رخ دادهاند. برخی از این توالیها در مغز بیان میشوند و میتوانند مسبب اختلالات روانشناختی باشند.
تحقیقات جدید نشان داده است که هزاران توالی DNA که از عفونتهای ویروسهای باستانی منشأ میگیرند؛ در مغز بیان میشوند و برخی از آنها در استعداد ابتلا به اختلالات روانپزشکی، مانند اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی و افسردگی نقش دارند.
حدود هشت درصد از ژنوم ما از توالیهایی به نام «رتروویروسهای درونزای انسانی» (HERVs) تشکیل شده است. این توالیها ناشی از عفونتهای ویروسی باستانی هستند که صدها هزار سال پیش رخ دادهاند.
تا همین اواخر، فرض بر این بود که این «ویروسهای فسیلی» صرفاً دیانای ناخواسته هستند و عملکرد مهمی در بدن ندارند. با اینحال، به دلیل پیشرفت در تحقیقات ژنومیک، دانشمندان اکنون کشف کردهاند که این ویروسهای فسیلی در کجای دیانای ما قرار دارند.
اطلاع از محل دقیق آنها به ما امکان میدهد بهتر بفهمیم چه زمانی بیان میشوند و چه عملکردهایی ممکن است داشته باشند.
مطالعه جدید مبتنیبر این پیشرفتها است و اولین مطالعهای است که نشان میدهد مجموعهای از HERVهای خاص بیان شده در مغز انسان، استعداد ابتلا به اختلالات روانپزشکی را افزایش میدهد. یافتهها گامی رو به جلو در درک اجزای ژنتیکی پیچیدهای است که به این شرایط کمک میکنند.
دکتر «تیموتی پاول»، نویسنده ارشد مطالعه، گفت:
«این مطالعه از یک رویکرد جدید و قوی برای ارزیابی تأثیر حساسیت ژنتیکی بر روی اختلالات روانپزشکی، با بیان توالیهای ویروسی باستانی موجود در ژنوم انسان مدرن، نشان میدهد. نتایج نشان میدهد که این توالیهای ویروسی احتمالاً نقش مهمتری نسبت به آنچه در ابتدا تصور میشد در مغز انسان بازی میکنند. بهطور خاص پروفایلهای بیانی HERV با افزایش حساسیت به برخی از اختلالات روانی مرتبط است.»
خطرهای ژنتیکی بیماریهای روانی
این مطالعه دادههای حاصل از مطالعات ژنتیکی بزرگ شامل دهها هزار نفر، چه با و چه بدون شرایط سلامت روان، و همچنین اطلاعات حاصل از نمونههای کالبد شکافی مغز از 800 نفر را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد.
اگرچه بیشتر انواع خطر ژنتیکی مرتبط با تشخیصهای روانپزشکی، بر ژنهایی با عملکردهای بیولوژیکی شناخته شده تأثیر میگذارند، محققان دریافتند که برخی از انواع خطر ژنتیکی ترجیحاً بر بیان HERVs تأثیر میگذارند.
محققان پنج علامت قوی بیان HERV، مرتبط با اختلالات روانپزشکی را گزارش کردند. دو HERV با خطر اسکیزوفرنی، یکی با خطر اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنی و دیگری با خطر افسردگی مرتبط است.
دکتر «رودریگو دوارته»، نویسنده اول و پژوهشگر IoPPN، گفت: «ما میدانیم که اختلالات روانپزشکی دارای یک جزء ژنتیکی قابل توجهی هستند و بسیاری از بخشهای ژنوم بهطور فزایندهای در ایجاد حساسیت نقش دارند. در این مطالعه، ما توانستیم بخشهایی از ژنوم مربوط به HERV را بررسی کنیم، که منجر به شناسایی پنج توالی مرتبط با اختلالات روانپزشکی شد. درحالیکه هنوز مشخص نیست که چگونه این HERVها بر سلولهای مغز تأثیر میگذارند تا این افزایش خطر را ایجاد کنند، یافتههای ما نشان میدهد که تنظیم بیان آنها برای عملکرد مغز مهم است.»
دکتر «داگلاس نیکسون»، یکی از نویسندگان ارشد این مطالعه نیز گفت:
«تحقیقات بیشتری برای درک عملکرد دقیق اکثر HERVها، از جمله موارد شناسایی شده در ما، مورد نیاز است. ما فکر میکنیم که درک بهتر این ویروسهای باستانی و ژنهای شناختهشده دخیل در اختلالات روانپزشکی، پتانسیل ایجاد انقلابی در تحقیقات سلامت روان را دارند. همچنین به راههای جدید برای درمان یا تشخیص این بیماریها منجر میشوند.»
راضیه میرزاحیدری