آیا تمام خرس ها پاندایی های با رنگهای مختلف هستند؟
پانداهای چین‌لینگ یک زیرگونه‌ی نادر پانداهای غول‌پیکر هستند که قسمت‌های مختلف بدنشان ترکیبی از قهوه‌ای تیره و روشن دارند. این پانداها به دلیل ویژگی‌های خاص رنگی‌شان چشم‌انداز جالبی برای محققان و طبیعت‌دوستان به حساب می‌آیند. ماده اولین پاندای قهوه‌ای چین‌لینگ به نام داندان در سال ۱۹۸۵ در شهرستان فوپینگ پیدا شد و تا سال ۲۰۰۰ در اسارت بود. پژوهش‌ها نشان داده که پانداهای چین‌لینگ حدود ۳۰۰,۰۰۰ سال پیش به‌طور ژنتیکی از پانداهای غول‌پیکر جدا شده‌اند. به تازگی دانشمندان دلیل ژنتیکی پشت رنگ‌آمیزی غیرمعمول پانداهای قهوه‌ای چین‌لینگ را کشف کرده‌اند. آن‌ها تصاویر و توالی ۳۵ پاندای غول‌پیکر دیگر را مورد مطالعه قرار دادند و به نتیجه رسیدند که این‌ها دارای جهشی در ژنی به نام Bace2 هستند که با رنگ‌دانه‌ها مرتبط است. به زعم آن‌ها، پانداهای چین‌لینگ برای داشتن رنگ‌آمیزی قهوه‌ای هر دو والد باید ژن مغلوب “قهوه‌ای” را داشته باشند. این ویژگی‌های خاص نادر بودن پانداهای قهوه‌ای چین‌لینگ را تبیین می‌کند.
تک فان-هنگامی که به پانداها فکر می‌کنیم، تمایل داریم تصویر این خرس‌های معروف را به صورت سیاه و سفید تصور کنیم – اما همه پانداها تا این اندازه سیاه و سفید نیستند.
به گزارش تک فان، یک زیرگونه از پانداهای غول‌پیکر به نام پانداهای چین‌لینگ وجود دارند که گاهی اوقات ترکیبی از قهوه‌ای تیره و روشن هستند. این پانداهای قهوه‌ای آن‌قدر نادر هستند که تاکنون فقط حدود دوازده عدد از آن‌ها ثبت شده است.
اولین پاندای قهوه‌ای چین‌لینگ که به‌طور رسمی ثبت شده است، یک ماده به نام داندان بود که در سال ۱۹۸۵ در شهرستان فوپینگ در استان شانشی توسط یک نگهبان محلی پیدا شد و به باغ‌وحش حیات وحش چین‌لینگ منتقل شد. او تا زمان مرگش در سال ۲۰۰۰ در اسارت باقی ماند.
پانداهای چین‌لینگ در سال ۲۰۰۵ به عنوان به صورت یک زیرگونه شناخته شدند. زیستگاه، رژیم غذایی و رفتار آن‌ها بسیار شبیه به پانداهای غول‌پیکر است. با این حال، پانداهای چین‌لینگ کمی کوچک‌تر هستند. آن‌ها همچنین زیر چشم‌های خود لکه‌های قهوه‌ای دارند، در حالی که پانداهای غول‌پیکر دور چشم‌هایشان لکه دارند.
تحقیقات نشان می‌دهد که پانداهای چین‌لینگ ممکن است حدود ۳۰۰,۰۰۰ سال پیش به‌طور ژنتیکی از پانداهای غول‌پیکر منطقه سیچوان جدا شده باشند. و در حالی که اکثر پانداهای چین‌لینگ سیاه و سفید هستند، خز قهوه‌ای پانداهای چین‌لینگ دانشمندان را حیرت زده کرده بود.
اما در سال ۲۰۲۴، دانشمندان مطالعه‌ای را در نشریه PNAS منتشر کردند که نشان می‌داد یک دلیل ژنتیکی برای پانداهای قوه ای وجود دارد.
این تیم ژنوم یک پاندای قهوه‌ای در اسارت به نام چی‌زای را که در سال ۲۰۰۹ در طبیعت گرفته شده و به همراه مادرش به ذخیره‌گاه طبیعی فوپینگ در شانشی منتقل شده بود، توالی‌یابی کرد. در مجموع، آن‌ها ژنوم ۳۵ پاندای غول‌پیکر را توالی‌یابی کردند که دو تای آن‌ها قهوه‌ای بودند.
آن‌ها دریافتند که پانداهای قهوه‌ای رنگ‌آمیزی غیرمعمول خود را به دلیل یک توالی مفقود در DNA خود دارند. به‌طور خاص، پانداهای چین‌لینگ دارای جهشی در ژنی به نام Bace2 هستند که با رنگ‌دانه‌ها مرتبط است. آزمایش‌های بیشتر روی ۱۹۲ پاندای سیاه و سفید دیگر نشان داد که هیچ‌کدام از آن‌ها این نسخه از ژن Bace2 را ندارند.
جالب است که اگرچه چی‌زای قهوه‌ای است، مادر او سیاه و سفید است. پژوهشگران بر این باورند که این به این دلیل است که پانداهای چین‌لینگ دارای یک ژن غالب برای رنگ‌آمیزی سیاه و سفید و یک ژن مغلوب برای رنگهای قهوه‌ای و قهوه‌ای روشن هستند. برای اینکه یک پاندای قهوه‌ای چین‌لینگ متولد شود، هر دو والد – که می‌توانند سیاه و سفید باشند – باید ژن مغلوب “قهوه‌ای” را داشته باشند.
با این حال، احتمال اینکه هر دو والد ژن مغلوب برای رنگ‌آمیزی قهوه‌ای و قهوه‌ای روشن را داشته باشند بسیار کم است، به همین دلیل پانداهای قهوه‌ای چین‌لینگ بسیار نادر هستند.
احتمالاً خز قهوه‌ای پانداهای چین‌لینگ نتیجه هم‌خونی است. این جمعیت به‌طور انحصاری در منطقه کوهستانی که این زیرگونه به نام آن نامگذاری شده زندگی می‌کنند و از نظر ژنتیکی منزوی هستند که باعث شده تنوع رنگ قهوه‌ای در آن‌ها باقی بماند.
عاطفه رضوان نیا
