وقتی یک سیارک عظیم با سرعت به سوی زمین در حرکت باشد، راهحل در نگاه نخست ساده به نظر میرسد؛ باید یک فضاپیما را به آن کوبید تا از مسیر برخورد منحرف شود.
دقیقاً همین کاری است که ناسا در سال ۲۰۲۲ با مأموریت DART انجام داد و آنها نشان دادند این ایده قابلیت اجرا دارد و مدار سیارک دیمورفوس را به شکل چشمگیری تغییر دادند.
اما پژوهش تازهای احتمال هولناکی را آشکار ساخته و آن اینکه اگر ضربه در نقطهای نادرست وارد شود، نتیجه چیزی جز به تعویق انداختن برخورد نخواهد بود.
دانشمندان دانشگاه ایلینوی دریافتهاند که تلاشهای نامناسب برای منحرف کردن سیارکها میتواند به طور ناخواسته آنها را وارد نواحی خطرناکی در فضا کند که با نام حفرههای کلیدی گرانشی (Gravitational keyholes) شناخته میشوند و در نهایت باز هم به برخورد با زمین منجر خواهد شد.
حفرههای کلیدی گرانشی نواحی کوچک در فضا هستند که در آن گرانش یک سیاره میتواند مدار یک سیارک عبوری را به گونهای تغییر دهد که در آینده دوباره در مسیر برخورد با همان سیاره قرار گیرد. میتوان آن را به دستگاه پینبال تشبیه کرد که اگر توپ به مانع اشتباه بخورد، دوباره به سوی اهرمها بازمیگردد.
راهیل ماکادیا از ناسا میگوید «حتی اگر عمداً سیارکی را با یک مأموریت فضایی از مسیر زمین منحرف کنیم، باید مطمئن شویم که پس از آن وارد یکی از این حفرههای کلیدی نشود. در غیر این صورت دوباره با همان خطر برخورد روبهرو خواهیم شد».
برای حل این مسئله، تیم ماکادیا نقشههای احتمالی طراحی کردهاند که ایمنترین نقاط برای برخورد به هر سیارک را مشخص میکند. هر نقطه از سطح یک سیارک احتمال متفاوتی دارد که پس از ضربه یک برخوردگر جنبشی، آن را به سوی یک حفره کلیدی گرانشی سوق دهد.
ایجاد این نقشهها نیازمند شناخت دقیق ویژگیهای سیارک است؛ از جمله شکل، جزئیات سطح، چرخش و جرم آن. بهترین حالت زمانی است که یک مأموریت فضایی به سیارک برسد و تصاویر و دادههای با وضوح بالا فراهم کند. با این حال، اگر سیارک دیر کشف شود و زمان کمی تا برخورد باقی باشد، دانشمندان میتوانند نقشههای اولیه و کمدقتتری را صرفاً با دادههای تلسکوپهای زمینی ایجاد کنند.
پژوهشگران تاکنون نقشههای احتمالی برای سیارکهای شناختهشدهای همچون بنو تهیه کردهاند که در آنها با علامت ضربدر نواحی بهینه برای برخورد مشخص شده است. این نقشهها عدم قطعیتهای اجتنابناپذیر هر مأموریت فضایی را نیز در نظر میگیرند، زیرا حتی دقیقترین فضاپیماها ممکن است چند متر از نقطه هدف فاصله پیدا کنند.
هدف مأموریت DART یعنی دیمورفوس عمداً انتخاب شده بود، زیرا سامانه دیدیموس آنقدر پرجرم است که امکان تغییر مسیر آن به سمت زمین وجود نداشت. با این حال، تهدیدهای واقعی سیارکی در آینده چنین تضمینی نخواهند داشت و مأموریتهای دفاع سیارهای واقعی نیازمند دقت و برنامهریزی بسیار بالا خواهند بود.
ماموریت Hera متعلق به آژانس فضایی اروپا که قرار است در دسامبر ۲۰۲۶ (آذر ۱۴۰۵) به محل برخورد DART برسد، دادههای ارزشمندی را برای بهبود این روشها در اختیار خواهد گذاشت. تاکنون بخت با ما یار بوده و هیچ جرم آسمانی خطرناکی در مسیر مستقیم برخورد با زمین شناسایی نشده است، اما با ادامه کاوشهای آسمانی، روزی بالاخره سیارکی پیدا خواهد شد که مسیرش با زمین تلاقی داشته باشد.
به لطف ماکادیا و تیمش، هنگامی که زمان واقعی دفاع از سیاره زمین فرا برسد، خواهیم دانست دقیقاً باید به کجا نشانه برویم.
طراحی و اجرا :
وین تم
هر گونه کپی برداری از طرح قالب یا مطالب پیگرد قانونی خواهد داشت ، کلیه حقوق این وب سایت متعلق به وب سایت تک فان است
دیدگاهتان را بنویسید