ارسال دیدگاه
امروز: دوشنبه , ۱۹ آبان , ۱۴۰۴
X
هر از گاهی در اینترنت، مردم دوباره چیز عجیبی دربارهٔ حیوانات کشف می‌کنند که همهٔ تصوراتشان را به هم می‌ریزد. مثلا سال ۲۰۲۰ خیلی‌ها (از جمله خودم) شوکه شدند وقتی فهمیدند صداهای کوآلاها چطور است. بعضی‌ها هم تازه فهمیدند که بادکنک‌ماهی خودش را با هوا پر نمی‌کند و ستاره‌های دریایی گاهی واقعا می‌توانند روی ساحل بخزند. حالا نوبت به این رسیده که بفهمیم اسب‌ها چطور عرق می‌کنند و بله، ماجرا به همان اندازه که تصور می‌کنی عجیب و کمی حال‌به‌هم‌زن است.
در ویدئویی که در شبکه‌های X و Reddit دست‌به‌دست می‌شود، صاحب یک اسب پتو را از پشت حیوان برمی‌دارد و عرق کف‌آلود و سفیدی را نشان می‌دهد که زیرش جمع شده است. سؤال طبیعی این است: آیا اسب‌ها موقع عرق کردن نوعی شامپوی طبیعی تولید می‌کنند؟ پاسخ کوتاه: تا حدی، بله.
عرق کردن در بسیاری از پستانداران دیده می‌شود، اما تنها در تعداد محدودی، از جمله اسب‌ها، انسان‌ها، چند گونهٔ نخستی و گاوسانان، نقش اصلی‌اش خنک کردن بدن است.
بدن اسب و مسئلهٔ عرق کف‌آلود
«بیشتر پستانداران چهارپا عرق می‌کنند، اما این کار را برای حفظ سلامت پوست یا تولید بو انجام می‌دهند (ما انسان‌ها هم تا حدی همین کار را می‌کنیم)، حتی برای تولید موم گوش هم مؤثر است.» این را وایبار کریگن-رید، نویسنده و استاد دانشگاه، در مقاله‌ای در The Conversation توضیح می‌دهد. او اضافه می‌کند که همین ویژگی در انسان‌ها، زمانی که شکارچی بودند، مزیت بزرگی محسوب می‌شد:
برای تنظیم دما، بیشتر حیوانات از طریق دم‌زدن گرما را از بدن بیرون می‌رانند. اما انسان می‌توانست در گرمای روز، حیوان چهارپا را دنبال کند، چون وقتی او مجبور می‌شد بایستد و خنک شود، بدن انسان همچنان به عرق کردن ادامه می‌داد. در نتیجه فاصله میان شکار و شکارچی هر بار کمتر می‌شد، تا در نهایت حیوان از پا درمی‌آمد.
اسب‌ها، گورخرها و الاغ‌ها همگی برای خنک شدن عرق می‌کنند. اگر نمی‌دانی مکانیزم خنک شدن از طریق عرق چیست، ماجرا این است: گرمای بدن، انرژی لازم برای تبخیر عرق را فراهم می‌کند. وقتی عرق به بخار تبدیل می‌شود، حرارت از پوست گرفته می‌شود و بدن خنک‌تر می‌گردد.
اما اسب‌ها پرمو هستند. این پوشش ضخیم باعث می‌شود عرق به‌سختی به سطح موها برسد و تبخیر شود. همین موضوع است که خنک شدن را برایشان دشوار می‌کند، حتی اگر غرق در عرق شوند.
راز علمی پشت کف عرق اسب‌ها
یک مقالهٔ علمی در این‌باره توضیح می‌دهد: «به نظر می‌رسد اسب‌ها نوعی پروتئین فعال سطحی و شبیه مواد شوینده در عرق خود دارند که در غلظت‌های بسیار بالا ترشح می‌شود (در حالی که عرق انسان برعکس، سرشار از نمک و کم‌پروتئین است). این پروتئین که لادرین نام دارد، با خیس کردن سطح موها به عبور بهتر آب و در نتیجه تبخیر کمک می‌کند. نتیجهٔ جانبی این واکنش همان کف سفیدی است که اغلب روی بدن اسب‌های عرق‌کرده دیده می‌شود، مخصوصا در نقاطی که اصطکاک بیشتری دارند.»
با اینکه دانشمندان می‌دانند این ماده برای تنظیم دمای بدن حیوان حیاتی است، اما هنوز پرسش‌های بی‌پاسخی وجود دارد.
پیتر هانتینگتون، مدیر تغذیه در مرکز پژوهش‌های اسب Kentucky Equine Research در استرالیا، در گفت‌وگو با Equinews گفته است:
عوامل مؤثر بر تولید لادرین در اسب‌ها هنوز ناشناخته‌اند. برخی گمان می‌کنند کم‌بودن آمادگی جسمانی یا زیاد بودن پروتئین در رژیم غذایی نقش دارد، اما پاسخ قطعی در دست نیست. انسان، اسب و گونه‌ای خاص از میمون‌ها تنها پستاندارانی هستند که برای دفع گرما، به‌طور قابل‌توجهی عرق می‌کنند. البته ترکیب شیمیایی عرق آن‌ها تفاوت چشمگیری دارد: عرق انسان کم‌الکترولیت و پرپروتئین است، اما عرق اسب برعکس، پروتئین کمی دارد و الکترولیت بالایی.
بنابراین اگر روزی اسبی دیدی که بدنش پر از کف است، خیالت راحت باشد: او خودش را با شامپو نشسته، بلکه دارد بدنش را خنک می‌کند. این کف سفید، نتیجهٔ یکی از عجیب‌ترین و در عین حال مؤثرترین ترفندهای طبیعت است؛ راهی که اسب‌ها برای زنده ماندن زیر آفتاب داغ تکامل داده‌اند.
دانلود آهنگ
دیدگاهتان را بنویسید