شرکت NEC در نمایشگاه CEATEC 2025 از سیستم هوش مصنوعی تازهای رونمایی کرد که با ترکیب ویدیو و مدل زبانی بزرگ، میتواند سبک رانندگی را تحلیل کرده و پیشنهادهایی برای رانندگی ایمنتر ارائه دهد.


به گزارش تکراتو و به نقل از ubergizmo، در نمایشگاه CEATEC 2025، شرکت NEC از سیستمی پیشرفته به نام AI Driving Diagnosis پرده برداشت که نشان میدهد هوش مصنوعی چگونه میتواند بهطور مستقیم در افزایش ایمنی جادهها نقش داشته باشد.
این فناوری با تحلیل ویدیوهای ضبطشده توسط دوربین خودرو و ترکیب آن با مدلهای زبانی بزرگ (LLM)، میتواند رفتار راننده را تفسیر کند و توصیههایی برای بهبود عملکرد رانندگی ارائه دهد.
برخلاف دستگاههای نظارت بر راننده که صرفاً حرکات یا سرعت را بررسی میکنند، این سیستم رفتار رانندگی را در بستر شرایط واقعی تحلیل میکند.
برای مثال، اگر راننده شتاب ناگهانی یا تغییر مسیر خطرناک انجام دهد، سیستم آن را شناسایی کرده و با توضیحی انسانی، دلایل و پیامدهای آن را شرح میدهد. هدف این فناوری نه فقط شناسایی اشتباهات، بلکه آموزش به رانندگان برای پیشگیری از حوادث آینده است.
در جریان نمایشگاه، «هوبرت نگوین» از شرکت Ubergizmo در یک شبیهساز رانندگی شرکت کرد که شامل فرمان، پدال و چندین نمایشگر با شرایط جاده واقعی بود. سیستم NEC در چند دقیقه دادههای بهدستآمده از حسگرها، سرعت، موقعیت جغرافیایی و ویدیو را تحلیل و گزارشی دقیق از رانندگی تولید کرد.
این گزارش شامل جزئیاتی از ترمزهای ناگهانی، شتابهای ناهماهنگ یا پیچهای نرم بود. در نهایت، خلاصهای از عملکرد راننده تهیه شد که میتواند مستقیماً در اختیار شرکتهای بیمه، مدیران ناوگان خودرو یا سازمانهای حملونقل شهری قرار گیرد.
نمایندگان NEC اعلام کردند این فناوری میتواند بازخورد صوتی لحظهای نیز ارائه دهد یا گزارشهای مکتوب را مستقیماً به پلتفرمهای تلماتیک ارسال کند.
این فناوری برای مصرفکنندگان عادی طراحی نشده، بلکه راهکاری B2B محسوب میشود که هدف آن بهبود ایمنی ناوگانها، کاهش مصرف سوخت و تحلیل ریسک برای بیمهگران است.


آنچه این سیستم را از دیگر فناوریها متمایز میکند، استفاده از فناوری خلاصهسازی ویدیو به کمک هوش مصنوعی توصیفی است. به گفته مهندسان NEC، این سیستم را میتوان نسخه ویدیویی ChatGPT دانست که نه تنها میبیند، بلکه میفهمد چه اتفاقی میافتد.
سیستم با ترکیب بینایی ماشین و مدل زبانی، ویدیو را به دادههای قابلدرک تبدیل میکند. در نتیجه، ویدیوی دهدقیقهای رانندگی را به چند جمله دقیق تبدیل میکند که توضیح میدهد راننده چه کارهایی درست انجام داده، در کجا خطر کرده و چگونه میتواند بهبود پیدا کند.
این فناوری با بیش از صد موتور تشخیص تصویری مانند شناسایی اشیا، حرکات انسان، ردیابی خودرو و تحلیل محیطی ترکیب شده است. تمام دادهها در یک پایگاه داده چندرسانهای اختصاصی ذخیره میشود تا خروجیهای سیستم بر پایه واقعیت و نه تخیل مدلها شکل گیرد.
توسعه چنین سیستمی با چالشهای پیچیدهای همراه بود. مهندسان NEC سه مانع اصلی را شناسایی کردند:
درک هدف کاربر، مثلاً اینکه مدیر ناوگان به دنبال ارزیابی ایمنی است یا شرکت بیمه به دنبال امتیازدهی رفتاری.
فهمیدن زمینه بصری پیچیده، یعنی تشخیص روابط بین وسایل نقلیه، مسیرها و شرایط جاده.
تولید توضیحات دقیق و طبیعی که با واقعیت مطابقت داشته باشد.
برای حل این چالشها، متخصصان NEC از مهندسی دستور (Prompt Engineering) استفاده کردند. آنها فرمانهای پیچیده را به بخشهای کوچکتر تقسیم کردند تا مدل بتواند دقیقتر پاسخ دهد.
نتیجه این کار، سیستمی بود که بهزبان انسان و با دقت بالا بازخورد میدهد، مانند جملهای که میگوید: «ترمزگیری شما پیش از تقاطعها ناگهانی است؛ اگر زودتر کاهش سرعت دهید، ایمنی و مصرف سوخت بهتر خواهد شد.»
سیستم AI Driving Diagnosis بخشی از برنامه گسترده NEC برای توسعه زیرساخت حملونقل ایمن با کمک هوش مصنوعی چندوجهی است.
در اوایل سال ۲۰۲۴، NEC سیستم جدیدی برای پیشبینی کیفیت ارتباطات (QoE) در وسایل نقلیه متصل معرفی کرد. این فناوری میتواند بهترین شبکه یا ایستگاه پایه را برای هر خودرو یا پهپاد در حال حرکت پیشبینی کند تا ارتباط پایدارتری برقرار شود.
هر دو فناوری از ترکیب بینایی ماشینی و مدلهای زبانی استفاده میکنند تا عوامل محیطی مانند تراکم ترافیک، ساختمانها یا شرایط آبوهوا را تحلیل و بهترین تصمیم را برای انتقال داده بگیرند. در واقع، این دو سیستم با هم حلقهای از بازخورد هوشمند تشکیل میدهند:
هوش مصنوعی ویدیو، رفتار راننده را ارزیابی میکند.
سیستم QoE، محیط و ارتباط شبکه را تحلیل میکند.
مدل زبانی هر دو را به هم متصل میکند تا توضیح دهد چرا تغییرات اهمیت دارند.
NEC آینده این فناوری را فراتر از خودروهای شخصی میبیند. دولتهای محلی میتوانند از آن برای نظارت بر عملکرد رانندگان ناوگان حملونقل عمومی استفاده کنند.
شرکتهای لجستیکی قادر خواهند بود رفتار رانندگان کامیونها را بررسی و با اصلاح سبک رانندگی، مصرف سوخت را کاهش دهند. همچنین شرکتهای بیمه میتوانند از تحلیلهای این سیستم برای تعیین دقیقتر سطح ریسک و تنظیم حق بیمه بهره ببرند.
این فناوری هماکنون در ژاپن در قالب خدمات تحلیلی موسوم به Drive Record Analysis تجاریسازی شده و NEC در حال همکاری با اپراتورهای ناوگان و شرکتهای بیمه برای اجرای طرحهای آزمایشی مشترک است.
به دلیل اینکه این سیستم قابلیت اجرا روی سرورهای محلی یا ابر خصوصی را دارد، میتواند ویدیوهای حساس را با حفظ کامل حریم خصوصی پردازش کند.


تحلیل رفتار راننده موضوع جدیدی نیست، اما بیشتر فناوریهای قبلی تنها دادههای خام ارائه میدادند، نه درک. تفاوت NEC در این است که سیستمش میتواند علت و زمینه رفتار رانندگی را توضیح دهد و راهحل ارائه کند.
این تغییر، داده را به گفتوگو تبدیل میکند و باعث میشود آموزش رانندهها پیش از وقوع حادثه انجام شود، نه پس از آن.
برای شرکتهای بیمه، این فناوری میتواند هزینه خسارات را کاهش دهد. برای مدیران ناوگان، معیاری عینی و قابلتوضیح از عملکرد رانندگان ارائه میدهد.
برای NEC، این نمونهای است از اینکه چگونه هوش مصنوعی زایشی، وقتی بر پایه داده واقعی بنا شود، میتواند از فضای ابری فراتر رفته و به سیستمهای عملیاتی دنیای واقعی وارد شود.
نمایش کوتاه NEC در CEATEC 2025 تنها بخش کوچکی از آیندهای بزرگتر را نشان داد. این شرکت با ترکیب تخصص خود در بینایی ماشین، بهینهسازی شبکه و هوش مصنوعی زایشی، در حال ساخت زیرساختی برای رانندگی ایمنتر و هوشمندتر است.
اگر آزمایشهای فعلی با شرکای بیمه و حملونقل موفقیتآمیز باشد، نسل بعدی خودروهای متصل نهتنها مسیر حرکت ما را ردیابی خواهند کرد، بلکه آن را توضیح خواهند داد.
هر رانندگی میتواند به یک جلسه آموزشی هوشمند تبدیل شود که توسط هوش مصنوعی NEC تحلیل و به زبان ساده برای رانندگان بیان میشود.
دیدگاهتان را بنویسید