پژوهشگرانی که یکی از بزرگترین مطالعات درباره پیامدهای زیستمحیطی استخراج در اعماق دریا را تکمیل کردهاند، در بستر اقیانوس با چیزی فراتر از انتظارشان روبهرو شدند: ۴ هزار و ۳۵۰ جاندار، هرکدام بزرگتر از ۰.۳ میلیمتر. از میان آنها، پژوهشگران در نهایت ۷۸۸ گونه متمایز از سختپوستان، نرمتنان، کرمهای دریایی و دیگر موجودات را شناسایی کردند؛ جاندارانی که در همان ناحیه مورد طمع شرکتهای معدنی زندگی میکنند.
اگرچه تیم پژوهش یافته است که برداشت فلزات کمیاب از عمق بیش از ۱۳ هزار پاییِ زیر سطح اقیانوس به اندازه فرضیههای اولیه ویرانگر نیست، اما این اختلالها همچنان نگرانیهای جدی ایجاد میکند. یافتههای این گروه امروز در نشریه Nature Ecology and Evolution منتشر شده است.
با وجود اینکه اعماق دریا یکی از نامهربانترین محیطها برای انسان محسوب میشود، علاقه تجاری به این نواحی عمیق بهسرعت در حال افزایش است. متأسفانه این اشتیاق اغلب ناشی از دغدغه حفاظت نیست، بلکه سودآوری عامل اصلی آن است؛ زیرا بزرگترین ذخایر فلزات کمیاب زمین در بستر دریا قرار دارد و همین موضوع آنها را برای شرکتها جذابتر کرده است.
یکی از هدفهای جذاب برای طرفداران استخراج اعماق دریا، ناحیه کلاریون-کلیپرتون (CCZ) است؛ دشتی پهناور در ژرفای حدود ۲.۵ مایلی میان هاوایی و مکزیک. این منطقه علاوه بر غنای معدنی، یکی از ناشناختهترین زیستگاههای جهان نیز هست. در سال ۲۰۲۲ زیستشناسان دریایی از کشف بیش از ۵ هزار گونه تازه در جریان یک پژوهش میدانی در همین ناحیه خبر دادند.
با وجود چنین تنوع زیستی گسترده و ناشناخته، فعالان محیط زیست بارها درباره پیامدهای استخراج در اعماق دریا بر مناطقی مانند CCZ هشدار دادهاند؛ با این حال پژوهشهای بسیار کمی در این زمینه وجود دارد.
توماس دالگرن، زیستشناس دریایی در دانشگاه گوتنبرگ سوئد و یکی از نویسندگان این مطالعه، در بیانیهای گفت: «فلزات حیاتی برای گذار ما به اقتصاد سبز ضروری هستند و اکنون کمبود آنها محسوس است. چندین فلز از این دسته در مقادیر زیاد در بستر اعماق دریا یافت میشود، اما تا امروز کسی نشان نداده بود چگونه میتوان آنها را استخراج کرد یا این کار چه پیامدهایی خواهد داشت.»
برای روشنتر کردن اثرات بالقوه، دالگرن و همکارانش یک نوار ۵۰ مایلی از CCZ را دو سال پیش از یک آزمایش میدانی با یک دستگاه استخراج معدنی بررسی کردند. آنها سپس دو ماه پس از عبور این دستگاه دوباره به منطقه بازگشتند و در مجموع ۱۶۰ روز کار میدانی انجام دادند. در این مدت بیش از ۴ هزار جاندار را مشاهده کردند؛ از جمله همان ۷۸۸ گونه متمایز از نرمتنان، سختپوستان، کرمهای ریسهدار و موجودات دیگر.
دالگرن توضیح داد: «من بیش از ۱۳ سال است که در ناحیه کلاریون-کلیپرتون کار میکنم و این بزرگترین مطالعهای است که تا امروز انجام شده. چون بیشتر گونهها پیشتر توصیف نشده بودند، دادههای مولکولی دیانای برای بررسی تنوع زیستی و بومشناسی بستر دریا حیاتی بود.»
پیامدهای آزمایش استخراج بسیار آشکار بود: در رد چرخهای ماشین استخراج، جمعیت کلی جانوران ۳۷ درصد کاهش داشت و تنوع زیستی ۳۲ درصد کمتر شد.
نویسندگان مطالعه نوشتند: «استخراج در اعماق دریا در ناحیه CCZ در مرحله حساسی قرار گرفته است؛ صنعت در تلاش است از مرحله اکتشاف به بهرهبرداری تجاری گذر کند. بنابراین نیاز فوری به ارزیابی مستقیم پیامدهای استخراج بر فراوانی و تنوع زیستی جانداران بستر دریا وجود دارد.»
اکنون که نخستین پروژه بزرگ تکمیل شده است، زیستشناسان امیدوارند این مطالعه بهعنوان نقطه مبنایی برای ارزیابیهای آینده درباره پیامدهای استخراج دریایی عمل کند. گام بعدی آنها بررسی ۳۰ درصد از منطقه CCZ است که تحت مقررات حفاظتی قرار دارد.
آدریان گلاور، پژوهشگر موزه تاریخ طبیعی لندن و از نویسندگان مطالعه، افزود: «در حال حاضر تقریبا هیچ اطلاعی از آنچه در این ناحیه زندگی میکند نداریم.»
دیدگاهتان را بنویسید