ارسال دیدگاه
امروز: چهارشنبه , ۳ دی , ۱۴۰۴
X
فرقی نمیکند که تابستانهای بسیار گرم را ترجیح میدهید یا زمستانهای بهشدت سرد را؛ تغییرات شدید دما برای بدن انسان اثرات بدی میتوانند داشته باشند. انسانها جاندارانی همودرم هستند، به این معنا که دمای مرکزی بدن آنها بهطور معمول تقریباً ثابت باقی میماند. افت دماهایی که این تعادل را بر هم میزنند، میتوانند اختلالات جدی در بدن ایجاد کنند؛ بدنی که برای عملکرد در دمای طبیعی حدود ۳۷ درجه سلسیوس آماده شده است.
زمانی که بدن سرد میشود، واکنشهای دفاعی مختلفی را فعال میکند؛ از جمله کاهش جریان خون به پوست، لرز برای تولید گرما و ایجاد سیخشدن موها بهمنظور به دام انداختن هوای گرم در نزدیکی سطح پوست. با این حال، در شرایط بسیار شدید، این سازوکارهای گرمایشی درونی از کار میافتند و دمای بدن شروع به کاهش میکند. زمانی که دمای مرکزی بدن به کمتر از ۳۵ درجه سلسیوس برسد، بدن رسماً وارد وضعیت هیپوترمی میشود.
کاهش دمای مرکزی میتواند پیامدهای ویرانگری برای بدن داشته باشد، اما در شرایط نادری، ورود کنترلشده به هیپوترمی میتواند حتی مفید باشد و در برخی روشهای پزشکی، عمداً چنین وضعیتی ایجاد میشود. هیپوترمی خفیف، یعنی دمای بدن بین ۳۲ تا ۳۵ درجه سلسیوس، با نشانههایی ظریف همراه است. بیماران ممکن است احساس گرسنگی، تهوع یا گیجی را گزارش کنند و پوست آنها رنگپریده و خشک شود. در دماهای پایینتر از ۳۲ درجه سلسیوس، بدن وارد مرحله هیپوترمی متوسط میشود. در این وضعیت، فرد دچار بیحالی میگردد و ضربان قلب و سرعت تنفس کاهش مییابد. مغز و سامانه تنظیم دمای درونی آن در این دماها دچار اختلال میشوند و این امر میتواند به رفتارهای عجیب، از جمله پدیدهای مانند درآوردن متناقض لباس، منجر شود.
در هیپوترمی شدید، یعنی زمانی که دمای درونی بدن به کمتر از ۲۸ درجه سلسیوس میرسد، بدن بهتدریج شروع به خاموشکردن عملکردهای حیاتی خود میکند. همچنین فشار خون و ضربان قلب بیش از پیش سقوط میکنند. با در نظر گرفتن این نشانهها، زنده ماندن یک انسان در چنین شرایطی شگفتانگیز به نظر میرسد. با این حال، در سال ۱۹۹۹ میلادی، رادیولوژیستی به نام آنا باگنهولم پس از آنکه دمای بدنش به حدود ۱۳.۷ درجه سلسیوس کاهش یافت، بهطور کامل بهبود پیدا کرد. این پایینترین دمای بدن است که یک فرد بزرگسال تاکنون خارج از محیط بیمارستان توانسته از آن جان سالم به در ببرد.
فقط یک مورد هیپوترمی تصادفی وجود دارد که از نظر شدت، از تجربه آنا باگنهولم فراتر میرود. در زمستان سال ۲۰۱۴ میلادی، کودک لهستانی به نام آدام از خانه مادربزرگش در روستای راچلاویتسه، در شمال کراکوف، خارج شد. دمای هوا در آن زمان حدود منفی ۷ درجه سلسیوس بود. آدام چند ساعت بعد در حالی پیدا شد که بیهوش و کاملاً بیحرکت بود. بدن او آنچنان سفت شده بود که امدادگران قادر به انجام لولهگذاری تنفسی نبودند. همانند باگنهولم، او به بیمارستان منتقل و به دستگاهی متصل شد که عمل تنفس را برایش انجام میداد. با وجود آنکه دمای بدنش به حدود ۱۱.۸ درجه سلسیوس کاهش یافته بود، آدام بهطور کامل بهبود پیدا کرد و پس از دو ماه از بیمارستان مرخص شد.
این پرسش مطرح میشود که آدام و آنا باگنهولم چگونه برخلاف تمام احتمالات زنده ماندند. نیکلاس نیلسن، متخصص بیهوشی در دانشگاه لوند سوئد، توضیح میدهد که جامعه پزشکی دهههاست از اثرات بالقوه محافظتی دمای پایین بدن آگاه است. جراحان در بسیاری از موارد، برای محافظت از اندامهای حیاتی در جریان جراحیهای مغز یا قلب، دمای مرکزی بدن بیماران را بهطور عمدی کاهش میدهند.
مثلا پزشکان در جراحی قلب باز، این اندام را با مایعی به نام کاردیوپلژیا پر میکنند. این مایع بهطور موقت قلب را متوقف و سرد میکند. این کار به جراحان فرصت میدهد تا روی قلبی بیحرکت کار کنند، در حالی که یک دستگاه خارجی گردش خون را بر عهده دارد. پایینترین دمای ثبتشدهای که بدن یک انسان در اثر هیپوترمی القاشده به آن رسیده و با حفظ عملکرد مغزی زنده مانده است، حدود ۴.۲ درجه سلسیوس بوده که این مورد به یک پرونده پزشکی در سال ۱۹۶۱ میلادی بازمیگردد.
به گفته نیلسن، این مطالعات نشان میدهند که دماهای پایین نباید تیم درمانی را به این نتیجه برسانند که بیمار دیگر شانسی برای بهبودی ندارد. بعید به نظر میرسد که رکورد دمای سال ۱۹۶۱ هرگز شکسته شود. پزشکی مدرن بهخوبی میداند که کاهش دمای بدن همانقدر که میتواند مفید باشد، خطرناک نیز است. به همین دلیل، روشهای جدید تلاش میکنند میزان سردسازی را به حداقل برسانند تا از عوارض جانبی جلوگیری شود. این عوارض شامل افزایش خطر عفونتهایی مانند ذاتالریه، مشکلات لختهشدن خون و اختلالات کلیوی هستند.
خارج از محیط بیمارستان، باید به یاد داشت که بسیاری از افراد در شرایطی جان خود را از دست دادهاند که آنا و آدام موفق به زندهماندن در آنها شدند. برای ما انسانهای همودرم، بسیار عاقلانهتر است که یک شب زمستانی را در فضای بسته و گرم سپری کنیم.
دانلود آهنگ
دیدگاهتان را بنویسید