رمزنگاری عجیب حکاکی مصری: پشت پرده هلیکوپتر هیروگلیفی
معبد ستی یکی از مکانهای باستانی مهم در مصر است که بنا شده برای احترام به خدای ستی. این معبد شهرت بیشتری به خاطر دیوارنگارههای باستانیاش دارد که به شکل هلیکوپتر و دیگر شکلهایی شبیه به فناوریهای مدرن نقش برشته شدهاند. اما این شکلها نتیجه ترکیب دو حکاکی مجزا بر روی یکدیگر هستند که در دورانهای مختلف انجام شده است و همچنین بخاطر پاریدولیا، یعنی تمایل ذهنی به دیدن تصاویر آشنا در طرحهای غیر عادی. در واقع، این تصاویر هیچ ربطی به فناوری مدرن یا بیگانههای فضایی ندارند و تفسیرهای شگفتانگیزی برای آنها وجود دارد. اما اگر از منطق و شواهد علمی برای بررسی این معما استفاده کنیم، ممکن است ببینیم که این نقشها واقعا فنون هنری و اعتقادات باستانی مردم مصر بودهاند و هیچ ربطی به فناوری مدرن نداشتهاند. از سوی دیگر، این تصاویر نشان از اهمیت حفظ تاریخ و فرهنگ باستانی مصر برای جامعه بزرگ و پیچیده این سرزمین دارند.
فرادید نوشت: بر روی دیوارهای یک معبد مصر باستان که بیش از سه هزار سال قبل ساخته شده، حکاکیهایی وجود دارند که شباهتشان با فناوریهای مدرن مثل هلیکوپتر بسیار جالب توجه است. چه رازی پشت این طرحهای منحصر به فرد قرار دارد؟ سِتی یکم، دومین فرعون از سلسلۀ نوزدهم پادشاهی مصر بود که حدود 3300 سال قبل بر این سرزمین حکومت میکرد. او فرزند رامسس اول و پدر رامسس دوم بود.ستی در دوران حکومت خود معبدی بنا کرد که امروزه بقایای آن در منطقۀ ابیدوس مصر پا بر جا مانده است. یکی از مهمترین ویژگیهای این معبد دیوارنگارههای باستانی آن هستند. به عنوان مثال فهرستی شامل نام فراعنۀ قدیم مصر بر روی یکی از دیوارهای این معبد حکاکی شده است که کشف آن یک گام مهم در روشن شدن بخش مهمی از تاریخ مصر بود.راهرویی در معبد ستی که نام فراعنه بر دیواره آن حک شده استاما فقط محتوای این دیوارنگارهها نیست که در دورۀ معاصر توجهات را به خود جلب کرده است؛ «شکل» قسمتی از این نوشتههای هیروگلیف نیز برای بسیاری از افراد جالب توجه بوده است از این جهت که شباهت چشمگیری با طرح یک هلیکوپتر امروزی دارد. درست در کنار این طرح، اشکال دیگری که شبیه به بشقابپرنده یا زیردریایی به نظر میرسند هم وجود دارند.این تشابهات توجه علاقهمندان به تئوریهای عجیب را برانگیختهاند و خیلیها دربارۀ آنها نظریهپردازیهای عجیب و غریبی کردهاند؛ اینگونه افراد تمایل داشتهاند که در چنین طرحهایی، ردپایی از بیگانههای فضایی یا پیشرفتهای محیرالعقول تکنولوژی در زمان باستان را ببینند.هیروگلیفهایی که شبیه هلیکوپتر، زیردریایی و غیره به نظر میرسندواقعیت این «هلیکوپتر هیروگلیفی» چیست؟در برخی محافل شبهعلمی که خارج از حوزۀ دانش آکادمیک قرار دارند، این هیروگلیفها به عنوان نمایشی از فناوری مدرن در دوران باستان تفسیر شدهاند؛ دانشی که شاید توسط مسافران زمان یا موجودات فرازمینی به مصریان داده شده است!اما باستانشناسان توافق کاملی دارند که این کندهکاریها به هیچ وجه مربوط به امور عجیب و غیرعادی نیستند. شکل خاص و متفاوت این هیروگلیفها در واقع حاصل دفعات متعددی از حکاکی این دیواره بوده است. اتفاقی که در طول زمان و در دورۀ حاکمان مختلف افتاده است.در مصر باستان، تراشیدن هیروگلیفهای قدیمیتر و حکاکی هیروگلیفهای جدید، به ویژه زمانی که یک فرعون جدید به قدرت میرسید، رویداد رایجی بود. تصویربرداری دیجیتال از هیروگلیفهای معبد ستی نیز نشان داده است که این تصاویر حکاکی شده در واقع ترکیب دو حکاکی مجزا بر روی یکدیگر هستند.تصویری که نشان میدهد چگونه دو هیروگلیف متفاوت متعلق به دو دورۀ مختلف با هم ترکیب شدهاند و شکلی شبیه هلیکوپتر را شکل دادهاندحکاکی اصلی که در زمان سلطنت ستی اول ایجاد شد، عبارتی بوده است با این مضمون: «کسی که 9 دشمن مصر را دفع میکند». اما بعدا این حکاکی تا حدی تراشیده میشود، با لایهای از گچ پوشانده میشود و این عبارت تازه بر روی آن حک میشود: «کسی که از مصر محافظت میکند و دشمنان خارجی را سرنگون میکند».اما به مرور زمان گچ مورد استفاده برای پوشاندن کتیبه اول فرسایش مییابد و بخشهایی از آن را نمایان میکند؛ این منجر به شکلگیری یک تصویر ترکیبی میشود که میتواند ذهن را به سمت شباهت آنها با فناوریهای مدرن ببرد. اما این فقط نمونهای از «پاریدولیا» است؛ یعنی تمایلی ذهنی به دیدن تصاویر آشنا در طرحهای مغشوش و نا آشنا (مانند دیدن طرحها و اشکال آشنا در تصاویر ارسالشده از مریخ).تردیدی نیست که آثار به جا مانده از مصر باستان به واقع راز و رمزهای زیادی را در خود پنهان کردهاند؛ اما اگر از یک دیدگاه منطقی و مبتنی بر شواهد علمی نگاه کنیم، ارتباط با فضاییها و ساخت هلیکوپتر قطعا جزء این اسرار نبودهاند.راضیه میرزاحیدری