رمز و رازهای مخفی سنگهای 3 میلیارد ساله
گویهای کلرکسدورپ که از سنگهای پیروفیلیت استخراج شدهاند، از آنجا که شبیه توپهای کریکت باستانی به نظر میرسند، مورد توجه بسیاری از نظریهپردازان توطئه و علاقمندان به دیدگاههای عجیب و شبهعلمی قرار گرفتهاند. بسیاری از افرادی که خارج از دایره تحقیقات علمی و آکادمیک قرار دارند، اعتقاد دارند که این گویها نشانههای شناورهای بیگانه یا ساختۀ تمدنهای باستانی و فراموششده هستند. اما زمینشناسان و محققان علمی معتقدند که این گویها از مواد معدنی موجود در سنگ میزبان و اثرات لایهداری که به طور طبیعی ایجاد میشوند، تشکیل شدهاند. در واقع، معمای چرخش خودبخود این گویها توسط متخصصان مورد توجه بسیاری قرار گرفته و توضیحات منطقی در این زمینه ارائه شده است. این گویها تنها اجسام ساختهشده از کانیهای مختلف در سنگ میزبان هستند و برخلاف ادعاهای توطئهگران، هیچ ربطی به بیگانگان یا تمدنهای باستانی ندارند. به طور خلاصه، گویهای کلرکسدورپ بیشتر از همه یک اثر هنری و شگفتانگیز طبیعت هستند که به خودی خود قابلیت چرخش را دارند.
فرادید نوشت: نظریهپردازان توطئه و علاقمندان به دیدگاههای عجیب و شبهعلمی ادعا میکردند این گویها طبیعی نیستند بلکه ساختۀ تمدنهای پیشرفتۀ باستانی هستند و این قابلیت را دارند که به خودی خود به چرخش دربیایند. گویهای کِلِرکسدورپ (klerksdorp) که در رسوبات پیروفیلیت استخراجشده در آفریقای جنوبی یافت میشوند، عجیب هستند. بدیهی است این گویها که شبیه توپهای کریکت باستانی کوچک به نظر میرسند با خطوط درزمانند وسط آنها، توسط برخی افرادی که خارج از دایرۀ تحقیقات علمی و آکادمیک قرار دارند، موضوع تئوریهای توطئه مربوط به بیگانگان و تمدنهای باستانی و فراموششده شوند.در مقالههای شبهعلمیای که در دهه ۱۹۸۰ منتشر میشد، برخی حدس میزدند آنها توسط «تمدنی بالاتر، تمدنی پیش از سیل بزرگ که ما تقریباً هیچ چیز درباره آن نمیدانیم» ساخته شدهاند.شبهدانشمندان ادعا کردند این گویها با وجود کشف شدن در سنگهای ۳ میلیارد ساله، «طبیعی» نیستند و «ساخته شدهاند»؛ برخیها واقعا باور کردند که آنها اثبات وجود موجودات فضایی هستند. در سال ۲۰۰۶ ادعاهای مربوط به این گویها، توجه بروس کرنکراس زمینشناس را به خود جلب کرد. او میگوید مجذوب مقالهای شده بود که آنها را «گویهای اسرارآمیز» توصیف کرده بود و همینطور برنامهای تلویزیونی که به بررسی سنگها پرداخته بود و اعلام کرده بود آنها بقایای یک سفینه فضایی باستانی هستند. اما کرنکراس نهایتا توانست برای گویهایی که در یک سازند زمینشناسی به نام گروه دومینیون (Dominion) یافت شده بودند، توضیحی منطقی ارائه کند. این شئ از سنگجوش ساخته شده، با لایههایی از گدازههای آتشفشانی که در بالای آن رسوب کردهاند. این لایههای سنگهای آتشفشانی پس از فشار و گرمای زیاد به پیروفیلیت تبدیل شدند، محفظهای که گویهای کلرکسدورپ در آن یافت شدند. این گویها «سنگال» هستند: اجسام کروی، بیضوی یا اریبی که ساختهشده از کانیهای مختلف در سنگ میزبان هستند. آنها نسبتاً رایج هستند و هزاران مورد از آنها در سراسر جهان یافت شده است. آنها معمولاً در سنگهای ریزدانه مانند پیروفیلیت یافت میشوند، چون امکان حرکت آب را فراهم میکنند. کرنکراس توضیح میدهد: «آنها از طریق تهنشست یک محلول آبی تشکیل میشوند و متشکل از مواد معدنی متبلور در سنگ میزبان هستند.» این گویها همانطور که از نامشان پیداست گرد هستند چون اطراف ذرهی کوچکی از مواد معدنی در محلولی حاوی آهن، کلسیم و سایر عناصر تشکیل میشوند. کرنکراس میگوید: «از آنجا که سنگ میزبان به طور یکنواخت در دور تا دور خود دارای بافت است، رشد سنگال به شکل یک کرهی ۳۶۰ درجه و سهبعدی بدون محدودیت در همه جهات، میسر میشود و چنانچه مایع در حال حرکت باشد یا استحکام سنگ اطراف آن در همه جهات یکسان نباشد، شکل گوی منحرف میشود.» خطوط روی گویها هم آثاری هستند که خود سنگ میزبان ایجاد میکند. این اثرات لایهدار در مدت زمان طولانی شکل گرفتهاند. در همین حال، معمای این که چرا این گویها ظاهراً «به خودی خود» میچرخد را متصدی موزه کلرکسدورپ توضیح داده است. آقای آر مارکس توضیح میدهد: «چند سال پیش، من گوی را حین بازدید یک روزنامهنگار سر جای اصلیاش (روی یک تاقچه شیشهای) قرار دادم و روزنامهنگار احساس کرد گوی تکان خورده است. تکان خوردن اندک گوی کاملاً طبیعیست چون گرد است و میتواند با هر لرزش خفیفی در جای خودش به حرکت دربیاید.»راضیه میرزاحیدری