فال حافظ: راز بخت من در لبان دوستان پنهان شده است!
غزل حافظ از آثار ادبی مشهور ادبیات فارسی است که توجه فراوانی را به خود جلب کرده است. حافظ با اشعار خود از عشق، انس و تواضع بیان میکند و از جذابیت و غم انگیزی برخوردار است. در این غزل، حافظ از بخت ناچیز و نهان شکایت میکند و میگوید که دولت و اقبال از دهان دوست به من نمیرسد و از راز و پنهانی من خبری نیست. او با ترانهای شاد و زیبا از زلف دلفریب دوست خود گوید و از ناتوانیاش در رسیدن به معنای بخت و دولت خویش ابراز ناراضی است. در این غزل، حافظ با دقت و آرامش به ناتوانی و تلاش بیفایده خود اشاره میکند و توصیه میکند که از ناامیدی دست برداریم و با اراده و تصمیم قوی، به خواستههایمان برسیم. این غزل با اشعار زیبا و پر معنا از بهبود و موفقیت در زندگی برای ما پندهایی دارد.
فرارو- فال گرفتن از آثار ادبی، از باورهای کهن این مرز و بوم است. در گذر زمان ساکنان این خاک به ادیبانی که گمان میبردند بهرهای از کلام حق دارند رجوع میشد. با این حال، اما در گذر زمان تنها تفال به حافظ در فرهنگ عامیانه ما باقی مانده است.
بخت از دهان دوست نشانم نمیدهددولت خبر ز راز نهانم نمیدهد
از بهر بوسهای ز لبش جان همیدهماینم همیستاند و آنم نمیدهد
مردم در این فراق و در آن پرده راه نیستیا هست و پرده دار نشانم نمیدهد
زلفش کشید باد صبا چرخ سفله بینکان جا مجال بادوزانم نمیدهد
چندان که بر کنار چو پرگار میشدمدوران چو نقطه ره به میانم نمیدهد
شکر به صبر دست دهد عاقبت، ولی بدعهدی زمانه زمانم نمیدهد
گفتم روم به خواب و ببینم جمال دوستحافظ ز آه و ناله امانم نمیدهد
شرح لغت: دولت: اقبال، کامکاری/ در این پرده: ۱- درون این سراپرده، درون حرم. ۲- در بارگاه اسرار الهی/مجل: فرصت/دوران: روزگار/ زمانم نمیدهد: مجال و فرصت به من نمیدهد/ پرده دار: حاجب.
تفسیر عرفانی:
۱- حضرت حافظ در بیت اول و چهارم می فرماید:
بخت سازگار، اثری از دهان محبوب به من نمی دهد و اقبال نیز از سر پنهان که همان محبوب است، پیامی نمی رساند.
* گیسوی او به چنگ نسیم بهاری افتاده است. نگاه کن که چرخ پست چه کرد به من. به اندازه باد صبا هم فرصت نداد که دست به گیسوی او برسانم.
حال خود باید نیت خود را تفسیر نمایید.
۲- ناامیدی زهر کشنده زندگی و تلاش است. اگر یاس و ناامیدی را تقویت کنی، از این بدتر می شوی. پس با اراده قوی، وقت شناسی و بهره گیری از وقت، با حوصله و دقت از همین امروز تصمیم بگیر. حتماً موفق می شوی.
تعبیر غزل:
آدم بدشانس و بدبیاری هستی. در معاملات و کارهایت همیشه با ضرر مواجه میشوی و در کارها، فرصت مناسب در اختیارت قرار نمیگیرد. چاره کار تو در دو کلمه نهفته است: صبر و تلاش. دست از ناامیدی و یاس بردار و با توکل به خدا و صبر و تلاش ادامه بده و مطمئن باش که موفق خواهی شد.