تفال حافظ: آیندهای نگرانکننده؛ شنبه ۱۹ اسفند ۱۴۰۲
فال گرفتن از آثار ادبی یکی از باورهای قدیمی و ریشهدار ماست. در گذر زمان، ادبیات ایرانی به عنوان یکی از غنیترین و متنوعترین ادبیات جهان شناخته شده است. شعرا و نویسندگان این خاک، همواره به روزهایی که مورد احترام و توجه بودند بازگشتهاند. اما این احترام و توجه، به طولانی شدن جریان زمان کمکم کمتر شده و تفال به حافظ به عنوان یکی از پرکاربردترین روشهای برای گرفتن فال در فرهنگ ما باقی مانده است.
در شعر حافظ، عناصر عاطفی و معنوی به شکل شگفتآوری تداخل پیدا میکنند و باعث میشود که هر بیت از اشعار او دارای ژرفایی و پیامهای مختلفی باشد. اشعار حافظ، همچون چاهی عمیق هستند که در هر برخواه گوشهای زیبایی یا حکمت جدیدی پنهان کردهاند.
با خواندن و تفسیر اشعار حافظ، میتوان از حکمت، زیبایی و اعتبار عرفانی و ادبی او بهرهمند شد و درک عمیقتری از زندگی و مسائل دنیوی پیدا کرد. اشعار حافظ نه تنها برای مردم ایران، بلکه برای بسیاری از افراد جهان، منبع الهام و آیینهای برای بررسی و تامل در معانی عمیق انسانیت محسوب میشود.
فرارو- فال گرفتن از آثار ادبی، از باورهای کهن این مرز و بوم است. در گذر زمان ساکنان این خاک به ادیبانی که گمان میبردند بهرهای از کلام حق دارند رجوع میشد. با این حال، اما در گذر زمان تنها تفال به حافظ در فرهنگ عامیانه ما باقی مانده است.
روزگاریست که ما را نگران میداریمخلصان را نه به وضع دگران میداری
گوشه چشم رضایی به منت باز نشداین چنین عزت صاحب نظران میداری
ساعد آن به که بپوشی تو چو از بهر نگاردست در خون دل پرهنران میداری
نه گل از دست غمت رست و نه بلبل در باغهمه را نعره زنان جامه دران میداری
ای که در دلق ملمع طلبی نقد حضورچشم سری عجب از بیخبران میداری.
چون تویی نرگس باغ نظرای چشم و چراغسر چرا بر من دلخسته گران میداری
گوهر جام جم از کان جهانی دگر استتو تمنا ز گل کوزه گران میداری
پدر تجربهای دل تویی آخر ز چه رویطمع مهر و وفا زین پسران میداری
کیسه سیم و زرت پاک بباید پرداختاین طمعها که تو از سیمبران میداری
گر چه رندی و خرابی گنه ماست، ولیعاشقی گفت که تو بنده بر آن میداری
مگذران روز سلامت به ملامت حافظچه توقع ز جهان گذران میداری
شرح لغت: چشم رضا:دیده خشنودی/ سیمبرا: زیبایاننیم تن.
تفسیر عرفانی:
۱- حضرت حافظ در بیتهای ششم، هشتم و نهم میفرماید:
جوهر جام جهان بین که همان مرشد و عارف دریا دل است، از معدن جهان ماده نمیباشد بلکه از جهان معنی است. پس او از وجود مادی افراد مدعی ارشاد و راهنمایی خلق که دام ریا پهن کرده اند، نمیتوانی امید روشنایی داشته باشی.
*ای دل تو خود چندان آزموده شدی که تو را پدر و مربی هر امتحانی میدانم. برای چه از خوبان کم تجربه امید وفا داری.
* هر چند وارستگی و قلندری و ترک خود پرستی، از جرم ما توان دانست، اما عاشق میگفت که گرفتاران عشق را به آن وا میداری.
حال خود باید نیت خود را تفسیر نمایید.
تعبیر غزل:
او که تو در نظر گرفتهای توقعات تو را برآورده نخواهد کرد (کاری که قصد آغازش را داری توقعات تو را برآورده نخواهد کرد). او ظرفیت و قابلیت انجام کارهای مورد نظر تو را ندارد. اگر میخواهی به اهداف مورد نظرت برسی باید از این نیت صرف نظر کنی و زندگی خود را بیهوده به خطر نیندازی و خراب نکنی.