عجیب و غریب دنیای مغز: هنگامی که خودتان کاری نمی‌کنید!
شبکه حالت پیش فرض، یک ناحیه از مغز است که در زمانی که ما به حالت استراحت و فعالیت کمی وارد می‌شویم، فعال میشود. این شبکه شامل نواحی مختلفی از مغز است که به طور ظاهرا نامرتبط فعال میشوند. این نوع فعالیت مغزی مرتبط با پرسه زدن ذهن، به یاد آوردن خاطرات و تصورات مربوط به آینده است.
تحقیقات نشان داده است که این شبکه حالت پیش فرض نقش مهمی در استراحت مغز دارد و در فهم بهتر عملکرد مغز در خارج از وظایف شناخته شده کمک می‌کند. همچنین، این شبکه میتواند موجب تحقیقات بر روی نقش شبکه‌های مختلف مغز در مدیریت تجارب درونی ما شود.
در دهه‌های اخیر، دانشمندان علوم اعصاب با استفاده از تکنیک‌های جدید تصویربرداری، توانسته‌اند فعالیت مغزی در زمان انجام وظایف را مشاهده و تحلیل کنند. این تحقیقات نشان داده است که فعالیت در مناطق خاصی از مغز در زمان انجام وظایف تشدید میشود و با تمرکز بر یک وظیفه خاص، فعالیت در مناطق دیگر مغز کاهش می‌یابد.
اختلالات ذهنی مانند افسردگی، ممکن است ارتباطی با مشکلات در شبکه حالت پیش فرض داشته باشند، اما تا کنون نتایج قطعی در این زمینه مشخص نشده است. مطالعات بیشتر در آینده میتواند کمک کند تا ارتباطات بین شبکه حالت پیش فرض و اختلالات ذهنی روشن‌تر شود و رویکردهای موثرتری برای درمان این اختلالات ارائه شود.
ایرنا نوشت: محققان علوم اعصاب، مناطقی از مغز موسوم به شبکه حالت پیش فرض را شناسایی کرده‌اند که عملکرد آن شامل پرسه زدن ذهن و به یاد آوردن خاطرات و تصورات مربوط به آینده است و می تواند با برخی اختلالات مغز مرتبط باشد.در زمان که شما بطور فعالانه کاری را انجام میدهید مثلا در باشگاه وزنه می‌زنید یا در یک امتحان سخت شرکت می‌کنید، بخشی از مغز که مسئول انجام آن کار است فعال میشود زمانی که نورون‌ها فعالیت الکتریکی خود را تشدید میکنند. اما آیا زمانی که روی مبل لم داده‌اید هم مغز کاری انجام میدهد؟محققان میگویند که جواب این سوال «مثبت» است. در دو دهه گذشته محققان چیزی را تعریف کرده‌اند که به عنوان شبکه حالت پیش‌فرض شناخته میشود و مجموعه‌ای از نواحی ظاهرا نامرتبط مغز است که زمانی که کار زیادی نمی‌کنید فعال میشوند. کشف این شبکه بینش‌های تازه‌ای به درون چگونگی کارکرد مغز در بیرون از وظایف شناخته شده ارائه داده و همچنین موجب تحقیقاتی درباره نقش شبکه‌های مغز – نه تنها مناطق مغز – در مدیریت تجارب درونی ما شده است.در اواخر قرن بیستم دانشمندان علوم اعصاب شروع به استفاده از تکنیک‌های جدید برای تصویربرداری از مغز افراد حین انجام وظایف در دستگاههای تصویربرداری کردند. همانطور که انتظار میرفت ، فعالیت در برخی مناطق مشخص از مغز در زمان انجام وظایف تشدید شد و آنچه موجب شگفتی محققان شد این بود که فعالیت در مناطق دیگر مغز بطور همزمان کاهش یافت.چنین به نظر رسید که این مناطق زمانی که فرد هیچ کاری نمیکرد فعال بودند و زمانی که مغز فرد میخواست روی یک کار بیرونی تمرکز کند آنها خاموش شدند.محققان این مناطق را «وظیفه منفی» (task negative) نامگذاری کردند و مشخص کردند که این مناطق نقش مهمی در استراحت مغز دارند. تحقیقات بعدی به شناسایی «عملکرد حالت پیش فرض مغز» منجر شد و محققان را به این فکر واداشت که در فقدان یک وظیفه با تمرکز خارجی، مغز چه می‌کند. هر گونه سوء عملکرد در حالت پیش فرض به عنوان یک ویژگی بالقوه برای هرگونه نقص یا اختلال نورولوژیک و روانی (psychiatric ) از جمله افسردگی ، شیزوفرنی و آلزایمر در نظر گرفته شد.از آن زمان تا کنون موجی از تحقیقات درباره حالت پیش فرض موجب پیچیدگی در فهم و شناخت اولیه از آن شده است. دانشمندان علوم عصبی در این مدت همچنین چند مورد دیگر از شبکه‌های مجزا را شناسایی کرده‌اند که هر کدام از آنها ظاهرا نواحی مختلفی از مغز را فعال میکنند. این نواحی فعال شده بطور مستقل عمل نمیکنند بلکه با هم هماهنگ میشوند.بنا بر تحقیقات ، تاثیرات شبکه حالت پیش فرض مغز شامل پرسه زدن ذهن و به یاد آوردن خاطرات و تصورات مربوط به آینده میشود. محققان همچنین در حال بررسی این مساله بوده اند که آیا اختلالات ذهنی مانند افسردگی میتواند ارتباطی با مشکلاتی در شبکه حالت پیش فرض داشته باشد که تا کنون نتیجه مشخص و قطعی در پی نداشته است.راضیه میرزاحیدری
