تیره بین دل به حافظ نمی‌نویسد!

تک فانیا فال گرفتن از آثار ادبی، یکی از باورهای قدیمی و ریشه‌دار ما است که در گذر زمان به‌عنوان روشی معتبر برای پیگیری موضوعات معنوی و یا شخصیتی متداول شده است. اما اکنون تنها اشعار حافظ به‌عنوان مرجع اصلی فال گرفتن باقی‌مانده است و دیگر ادبیات و شعرای دیگر به اندازه کافی در این موضوع شناخته نشده‌اند.

در غزل فوق، شاعر به شیوه‌ای خامه‌ ریز از وضع احوال و احساسات خود تصویری پرداخته است. او به اشراف بر نقاط حیاتی معنوی دل و عشق می‌پردازد و میان او و هوشیار دلخوشی از ماجراها و مواقع خود صحبت می‌کند.

تفال بر حافظ در اینجا تعبیر شخصی دل‌نگرانی و یا خودمحوری است که از معنای اصلی آن معدود است. اما تعبیرهای مختلف غزل و اندیشه‌های نهفته در آن نشانگر نیاز و تلاش برای انجام اعمال و فعالیت‌های مفید در زندگی انسان است. این غزل نشان می‌دهد که برای رسیدن به اهداف و نیازهای خود باید به تلاش و پیگیری ادامه بدهیم و از دست پایینگی‌ها و انکار خود دوری کنیم.

فرارو- فال گرفتن از آثار ادبی، از باور‌های کهن این مرز و بوم است. در گذر زمان ساکنان این خاک به ادیبانی که گمان می‌بردند بهره‌ای از کلام حق دارند رجوع می‌شد. با این حال، اما در گذر زمان تنها تفال به حافظ در فرهنگ عامیانه ما باقی مانده است.
دلم رمیده شد و غافلم من درویشکه آن شکاری سرگشته را چه آمد پیش
چو بید بر سر ایمان خویش می‌لرزمکه دل به دست کمان ابروییست کافرکیش
خیال حوصله بحر می‌پزد هیهاتچه‌هاست در سر این قطره محال اندیش
بنازم آن مژه شوخ عافیت کش راکه موج می‌زندش آب نوش بر سر نیش
ز آستین طبیبان هزار خون بچکدگرم به تجربه دستی نهند بر دل ریش
به کوی میکده گریان و سرفکنده رومچرا که شرم همی‌آیدم ز حاصل خویش
نه عمر خضر بماند نه ملک اسکندرنزاع بر سر دنیی دون مکن درویش
بدان کمر نرسد دست هر گدا حافظخزانه‌ای به کف آور ز گنج قارون بیش
شرح لغت: شکاری: در این جا یعنی صید/ عافیت کش: کشنده و هلاک سازنده صحت و سلامت.
تفسیر عرفانی:‌
۱- اعتماد خود را از دست داده اید و با تردید به این مساله نگاه می‌کنید. در درون خود جدایی سخت آغاز کرده اید. ابتدا سعی کنید و به خود متکی باشید و تمام جوانب کار را در نظر بگیرید. آنگاه دست به اقدام بزنید و عجله هم نداشته باشید.
۲- به کسی فکر می‌کنید که از شما دور است و قرار را از شما ربوده. البته می‌دانم که عشق، چشم و گوش را کور و کر می‌کند، اما باید از قدرت عقل بهره گرفت و با یکی از آشنایان صمیمی حتماً مشورت کنید.
۳- این نیت به حصوله و شکیبایی و دقت انجام می‌گیرد. پس راز دل خود را به هر کسی نگویید، چون رقیبان منتظر اقدامات شما هستند.
تعبیر غزل:
چند وقتی است که از کار دل خود حیران مانده‌ای و نمی‌دانی چه باید بکنی. قصد قدم نهادن در راه عشقی را داری که به طرف مقابلت اطمینان کامل نداری و از عاقبت کار خود هراسانی. بدان که مدت عمر محدود و کوتاه است. پس به جای دل مشغولی‌های کاذب دست به تلاشی وسیع بزن تا به هدف خود برسی، زیرا که برای رسیدن به این نیت، خزانه‌ای از تلاش و همت لازم است.