تفال حافظ: مرا با کرم و وفاداری بشناسید!
حافظ، یکی از شاعران بزرگ ایرانی است که از دهههای قبل تا به امروز همچنان مورد توجه و احترام عمومی قرار دارد. او با توانایی خاص خود در سرودن غزلها و اشعار عاشقانه، به یکی از نمادهای ادبی ایرانی تبدیل شده است.
در ابیات اشعار حافظ، عشق، وفاداری، و نیز تنها بودن موضوعاتی است که به زیبایی و شور به آثار او میبخشد. همچنین، حضور اندکی از تأثیرات عرفانی و ادبی دینی نیز در شعرهای حافظ مشاهده میشود.
با این حال، تفسیر اشعار حافظ همیشه موضوعی پیچیده بوده است. تلقی این ابیات به صورت عمیق و در عین حال ساده، نیازمند دانش و فهم عمیق ادبیات فارسی و عرفانی است.
غزلهای حافظ، درواقع الگویی از عشق و وفاداری، همچنین تعبیر مخفیاندازانه از موضوعات مختلف از جمله عشق و دوستی، وارداتیهای دینی، و غم و اندوه زندگی هستند. تحلیل ابیات حافظ، نه تنها نیازمند دانش ادبیاتی است، بلکه از دانش عرفانی و فلسفی نیز بهره میبرد.
فرارو- فال گرفتن از آثار ادبی، از باورهای کهن این مرز و بوم است. در گذر زمان ساکنان این خاک به ادیبانی که گمان میبردند بهرهای از کلام حق دارند رجوع میشد. با این حال، اما در گذر زمان تنها تفال به حافظ در فرهنگ عامیانه ما باقی مانده است.
آن کیست کز روی کرم با ما وفاداری کندبر جای بدکاری چو من یک دم نکوکاری کند
اول به بانگ نای و نی آرد به دل پیغام ویوان گه به یک پیمانه میبا من وفاداری کند
دلبر که جان فرسود از او کام دلم نگشود از اونومید نتوان بود از او باشد که دلداری کند
گفتم گره نگشودهام زان طره تا من بودهامگفتا منش فرمودهام تا با تو طراری کند
پشمینه پوش تندخو از عشق نشنیدهاست بواز مستیش رمزی بگو تا ترک هشیاری کند.
چون من گدای بینشان مشکل بود یاری چنانسلطان کجا عیش نهان با رند بازاری کند
زان طره پرپیچ و خم سهل است اگر بینم ستماز بند و زنجیرش چه غم هر کس که عیاری کند
شد لشکر غم بی عدد از بخت میخواهم مددتا فخر دین عبدالصمد باشد که غمخواری کند
با چشم پرنیرنگ او حافظ مکن آهنگ اوکان طره شبرنگ او بسیار طراری کند
شرح لغت: پشمینه پوش: خرقه پوش، صفت جانشین موصوف (صوفی).
تفسیر عرفانی:
۱- حضرت حافظ در بیت هفتم میفرماید:
* اگر از آن زلف گره گیر و پیچان، به من ستم روا داشته شود، بسیار آسان است. چه عیاری، راهزنی که غل و زنجیری در زندان بر پای او نهند، باکی ندارد.
حال خود باید نیت خود را تفسیر نمایید.
۲- لازمه موفقیت در این نیت، قبول رنجها و سختی هاست که باید با جان و دل خریدار باشی و بر خدا هم توکل کنی تا عملی گردد.
۳- او بسیار حیله گر و مکار است. سخت مواظب باش و اگر از این اندیشه درگذری، فعلاً به صلاح شما میباشد. چون نه موقعیت مناسب میباشد و نه مقدمات آن فراهم شده و نه زمان برای انجام آن فرا رسیده است.
تعبیر غزل:
به دنبال یار وفاداری هستی که با خوب و بد تو بسازد و فکر کسی در سر توست که خود میدانی بین شما تفاوت بسیاری است و وصال او بعید به نظر میرسد. اگر در این راه اصرار داری باید خود را آماده مقابله با هرگونه مشکلی بکنی، اما صلاح تو در این است که از این فکر منصرف شوی. زیرا این راه بسیار پر فراز و نشیب است و سختیهای بسیار دارد.