تفال حافظ: وقتی عشق جوانی در سر پیرانه ها میافتد
این غزل از حافظ، شاعر بزرگ ایرانی، صحبت از معشوقی و درگیری با معشوق اشاره دارد. او میگوید که در عشق، مانند یک پیر جوانی و دیوانه، به لحظههای شورانگیز و دیوانهوار عشق خود را ابراز میکند. او از درد و زخمهایی که در عشق تجربه کرده است، حرف میزند و از زیبایی معشوقش و تحولاتی که در زندگی او روی داده است، حکایت میکند.
حافظ با استفاده از تصاویر شعری زیبا و لغات پیچیده، دربارهی عشق و عشق بیپایان صحبت میکند. او اظهار میکند که در مسیر عشق، هر دو عاشق باید به تصمیمهایشان پایبند بمانند و از شک و تردید دوری کنند. همچنین، حافظ به مفهومی عمیقتر از عشق و وفاداری اشاره میکند و تأکید دارد که هر دوی عاشقان باید برای همدیگر آماده تحمل مشقات و دشواریها باشند.
در کل، این غزل نمونهای از زبان زیبا و عمیق حافظ است که با واژگان و تصاویر شاعرانه، خواننده را به تأمل در مفاهیم و احساساتی ژرف و بیانیهای زیبای عشق میکشاند.
فرارو- فال گرفتن از آثار ادبی، از باورهای کهن این مرز و بوم است. در گذر زمان ساکنان این خاک به ادیبانی که گمان میبردند بهرهای از کلام حق دارند رجوع میشد. با این حال، اما در گذر زمان تنها تفال به حافظ در فرهنگ عامیانه ما باقی مانده است.
پیرانه سرم عشق جوانی به سر افتادوان راز که در دل بنهفتم به درافتاد
از راه نظر مرغ دلم گشت هواگیرای دیده نگه کن که به دام که درافتاد
دردا که از آن آهوی مشکین سیه چشم.چون نافه بسی خون دلم در جگر افتاد
از رهگذر خاک سر کوی شما بودهر نافه که در دست نسیم سحر افتاد
مژگان تو تا تیغ جهانگیر برآوردبس کشته دل زنده که بر یک دگر افتاد
بس تجربه کردیم در این دیر مکافاتبا دردکشان هر که درافتاد برافتاد
گر جان بدهد سنگ سیه لعل نگرددبا طینت اصلی چه کند بدگهر افتاد
حافظ که سر زلف بتان دست کشش بودبس طرفه حریفیست کش اکنون به سر افتاد
شرح لغت: پیرانه سر: سر پیری/ هواگیر :گرفتار عشق.
تفسیر عرفانی:
۱- گویا فکر میکنی که بر سر دو راهی قرار گرفتهای و نظر خوبی نداری. باید بدانی که تردید، عامل شکست میباشد. پس فوری تصمیم بگیر و یکی را انتخاب کن و با دقت، سرعت عمل، وقت شناسی و علاقه اقدام کن. به قول کنفوسیوس: “سفر هزاران کیلومتری با یک گام آغاز میشود. ”
۲- یکی به شما خیانت کرده تا آخر همین ماه سزا و صدمه اش را شدیداً خواهد دید. پس او را به خدا واگذار کن.
تعبیر غزل:
پس از مدتها اکنون فکر و ایده جدیدی به سر شما افتاده است که نیرویی تازه به شما بخشیده. بدان که عملی کردن این کار سختی و مشقات بسیاری دارد. ولی آنچه عایدت میشود خستگی تمام این سختیها را از تنت بدر خواهد کرد. تو، چون ذاتی پاک و خوب داری به موفقیت خواهی رسید و خدا یاریت خواهد کرد.