تفال حافظ در روز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳: از خستگی و ناتوانی رنج میبرم، اما همچنان پابرجا هستم
حافظ، یکی از بزرگترین شاعران و ادبای ایرانی است که در دوره تیموریان در شیراز زندگی میکرد و از جمله اشعار او معروف است. شعری که در این متن آمده است، از زبان حافظ به همراه توضیحات لغوی و تعبیر عرفانی آمده است.
در این شعر، حافظ از تاثیر ملاقات با معشوقه خود بر روی خودش حرف میزند. او با وجود پیری و خستگی، هنوز هم جوانی و شور و شعف را در خود حس میکند، زیرا هنگام یاد کردن روی معشوقه، احساس جوانی میکند. حافظ از خدا شکر میکند که تمام آرزوهایش به وقت خود و با کمک خداوند برآورده شدهاند.
در تعبیر عرفانی، این شعر اشاره به دورهای از تابناکی و برگشت به معنویت دارد. حافظ با توجه به عفو و رحمت خدا، از هوس و هواهای دنیوی و مادی دور میشود و در راه توبه و پاکدامنی پیش میروید.
در کل، این شعر حافظ بیانگر امیدواری، سعادت و شادمانی در پیشروی در راه خدا و پاکدامنی است. این شعر نشاندهنده ارتباط نزدیک حافظ با طبیعت و عشق به زندگی و زیباییهای آن است.
فرارو- فال گرفتن از آثار ادبی، از باورهای کهن این مرز و بوم است. در گذر زمان ساکنان این خاک به ادیبانی که گمان میبردند بهرهای از کلام حق دارند رجوع میشد. با این حال، اما در گذر زمان تنها تفال به حافظ در فرهنگ عامیانه ما باقی مانده است.
هر چند پیر و خسته دل و ناتوان شدمهر گه که یاد روی تو کردم جوان شدم
شکر خدا که هر چه طلب کردم از خدابر منتهای همت خود کامران شدم
ای گلبن جوان بر دولت بخور که مندر سایه تو بلبل باغ جهان شدم
اول ز تحت و فوق وجودم خبر نبوددر مکتب غم تو چنین نکته دان شدم
قسمت حوالتم به خرابات میکندهر چند کاین چنین شدم و آن چنان شدم
آن روز بر دلم در معنی گشوده شدکز ساکنان درگه پیر مغان شدم
در شاهراه دولت سرمد به تخت بختبا جام میبه کام دل دوستان شدم
از آن زمان که فتنه چشمت به من رسیدایمن ز شر فتنه آخرزمان شدم
من پیر سال و ماه نیم یار بیوفاستبر من چو عمر میگذرد پیر از آن شدم
دوشم نوید داد عنایت که حافظابازآ که من به عفو گناهت ضمان شدم
شرح لغت: کامران شدن: بهرهمند شدن و دست یافتن/ گُلبُن: بوته و نهال گل، درخت گل/گلبن جوان: مراد یک نفر جوان طرف صحبت است، ممدوح جوان/بَرِ دولت: میوه خوشبختی و اقبال/تحت و فوق: زیر و بالا، زیر و رو، فرود و فراز.
تفسیر عرفانی:
۱- حضرت حافظ در بیتهای نهم و دهم میفرماید:
از آن زمانی که آشوب چشمانت به من رسید و من را مفتون ساخت، از شر فتنه روز آخریت آسوده خاطر شدم
دیشب عنایت خداوند مژده ام داد کهای حافظ، از هوا و هوس توبه کن که من برای عفو گناهانت کفیل شدم.
حال خود باید نیت خود را تفسیر نمایید.
۲- به شما مژده میدهم که این فال بسیار نیکوست و کبوتر اقبال در چند قدمی شما قرار دارد. مواظب باشید که آن را با بی مبالاتی، سستی و بی دقتی به پرواز در نیاورید. این نیت بر شما مبارک باد.
تعبیر غزل:
خدا را شاکر باش چرا که تاکنون هرچه از او خواستهای به تو بخشیده است. زندگی آرام و سعادتمندی در اختیار داری که علاوه بر لطف خدا حاصل همت خود تو نیز میباشد. به تازگی مشکل کوچکی برای شما بوجود آمده که بزودی با کمک یکی از دوستان حل خواهد شد. پس نگران آن نباش و از زندگی خود لذت ببر.