رازهای جذاب بتهوون: کشفی جدید و شگفتانگیز
مطالعات اخیر نشان داده است که هنرمندان و موسیقیدانان برجسته، مشخصات ژنتیکی خاصی نسبت به بقیه افراد جامعه ندارند. این مطالعه توسط دانشمندان موسسه ماکس پلانک آلمان انجام شده است و بر روی موسیقی بزرگترین آهنگسازان تاریخ، مانند بتهوون، تمرکز داشته است.
توانایی همگامسازی ضرباهنگ یکی از ویژگیهای موسیقیایی است که در این مطالعه بررسی شده است. این توانایی به افراد قدرت میدهد که سر ضربهای یک قطعه موسیقی را تشخیص دهند. در این مطالعه، ژنتیک بتهوون برای اندازهگیری این توانایی استفاده شده است.
با این حال، دانشمندان هشدار دادهاند که استفاده از آزمایشهای ژنتیکی برای تعیین استعدادهای فردی انسانها ممکن است محدودیتهای خود را داشته باشد. آنها تأکید کردهاند که عوامل زیادی مانند عوامل فرهنگی، محیطی و تمرینها نیز بر ویژگیهای هنرمندی و موسیقایی تأثیرگذار هستند.
نتایج این مطالعه اخیر در نشریه علمی “Current Biology” منتشر شده است و نشان میدهد که برای درک دقیقتر ویژگیهای انسانی موسیقیایی، لازم است به جنبههای ژنتیکی و غیر ژنتیکی توجه کافی داشته باشیم.
دانشمندان در مؤسسه ماکس پلانک آلمان این مطالعه را با هدف تلاش برای یافتن منشأ استعدادها و تواناییهای موسیقایی وی انجام دادند.
به گزارش یورونیوز، آنها با استفاده از تکنیکهای مدرن توالییابی دیانای، روی یک ویژگی خاص مرتبط با توانایی موسیقی افراد به نام «همگامسازی ضرباهنگ» (Beat Synchronization) متمرکز شدند.
این توانایی افراد را قادر میسازد که بتوانند به هنگام شنیدن یک قطعه موسیقی، سر ضربها را تشخیص دهند. ژن مرتبط با این توانایی پیشتر از طریق یک مطالعه ارتباطی گسترده ژنومی و از طریق توانایی کف زدن به موقع بر سر ضربها شناخته شده بود.
دانشمندان در کمال شگفتی دریافتند که علیرغم جایگاه مشهور بتهوون به عنوان یکی از بزرگترین آهنگسازان تاریخ، مشخصههای ژنتیکی موسیقایی او در مقایسه با نمونههای جمعیتی مدرن امتیاز قابل توجهی نداشته و در دسته پایینتری نسبت به مابقی مردم قرار میگیرد.
تارا هنچوویچ، محقق مقطع دکترا در برنامه ژنتیک انسانی در دانشگاه تورنتو، در این خصوص گفت: «ما از دیانای بتهوون برای محاسبه امتیاز چند ژنی به عنوان شاخصی برای تعیین سطح استعداد ژنتیکی همگامسازی ضرباهنگها استفاده کردیم.»
وی اضافه کرد: «جالب است که بتهوون، یکی از مشهورترین موسیقیدانان تاریخ، در مقایسه با نمونههای جمعیتی مؤسسه کارولینسکا در سوئد و مخزن بیو وییو [یکی از بزرگترین بانکهای اطلاعات ژنتیکی افراد در تنسی آمریکا]امتیاز غیرقابل توجهی در زمینه ذوق موسیقی داشته است.»
سیمون فیشر، از نویسندگان ارشد این مطالعه در موسسه ماکس پلانک، با این حال به اتکای بیش از حد به آزمایشهای ژنتیکی برای تعیین تواناییهای فردی انسانها هشدارداد و گفت این روشهای ژنتیکی هنوز محدودیتهای قابل توجهی دارند.
او با بیان اینکه امتیاز چند ژنی پایین بتهوون برای همگامسازی ضرباهنگ از نبوغ موسیقی او نمیکاهد، گفت: «اگر کسی ادعا کند که میتواند با یک آزمایش ژنتیکی تعیین کند فرزندتان از نظر موسیقایی استعداد دارد یا نه، باید به او شک کنید.»
در حالی که مطالعات پیشین میانگین وراثتپذیری ۴۲ درصد را برای موسیقی پیدا کردهاند، محققان در پژوهش جدید گفتهاند که عوامل فرهنگی، محیطی و ماهیت چندوجهی موسیقیایی نیز باید در درک ویژگیهای انسانی او مورد بررسی قرار گیرد.
آنان تصریح کردهاند که هنوز نمیتوان مطمئن بود چه میزان از نبوغ او حاصل استعداد ژنتیکی و چه میزان نتیجه تمرینها و ممارستهای او بوده است.
زندگینامه نویسان بتهوون بارها به شیوه آموزشی طاقتفرسا و سختگیرانه پدر او، به عنوان نخستین معلمش، اشاره کردهاند. این تعالیم موسیقی که از پنج سالگی او شروع شدند، به گونهای بودند که غالبا بتهوون را به گریه میانداختند.
نتایج این مطالعه به تازگی در نشریه علمی «Current Biology» منتشر شده است.