از تاریکی به نور: حافظ و شعر زیبای اردیبهشت ۱۴۰۳
فالگیری یکی از باورهای قدیمی و رواج دار که در فرهنگ ما نیز جای خود را دارد. این باورها اغلب به ادبیات و شعر متون قدیمی اشاره دارند، مثل شعر حافظ که در فرهنگ عام ما باقی مانده است. شعر حافظ در واقع نمونهای از فالگیری و پیشبینیهای خوب و بد در زندگی است.
در این شعر، حافظ به زبان زیبا به وضعیت دلبرش و حال خود اشاره میکند. او با زیبایی رخ دلبر، خوشبوی زلفش و دیوانه شدن افراد بهخاطر زیبایی او را توصیف میکند. اما در این شعر یک حس غم و سوز و دلتنگی نیز در کلمات حافظ محسوس است.
در تعبیر عرفانی، در این شعر به مسائلی اشاره شده است که شاید آدمی روی آنها زود باور کند و اقدام ناخوانده کند، اما با فکر کردن و مشورت کردن میتواند از ورود به موقعیتهای ناخوشا توأم با از دست دادن چیزهای مهم جلوگیری کند.
در کل، شعر حافظ با زبان زیبا و عمیق به مسائل عاطفی و روانی ما اشاره میکند و میتواند به عمقهای دل مخاطب نفوذ کند.
فرارو- فال گرفتن از آثار ادبی، از باورهای کهن این مرز و بوم است. در گذر زمان ساکنان این خاک به ادیبانی که گمان میبردند بهرهای از کلام حق دارند رجوع میشد. با این حال، اما در گذر زمان تنها تفال به حافظ در فرهنگ عامیانه ما باقی مانده است.
چراغ روی تو را شمع گشت پروانهمرا ز حال تو با حال خویش پروا نه
خرد که قید مجانین عشق میفرمودبه بوی سنبل زلف تو گشت دیوانه
به بوی زلف تو گر جان به باد رفت چه شدهزار جان گرامی فدای جانانه
من رمیده ز غیرت ز پا فتادم دوشنگار خویش چو دیدم به دست بیگانه
چه نقشهها که برانگیختیم و سود نداشتفسون ما بر او گشته است افسانه
بر آتش رخ زیبای او به جای سپندبه غیر خال سیاهش که دید به دانه
به مژده جان به صبا داد شمع در نفسیز شمع روی تواش، چون رسید پروانه
مرا به دور لب دوست هست پیمانیکه بر زبان نبرم جز حدیث پیمانه
حدیث مدرسه و خانقه مگوی که بازفتاد در سر حافظ هوای میخانه
شرح لغت: رمیده:گریزان.
تفسیر عرفانی:
۱- درگیر مساله و کاری و نیتی شده اید که سودی برای شما ندارد. نفع آن به دیگران میرسد و زیانش در دراز مدت متوجه شماست. زیرا شما نسنجیده و گز نکرده پاره میکنید و این شرط عقل و اندیشه نمیباشد. پس فعلاً منصرف شوید.
۲- برای کاری، اصولی و قوانینی حکم فرماست و شما بدون تهیه مقدماتش دست به اقدام میزنید، در حالیکه ضروریست ابتدا اندیشه و سپس اقدام کنید؛ بنابراین برای نیت خود بیشتر فکر کنید و این کار توام با مشورت باشد.
۳- او بخاطر سود جویی خود به شما روی آورده و شما در کمال صداقت باور کرده اید. عجبا از شمای زود باور!
تعبیر غزل:
انسانی عاشق و دلباخته و صادق هستی، اما شنیدهای که رقیبی داری که در آستانهی پیروزی است و این فکر تو را به شدت عذاب میدهد. برای یافتن راه چاره از هر دری وارد شده ای، ولی سودی نکرده است. بی تابی نکن، صبور باش و به پیمان خود وفادار بمان. به امید خدا همه کارها مطابق میل تو سامان خواهد گرفت.