10 شهنازی از فرهنگ چاپسی یزد؛ شناختی از طعم و بوی غذاهای محلی
شهر یزد یکی از شهرهای تاریخی ایران است که با معانی سپند و پاک همراه است. این شهر، با آداب و رسوم، غذاهای محلی و فرهنگی خاص، یکی از کهن‌ترین شهرهای ایران است. یزد با شهرت شیرینی‌های محلی معروف است اما علاوه بر آن، غذاهای محلی متنوعی نیز دارد که بسیار خوشمزه و پرطرفدار هستند.
از جمله غذاهای معروف یزد می‌توان به کله گیپا، قیمه نخود یزدی، اشکنه یزدی، آبگوشت یزدی، تاس کباب یزدی، کشک و خیار یزدی، آش شولی، کوفته برنجی یزدی، خورشت به آلو با گوشت و فسنجون یزدی (متنجینه) اشاره کرد. هر یک از این غذاها دارای طعم و خواص خاص خود هستند و به ارمغان فرهنگ و سنت غذایی این شهر زیبا می‌آورند. این غذاها از جمله میراث‌های گرانبهای ایران هستند که باعث افزایش جذابیت و شناخت بیشتر از فرهنگ یزد می‌شوند.
یزد یکی از شهرهای تاریخی است، واژه یزد به معنای سپند و پاک است. این شهر یکی از کهن‌ترین شهرهای ایران با آداب و رسوم، غذاهای محلی و فرهنگی خاص است. شاید با شنیدن نام شهر یزد، شیرینی‌های بسیار معروف آن را به خاطر بیاورید اما جالب است بدانید که این شهر غذاهای محلی، بسیار خوشمزه و پرطرفداری دارد.
ما امروز در مجله اینترنتی تک فانبلاگ لیستی از ۸ غذای اصیل و سنتی این شهر را به همراه طرز تهیه برایتان جمع‌آوری کرده‌ایم پس تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
معرفی غذاهای سنتی و خوشمزه یزد
در ادامه با همراه باشید تا به معرفی غذاهای سنتی و خوشمزه یزد بپردازیم.
۱- طرز تهیه کله گیپا
کله گیپا یکی از غذاهای اصیل و سنتی یزد است که شاید نام آن را کمتر شنیده باشید. شباهت بسیار زیاد این غذا به کله‌پاچه موجب پرطرفدار شدن آن در یزد شده است. نام این غذا برگرفته از گیپا، گیپه یا همان دلمه سیرابی است.
مواد لازم جهت تهیه کله گیپا:کله گوسفندی۱ عددسیرابی کامل۱ عددنخود۱/۲ پیمانهپیاز۲ عددنمک، فلفل و زردچوبهبه مقدار لازم
مواد لازم جهت تهیه مواد درون سیرابی:برنج۲ پیمانهزیره۱ قاشق غذاخوریپیاز داغ۲ قاشق غذاخوریماش۱ پیمانهگوشت گوسفندی۲۰۰ گرم
مراحل تهیه کله گیپا
مراحل تهیه کله گیپا به شرح زیر است:
در اولین مرحله به سراغ آماده‌سازی ماش و برنج روید، آن‌ها را تمیز کنید و بشویید.پیاز را خرد کنید در مقداری روغن تفت دهید.گوشت گوسفندی تکه شده را به همراه ادویه، برنج و ماش خیسانده شده به آن بیفزایید و بپزید.سیرابی ها را به شکل کیسه بدوزید و از موادی که در مرحله قبل تهیه کردید درون آن‌ها را پر کنید.کیسه‌های سیرابی را به همراه کله‌پاچه بپزید.
برای ادامه طرز تهیه کله گیپا روی لینک زیر کلیک کنید.
طرز تهیه کله گیپا خوشمزه؛ غذای سنتی و اصیل یزد
۲- طرز تهیه قیمه نخود یزدی
این خورشت بسیار خوشمزه و لذیذ شباهت‌های زیادی با خورشت قیمه معمولی که در اکثر شهرها طبخ می شود دارد. در این خورشت به جای لپه از نخود استفاده می‌شود و طعم و مزه‌ای شبیه به آبگوشت دارد.
مواد لازم جهت تهیه قیمه نخود یزدی:گوشت گوسفندی۳۰۰ گرمنخود لپه شده۲۵۰ گرمروغن۱ قاشق سوپ‌خوریپیاز۱ عددپیاز سرخ شده۱ قاشق غذاخوریپودر هل سبز۱/۲ قاشق چای‌خوریپودر دارچین۱/۲ قاشق چای‌خوریلیمو عمانی۲ عددنمک، فلفل، زردچوبه و زعفرانبه مقدار لازمبرنج پخته و سیب زمینی سرخ کرده برای سرو به دلخواه
مراحل تهیه قیمه نخود یزدی
مراحل تهیه قیمه نخود یزدی به شرح زیر است:
در اولین مرحله برای گرفتن نفخ نخود آن را بخیسانید و کنار گذارید.لیموعمانی‌ها بشویید و با چاقو سوراخ کنی با کمی آب ولرم بخیسانید.پیاز را نگینی خرد کنید و در کمی روغن تفت دهید.نخود و گوشت را به پیاز بیفزایید و تفت دهید، مقداری آب بیفزایید و منتظر بمانید تا بپزد.ادویه‌ها و لیموعمانی را اضافه کنید.نمک زنید و با سیب‌زمیتی خلالی سرخ شده تزیین و سرو کنید.
برای ادامه طرز تهیه قیمه نخود یزدی روی لینک زیر کلیک کنید.
قیمه نخود یزدی؛ طرز تهیه و خواص این غذای سنتی یزدی
۳- طرز تهیه اشکنه یزدی
اشکنه یکی از غذاهای کامل و مقوی است که در اکثر شهرها به روش‌های مختلفی طبخ می‌شود. اشکنه یزدی دستور تهیه خاص خود را دارد و در دسته سوپ‌ها جای می‌گیرد.
مواد لازم جهت تهیه اشکنه یزدی:تخم مرغ۳ عددپیاز۱ عددسیب زمینی۱ عددآرد۱ قاشق غذاخوریسبزیجات۱/۲ قاشق غذاخورینمک، فلفل و زردچوبهبه مقدار لازم
مراحل تهیه اشکنه یزدی
مراحل تهیه اشکنه یزدی به شرح زیر است:
برای تهیه اشکنه یزدی در گام اول به سراغ آماده سازی پیاز روید.نمک و آرد را به پیاز خرد شده بیفزایید.سبزیجات و سیب زمینی را به پیاز سرخ شده بیفزایید.به دلخواه مقداری گوشت اضافه کنید و زمان دهید تا همه مواد با هم بپزند.در آخرین مرحله تخم مرغ‌ها را بیفزایید.
برای ادامه طرز تهیه اشکنه یزدی روی لینک زیر کلیک کنید.
طرز تهیه اشکنه یزدی خوشمزه؛ راحت‌ترین غذای محلی
۴- طرز تهیه آبگوشت یزدی
آبگوشت یزدی یکی از غذاهای اصیل این شهر است که به روش کاملا متفاوتی طبخ می‌شود. این آبگوشت طعمی ترش دارد و به طرز شگفت‌انگیزی خوشمزه است.
مواد لازم جهت تهیه آبگوشت یزدی:نخود خام۱ لیوان فرانسوی دسته‌دارگوشت چرببه مقدار لازمپیاز ۲ عددلوبیا سفید۱ لیوان فرانسوی دسته‌دارسیر۱-۲ حبهسیب زمینی ۲ عددگوجه فرنگی۱ عددرب گوجه فرنگی۱ قاشق غذاخورینمک، فلفل و زردچوبهبه مقدار لازمسبزی خشک۱ قاشق غذاخوریآلو چند عدد
مراحل تهیه آبگوشت یزدی
مراحل تهیه آبگوشت یزدی به شرح زیر است:
حبوبات آبگوشت را بخیسانید.حبوبات و گوشت را در قابلمه بریزد.سیر و پیاز را به آن بیفزایید.چاشنی‌ها را اضافه کنید و زمان دهید تا آبگوشت بپزد.در این مرحله با کمک گوشکوب، آبگوشت را بکوبید.با کمک رب گوجه فرنگی و گوجه سسی تهیه کنید به آن بیفزایید.سیب‌زمینی را به آن اضافه کنید و آبگوشت را سرو کنید.
برای ادامه طرز تهیه آبگوشت یزدی روی لینک زیر کلیک کنید.
طرز تهیه آبگوشت یزدی؛ خوشمزه به روش سنتی
۵- طرز تهیه تاس کباب یزدی
تاس کباب یزدی یکی از غذاهای رنگارنگ و خوشمزه و اصیل یزدی است که برای سرو در مهمانی‌ها و مجالس یکی از بهترین گزینه‌های شما می‌تواند باشد.
مواد لازم جهت تهیه تاس کباب یزدی:گوشت گوسفندی۲۰۰ گرمسیب زمینی ۳ عددهویج ۲ عددپیاز۲ عددبادمجان۱ عددبه۱ عددگوجه فرنگی۲ عددآلو بخارابه مقدار دلخواهروغنبه مقدار لازمآب جوش به مقدار لازمرب گوجه فرنگی۱ قاشق غذاخورینمک، فلفل سیاه و زردچوبهبه مقدار دلخواهپودر لیمو امانی و پودر دارچینبه مقدار دلخواه
مراحل تهیه تاس کباب یزدی
مراحل تهیه تاس کباب یزدی به شرح زیر است:
در اولین مرحله آلوبخارا را بشویید و خیس کنید.گوشت را بشویید و خرد کنید.پیاز را حلقه حلقه کنید و ته تابه بچینید،گوشت را آن قرار دهید و منتظر بمانید کمی بپزد.هویج و بادمجان را برش زنید و به ترکیب فوق بیفزایید.به، سیب زمینی و گوجه فرنگی را بیفزایید.همه مواد را در سس مخصوص غذا بپزید.
برای ادامه طرز تهیه تاس کباب یزدی روی لینک زیر کلیک کنید.
طرز تهیه تاس کباب یزدی؛ اصیل و خوش طعم
۶- طرز تهیه کشک و خیار یزدی
کشک و خیار یزدی یکی از غذاهای بسیار خوشمزه و البته آسانی است که با مواد اولیه در دسترسی تهیه می‌شود. این غذا یک انتخاب دل‌چسب برای روزهای گرم و طولانی تابستان است.
مواد لازم جهت تهیه کشک و خیار یزدی:خیار۳ عددپیاز۱ عددکشک۲۰۰ گرمکشمش و گردوبه مقدار دلخواهریحان تازهچند شاخهنعنا خشک۱ قاشق غذاخورینمکبه مقدار دلخواهآب سرد و یخ به مقدار لازم
مراحل تهیه کشک و خیار یزدی
مراحل تهیه کشک و خیار یزدی به شرح زیر است:
در اولین مرحله به سراغ آماده سازی کشک روید.خیارها را پوست بگیرید و رنده کنید.ریحان تازه،پیاز و گردوی خرد شده را بیفزایید.همه مواد را با هم ترکیب کرده و نوش جان کنید.
برای ادامه طرز تهیه کشک و خیار یزدی روی لینک زیر کلیک کنید.
طرز تهیه کشک و خیار یزدی؛ ساده و خوشمزه
۷- طرز تهیه آش شولی
آش شولی یکی از انواع آش‌های سنتی یزد است که در مراسمات مختلفی به ویژه شب یلدا طبخ می‌شود. این آش بسیار مقوی و پرخاصیت است.
مواد لازم جهت تهیه آش شولی:چغندر۲ عدد بزرگسرکه به میزان دلخواهپیاز۲ عددنعنا خشک۲ قاشق غذاخوریآرد۱ لیوانسبزی۱ کیلوعدس۱/۲ لیوانروغنبه مقدار لازمنمک و فلفلبه میزان لازمزردچوبه۲ قاشق مرباخوری
مراحل تهیه آش شولی
مراحل تهیه آش شولی به شرح زیر است:
سبزی آش را بشویید و خرد کنید. حبوبات را با مقداری آب بخیسانید.چغندرها را خرد کنید.چغندرهای خرد شده را بخارپز کنید.عدس و سبزی خرد شده را به چغندرها بیفزایید و زمان دهید بپزند.نعناداغ و پیاز داغ را آماده کنید.در این مرحله نوبت تهیه مخلوط آرد و آب و افزودن آن به آش است.افزودن سرکه و ادویه و ادامه پخت آش.
برای ادامه طرز تهیه آش شولی روی لینک زیر کلیک کنید.
طرز تهیه آش شولی؛ آش خوشمزه و سنتی یزدی
۸- طرز تهیه کوفته برنجی یزدی
کوفته برنجی یزدی یکی از خوشمزه‌ترین و سنتی‌ترین کوفته‌های یزدی است که طرفداران بسیار زیادی دارد.
مواد لازم جهت تهیه کوفته برنجی یزدی:برنج۱/۲ پیمانهگوشت چرخ کرده۲۰۰ گرمسبزی کوفته۱۵۰ گرمپیاز۲ عددلپه۲-۳ قاشق غذاخوریآرد نخودچی۱ قاشق غذاخوریمحلول زعفرانبه مقدار دلخواهآلو، زرشک و گردوبه مقدار دلخواهزردچوبه، نمک و فلفل سیاهبه مقدار لازمروغنبه مقدار لازمآب جوش۱ پیمانه
مراحل تهیه کوفته برنجی یزدی
مراحل تهیه کوفته برنجی یزدی به شرح زیر است:
در اولین مرحله لپه را بخیسانید.برنج را خیس کنید.برنج خیسانده شده را در این مرحله به صورت کته‌ای بپزید.سبزی کوفته را بشویید و خرد کنید.همه مواد کوفته را با هم ترکیب کنید و به خوبی ورز دهید.مواد میانی کوفته را آماده کنید و کوفته را بپیچید.سس کوفته را تهیه کنید و کوفته‌ها را بپزید.
برای ادامه طرز تهیه کوفته برنج یزدی روی لینک زیر کلیک کنید.
طرز تهیه کوفته برنجی یزدی؛ خوشمزه و مخصوص
۹- خورشت به آلو با گوشت
خورشت به آلو یکی از سنتی‌ترین و خوشمزه‌ترین خورشت‌های یزد است که طرفداران بسیار زیادی دارد. این خورشت با گوشت مرغ نیز تهیه می‌شود و روش‌های طبخ گوناگونی دارد. اگر تا به حال طعم این خورشت را تجربه نکردید و به دنبال چشیدن طعم‌های متفاوت و جذاب هستید از درست کردن این خورشت غافل نشوید.
مراحل تهیه خورشت به آلو با گوشت
مراحل تهیه خورشت به آلو با گوشت به شرح زیر است:
در اولین مرحله به سراغ آماده‌سازی پیاز روید. پیاز را بشویید و پوست بگیرید. آن را به صورت نگینی خرد کنید.درون قابلمه مناسبی که قصد طبخ خورشت را دارید کمی روغن بریزید. پیازهای نگینی خرد شده را به قابلمه اضافه کنید. کمی تفت دهید تا پیازها سبک و طلایی شوند.اکنون به سراغ افزودن ادویه‌ها روید. زردچوبه و فلفل را به پیاز اضافه کنید و کمی تفت دهید تا عطر ادویه‌ها آزاد شود.سپس گوشت‌های خرد شده را به محتوای درون قابلمه اضافه کنید. به تفت دادن ادامه دهید تا بوی خامی گوشت‌ها گرفته شود و تغییر رنگ دهد.
برای ادامه رسپی این خورشت خوشمزه و مخصوص روی لینک طرز تهیه خورشت به آلو با گوشت کلیک کنید.
۱۰- فسنجون یزدی (متنجینه)
خورشت فسنجان یکی ازخورشت‌های پرطرفدار است که محبوبیت زیادی دارد و از غذاهای ویژه برای شب یلدا نیز به حساب می‌آید. این خورشت در شهرهای مختلف به روش‌های بسیار متنوعی طبخ می‌شود.
در شهر یزد، خورشت فسنجان را با نام متنجیبه می‌شناسند و آن را با فیله مرغ بدون استخوان یا گوشت‌های قلقلی تهیه می‌کنند. این خورشت خوشمزه و لذیذ در این شهر به روشی متفاوت تهیه می‌شود که طعمی جذاب و لذیذ دارد.
مراحل تهیه فسنجون یزدی (متنجینه)
مراحل تهیه فسنجون یزدی (متنجینه) به شرح زیر است:
در اولین مرحله به سراغ مرغ‌های شسته شده‌تان روید. اگر از تکه‌های مرغ با استخوان استفاده می‌کنید بهتر است با کمک یک چاقو استخوان‌های مرغ را جدا کنید و گوشت مرغ را به صورت مکعبی خرد کنید. می‌توانید از فیله مرغ بدون استخوان نیز استفاده کنید. فیله های مرغ خرد شده را کنار گذارید و به سراغ مرحله دوم روید.در این مرحله آلوهای شسته شده را درون ظرف مناسبی بریزد و با مقداری آب بخیسانید و کنار گذارید.حال به سراغ پیاز روید. پیاز شسته شده را پوست بگیرید و به صورت نگینی خرد کنید. می‌توانید آن را رنده یا با میکسر له کنید. حال درون قابلمه مناسبی کمی روغن ریخته و پیازهای خرد شده را به آن اضافه کنید. پیازها را کمی تفت دهید تا سبک و طلایی رنگ شوند.اکنون مغز بادام درختی و گردو را با کمک چاقو نگینی خرد کنید. می توانید با استفاده از آسیاب برقی یا خرد‌کن آن‌ها را به شکل پودر تبدیل کنید. مغزیجات خرد شده را به پیاز بیفزایید و به تفت دادن ادامه دهید تا بوی خامی آن‌ها گرفته شود.
برای ادامه رسپی این غذای اصیل و مجلسی روی لینک طرز تهیه فسنجون یزدی (متنجینه) کلیک کنید.
از اینکه تا پایان این مقاله آموزنده و جذاب با مجله آشپزی تک فانهمراه بودید از شما سپاسگزاریم.
من سمانه هستم، از بچگیم عاشق این بودم که توی تلویزیون آشپزی رو آموزش بدم.
هر روز پیش‌بند آشپزخونه مادرم رو میبستم و ساعت‌ها جلوی دوربین تخیلی ذهنم، آموزش آشپزی میدادم!
بزرگ‌تر که شدم به صورت تخصصی‌تر رویاهامو دنبال کردم و هر روز براشون بیشتر تلاش کردم تا فهمیدم علاقه زیادی به دنیای شیرینی‌ها و شیرین کردن کام آدم‌ها دارم.
حالا خیلی خوشحالم که این فرصت رو دارم تا با تلفیق آشپزی کردن، نوشتن و عکاسی که الان بخش بزرگی از دنیای من شده بتونم این حس خوب رو با شما به اشتراک بزارم.
