راهکارهای مقابله با آلرژی فصلی: عوامل موثر، نشانه‌ها، و روش‌های جلوگیری و درمان
حساسیت فصلی یک واکنش ایمنی بدن نسبت به آلرژن‌های موجود در محیط است که ممکن است علایمی مانند عطسه، آبریزش بینی، سرفه، خس خس سینه، و دیگر علائم آلرژیک را در افراد ایجاد کند. افراد مبتلا به تب یونجه و رینیت آلرژیک ممکن است علائمی از این حساسیت‌ها را تجربه کنند. در فصل بهار، درختان آلرژی‌زا می‌توانند علائم آلرژی را تشدید کنند؛ از جمله درخت توس، سدر، نارون، بلوط و غیره. در فصل تابستان، علف‌های هرز مانند چچم و تیموتی نیز ممکن است آلرژی‌های فصلی را تشدید کنند. در فصل پاییز، گیاهان ابروسیا آلرژی‌زا معمول محسوب می‌شوند و در طول زمستان، وجود آلرژن‌های موجود در فضای خارجی باعث تسکین برخی از افراد مبتلا به آلرژی می‌شود. برای کنترل آلرژی فصلی می‌توان از درمان‌های پزشکی نظیر دارو‌های ضد آلرژی استفاده کرد و یا از راهکارهای خانگی مانند اجتناب از مواد آلرژی‌زا، تغییر در رژیم غذایی، استفاده از دمنوش‌های گیاهی و شستشوی مجاری بینی استفاده کرد. به‌طور کلی، تغییر در سبک زندگی و مصرف غذاهای غنی از ویتامین C و اسیدهای چرب امگا ۳، می‌تواند به کاهش علائم آلرژی کمک کند. از سوی دیگر، اجتناب از مواد تشدید کننده آلرژی نیز حائز اهمیت است.
تک فان- بهار به معنای گرده افشانی گیاهان و شکوفه دادن درختان است و اگر شما یکی از میلیون‌ها نفری هستید که آلرژی فصلی دارند، یعنی در این فص بیشتر از سایر فصل‌ها دریگر این حساسیت می‌شوید. این به معنای عطسه، احتقان، آبریزش بینی و سایر علائم آزاردهنده است. آلرژی‌های فصلی که تب یونجه و رینیت آلرژیک نیز نامیده می‌شود، می‌توانند شما را خسته و بی رمق کنند. اما قبل از اینکه با گل و گیاهان خداحفظی و به گل‌های پلاستیکی و چمن مصنوعی بسنده کنید، این راهکارهای ساده را برای کنترل آلرژی فصلی امتحان کنید. در این مطلب می‌خواهیم راهکارهای مبارزه با آلرژی فصلی را معرفی کنیم تا بدون نگرانی و کمترین مشکلی بتوانید به کار‌های روزمره‌تان برسید و لذت ببرید.
حساسیت فصلی چیست و چه علائمی دارد؟
به گزارش تک فان، به مجموعه واکنش‌های سیستم ایمنی بدن نسبت به گرده گل و یا دیگر مواد موجود در محیط، حساسیت فصلی (Seasonal Allergy) یا آلرژی فصلی می‌گویند. از آن‌جایی که این حساسیت‌ها در یک فصل یا زمان خاصی از سال برای افراد رخ می‌دهد، به آن آلرژی فصلی گفته می‌شود.
این حساسیت‌ها خود را با علائمی مثل خارش گلو، ورم چشم، سوزش و آبریزش بینی، خارش چشم، گرفتگی بینی و سرفه‌های آلرژیک نشان می‌دهند. بیشتر افراد تجربه چنین علائمی را در یک بازه زمانی خاص از سال داشته و حساسیت‌های فصلی را تجربه کرده اند. اما دلیل بروز حساسیت فصلی چیست؟
در حالت طبیعی، این یک قانون است که سیستم ایمنی بدن در برابر باکتری و ویروس‌ها واکنش نشان دهد. اما گاهی اوقات این واکنش‌ها در برابر ماده‌ای به نام «آلرژن» رخ داده و باعث حساسیت می‌شود. آلرژن‌ها همان مواد بی‌خطر موجود در محیط زندگی ما هستند و سیستم ایمنی بدن این مواد حساسیت‌زا را در بیشتر اوقات خطرناک تلقی کرده و با آن‌ها مقابله میکند. نتیجه این واکنش، سوزش گلو، آبریزش بینی یا دیگر علائم حساسیت‌های فصلی هستند.
علائم آلرژی فصلی
علائم آلرژی فصلی از خفیف تا شدید متغیر است. رایج‌ترین عبارتند از:
عطسه کردن
آبریزش یا گرفتگی بینی
سوزش و خارش چشم
خارش سینوس ها، گلو یا کانال‌های گوش
گرفتگی گوش
ترشح پشت بینی و حلق
علائم کمتر رایج عبارتند از:
سردرد
تنگی نفس
خس خس سینه
سرفه کردن
بسیاری از افراد مبتلا به تب یونجه نیز آسم دارند. اگر هم تب یونجه و هم آسم دارید، آلرژن‌های فصلی شما ممکن است باعث حمله آسم شوند.
چه فصلی آلرژی می‌آورد؟
واقعیت این است که محرک‌های رایج آلرژی از فصلی به فصل دیگر متفاوت است و در هر فصلی هم می‌تواند رخ دهد و شما ممکن است به برخی از این محرک‌ها آلرژی داشته باشید.
آلرژی فصلی زمانی اتفاق میفتد که سیستم ایمنی بدن شما یک ماده معلق در هوا را که معمولاً بی‌ضرر است به عنوان یک ماده خطرناک تشخیص دهد. این ماده با ترشح هیستامین و سایر مواد شیمیایی در جریان خون شما به آن ماده یا آلرژن پاسخ می‌دهد. این مواد شیمیایی، مقدمات یک واکنش آلرژیک را ایجاد می‌کنند. اکنون دلایل آلرژی فصلی را در فصل‌های مختلف بررسی می‌کنیم.
بهار
درختان مسئول اکثر آلرژی‌های فصلی در فصل بهار هستند. در واقع درختان آلرژی‌زا از جمله مواردی هستند که باعث بروز و یا تشدید آلرژی‌های تنفسی می‌شوند. این نوع درختان می‌توانند علائمی مانند آبریزش بینی و عطسه را ایجاد کنند؛ بنابراین افرادی که زمینه بیماری‌های آلرژیک را دارند، بیشتر از دیگران در معرض ابتلاء به این علائم قرار می‌گیرند. درخت توس یکی از رایج‌ترین مجرمان در عرض‌های جغرافیایی شمالی است که بسیاری از افراد مبتلا به تب یونجه به گرده آن واکنش نشان می‌دهند. سایر درختان آلرژی زا عبارتند از سدر، نارون، بلوط، بید، صنوبر، سپیدار و گردو.
تابستان
تب یونجه نام خود را از فصل یونجه زنی گرفته است که به طور سنتی در ماه‌های تابستان است. اما مقصر واقعی آلرژی‌های فصلی تابستان، علف‌هایی مانند چچم و علف تیموتی و همچنین علف‌های هرز خاص هستند. به گفته بنیاد آسم و آلرژی آمریکا، علف‌ها شایع‌ترین محرک برای افراد مبتلا به تب یونجه هستند.
پاییز
پاییز فصل ابروسیا است. گیاهان ابروسیا یک آلرژن رایج هستند. هنگامی که فردی در گرده ابروسیا تنفس میکند، سیستم ایمنی بدن او ممکن است به گونه‌ای واکنش نشان دهد که گویی یک ماده بیماری زا است و ممکن است علائم آلرژی را تجربه کند. ۱۷ نوع ابروسیا وجود دارد که در ایالات متحده رشد میکند و معمولاً بین ماه‌های آگوست و سپتامبر گرده را آزاد میکند.
زمستان
در زمستان، بیشتر آلرژن‌های موجود در فضای باز وجود دارند. در نتیجه، هوای سرد باعث تسکین بسیاری از افراد مبتلا به آلرژی می‌شود. اما این بدان معنا است که افراد بیشتر در داخل خانه وقت می‌گذرانند. پس اگر مستعد ابتلا به آلرژی‌های فصلی هستید، ممکن است به آلرژن‌هایی مانند پشم حیوانات خانگی، کنه و گرد و غبار یا سوسک‌ها نیز واکنش نشان دهید.
چند نکته برای خلاص شدن از مواد آلرژی زای موجود در خانه:
ملافه‌های خود را حداقل هفته‌ای یک بار در آب گرم بشویید.
ملافه و بالش‌های خود را با روکش‌های ضد حساسیت بپوشانید.
نشت آب را برطرف کرده چراکه این موضوع به رشد کپک و آفات کمک میکند.
سطوح کپک زده و هر مکانی که ممکن است که کپک بزند را تمیز کنید، از جمله کولر و یخچال
برای کاهش رطوبت اضافی در خانه از رطوبت گیر استفاده کنید
حساسیت فصلی در کودکان
گاه کودکان نیز مانند بزرگسالان دچار حساسیت‌های فصلی می‌شوند. حساسیت فصلی در کودکان که در اثر واکنش به یک ماده حساسیت‌زا است، بیشتر در فصل بهار و پاییز با علائمی چون: عطسه، سرفه، خارش، آبریزش بینی، التهاب گلو و ریزش اشک از چشم بروز پیدا میکند. حساسیت فصلی در کودکان با رعایت مواردی قابل درمان است، مهمترین آن یافتن ماده حساسیت‌زا است که با شناخت آن بسیار راحت‌تر می‌توان با آلرژی پدید آمده مقابله کرد. در صورت شدت آلرژی در کودک لازم است حتما به پزشک مراجعه کرده و کودک طبق نظر پزشک مورد درمان قرار گیرد.
هر درخت، گل و علف هرز گرده را آزاد میکند، اما همه افراد حساسیت و واکنش‌های آلرژیک نسبت به همه گرده‌ها را نشان نمی‌دهند. مهم است که توجه و تشخیص دهید که علایم آلرژی شما چیست. برای بعضی از مردم، درختان پنبه‌ای و درخت خرما مشکل آفرین هستند، در حالی که برای دیگران چمن یا نوع دیگری از گل.
تحقیقات نشان می‌دهد نزدیک به ۷۵ درصد از مردم که در ایالات متحده از آلرژی فصلی رنج می‌برند، به گرده‌ها آلرژی دارند. بر خلاف چمن، درختان و گل‌هایی که در فصل بهار و تابستان گرده تولید می‌کنند، گرده‌های راگوید یا پیر گیاه در طول پاییز بیشتر است. تقریبا یک سوم از افراد مبتلا به آلرژی به راگوید یا پیر گیاه پاسخی حساسیتی به غذاهای خاص نیز دارند. این خود شامل خیار، خربزه، کدو سبز، دانه‌های آفتابگردان، موز و چای بابونه است.
تفاوت حساسیت فصلی با سرماخوردگی، آنفولانزا و کرونا
علاوه بر این موارد، یک سری علائم خاص همچون سردرد، سرفه کردن و خس خس سینه نیز در افراد مشاهده شده است. اما نکته حائز اهمیت این است که بسیاری از علائم آلرژی فصلی با سرماخوردگی و بیماری‌های دیگری مثل آنفولانزا و کرونا مشترک هستند و همین موضوع، تشخیص را دشوار میکند. اگر در کنار علائم معرفی شده برای آلرژی، نشانه‌هایی از درد بدن، ضعف و خستگی و سردرد شدید داشتید، باید آن را سرماخوردگی دانست. اگر هم درد‌های عضلانی، اسهال و استفراغ یا سرفه‌های خشک و ممتد را در کنار این علائم تجربه کردید، احتمالا به آنفولانزا مبتلا شده‌اید. بی‌حالی شدید، از دست دادن حس بویایی و چشایی و تب و لرز شدید هم نشان دهنده ابتلا به کرونا است. پیشنهاد می‌کنیم برای اطلاع کامل از تفاوت سرماخوردگی، آنفلولانزا، کرونا و حساسیت فصلی، مقاله‌ای تحت همین عنوان را در دکتردکتر مطالعه کنید.
تفاوت دیگری که بین بیماری‌های دستگاه تنفسی مثل سرماخوردگی و آلرژی‌های فصلی وجود دارد، طورل دوره درمان و از بین رفتن علائم است. معمولا علائم سرماخوردگی پس از ۷ الی ۱۰ روز برطرف می‌شوند. اما حساسیت‌های فصلی تا زمان درمان و یا رفع محرک‌ها، همچنان باقی می‌ماند؛ حتی گاهی علائم آلرژی تا چند ماه باقی بماند.
تفاوت علائم آلرژی فصلی با تب یونجه چیست؟
حساسیت‌های فصلی معمولا در یک زمان مشخصی از سال برای فرد رخ داده و طی یک مدت زمان محدود برطرف می‌شوند. در بیشتر افراد این حساسیت در فصل بهار شروع شده و تا پاییز ادامه دارد. هرچند که احتمال درگیری با تب یونجه در هر چهار فصل سال وجود دارد. تب یونجه با التهاب بینی خود را نشان می‌دهد که ناشی از واکنش سیستم ایمنی بدن به مواد حساسیت زا موجود در هوا است. موادی مانند گرد و خاک یا گرده گل و گیاهان که همواره در محیط اطراف ما وجود دارند.
راهکارهای درمان حساسیت
بهترین دارو برای آلرژی فصلی در تمام طول سال اجتناب از مواد آلرژی‌زا است که علائم آلرژی را برای شما ایجاد میکند. دارو‌هایی نیز برای درمان علائم حساسیت‌ها در دسترس هستند. برخی از افراد هم سراغ درمان‌های پزشکی می‌روند و حساسیت خود را با دارو کنترل می‌کنند.
به صورت کلی، درمان‌های پزشکی، درمان‌های خانگی و تغییر در برخی عادات سبک زندگی می‌تواند به کاهش علائم آلرژی به گرده کمک کند. اکنون درباره هریک از این راهکارهای مقابله با آلرژی فصلی خواهیم گفت.
درمان آلرژی و حساسیت فصلی
مهمترین قسمت در درمان آلرژی، یافتن علت و به عبارتی پیدا کردن آن مواد آلرژی‌زا است. در درمان خانگی حساسیت فصلی توصیه می‌شود:
* حتما در و پنجرههای محل زندگی خود را ببندید.
* حدالامکان مدت زمان کمتری را خارج از خانه سپری کنید.
* زمان خارج شدن از منزل از ماسک استفاده کنید.
* از هرگونه دود دوری کنید.
* از میوه، سبزیجات و غذاهای مناسب برای آلرژی استفاده کنید.
دارو‌های شیمیایی
همان‌طور که گفتیم، بسیاری از افراد برای فرو نشاندن سریع علایم خود، دارو مصرف می‌کنند. درمان‌های پزشکی آلرژی شامل موارد زیر است:
_ دارو‌های آنتی هیستامین بدون نسخه، مانند سیتیریزین یا لوراتادین (کلاریتین). فرد باید چند هفته قبل از شروع فصل آلرژی، مصرف این دارو‌ها را شروع کند.
_ قرص یا اسپری‌های ایمونوتراپی برای حساسیت زدایی بدن نسبت به گرده‌های گیاهان.
_ اسپری‌های بینی که برای تسکین خارش و احتقان طراحی شده‌اند. این اسپری‌ها شامل دارو‌های ضد احتقان است که تنها یک راه حل کوتاه مدت برای تورم دستگاه تنفسی هستند.
_ اسپری‌های کورتیکواستروئیدی بینی در کاهش التهاب و علائم مرتبط با آن در مجاری بینی موثر است.
برخی از دارو‌های ضد آلرژی ممکن است که عوارض جانبی ناخواسته‌ای مانند خواب آلودگی، سرگیجه و گیجی داشته باشند. اکثر این درمان‌ها فقط به مدیریت علائم آلرژی کمک می‌کنند، اما نمی‌توانند آن‌ها را درمان کنند.
درمان‌های خانگی
انواع درمان‌های خانگی و اقدامات پیشگیرانه وجود دارد که شما میتوانید برای کاهش علائم آلرژی خود انجام دهد. نمونه‌هایی از این موارد عبارتند از:
بسته نگه داشتن پنجره‌ها در فصولی که حساسیت شما عود میکند.
استفاده از فیلتر‌های ویژه در دریچه‌های تهویه مرکزی که به فیلتر کردن گرده گیاهان از سیستم هوا کمک کند.
هر بار پس از ورود به خانه، لباس‌تان را عوض کنید تا هر چه کمتر در معرض مواد حساسیت‌زا قرار بگیرید.
هر شب قبل از رفتن به رختخواب دوش بگیرید تا پوست و موی شما از تجمع گرده گیاهان پاک شود.
حداقل یک بار در هفته ملافه خود را در آب داغ و صابون بشویید.
یکی از نمونه‌های درمان خانگی، خوردن عسل محلی است. برخی از متخصصان مواد غذایی طبیعی معتقدند که خوردن عسل مانند واکسن‌های آلرژی، می‌تواند به کاهش آلرژی به گرده کمک کند.
اجتناب از دود سیگار که می‌تواند علائم آلرژی را تشدید کند، مهم است.
نوشیدن دمنوش‌های گیاهی تهیه شده با خار مریم، شبدر قرمز، گزنه یا بومادران. این ترکیبات گیاهی اثرات ضد التهابی دارند که ممکن است علائم آلرژی را کاهش دهد.
شستشوی مجاری بینی با استفاده از آب گرم و نمک. میتوانید از ابزار‌های شستشوی بینی نمکی هم استفاده کنید.
نکته: درمان‌های خانگی فوق از نظر علمی چندان تایید نشده‌اند، اما شواهد نشان می‌دهند که این راهکارها، ممکن است که به برخی افراد کمک کنند.
برای درمان آلرژی چی بخوریم؟
برای کنترل بهتر و بیشتر آلرژی فصلی‌تان سعی کنید، مواد خوراکی زیر را به طور مرتب در برنامه غذایی‌تان وارد و مصرف کنید. در این صورت قطعا کمتر اسیر عطسه‌های کلافه کننده آلرژی خواهید شد.
۱. هر روز صبح چای سبز بنوشید!
چای سبز یک نوشیدنی فوق العاده و حاوی آنتی هیستامین‌های طبیعی است که ثابت شده که واکنش‌های آلرژیک را کاهش می‌دهد.
۲. در فصل حساسیت‌ها، از غذاهای پر ادویه استفاده نکنید!
ادویه‌جات به خودی خود ممکن است واکنش‌هایی مثل عطسه یا آبریزش بینی ایجاد کنند. اگر حساسیت فصلی دارید از ادویه جات کمتری استفاده کنید؛ چرا که واکنش‌های آلرژیک را تشدید میکند و باعث آزار شما خواهد شد.
۳. به رژیم غذایی مدیترانه‌ای فکر کنید!
رژیم غذایی مدیترانه‌ای در واقع شامل میوه‌ها، سبزیجات، لوبیاها، غلات کامل، ماهی و روغن زیتون و به طور کلی منابع طبیعی و سالم می‌شود. این رژیم به کنترل بسیاری از آلرژی‌های تنفسی از جمله آسم کمک میکند و می‌تواند التهاب و علائم آلرژی را کاهش دهد. رژیم فلکسترین بسیار به این برنامه غذایی نزدیک است.
۴. یک رژیم غذایی سالم و پایدار برای کاهش وزن داشته باشید!
تعدادی از مطالعات وجود دارد که به طور قطعی نشان می‌دهد که چاقی می‌تواند افراد مبتلا به آسم و یا حساسیت فصلی را مستعد حملات بیشتری کند. وزن سالم یا کاهش وزن ممکن است برای افرادی که از این عوارض رنج می‌برند، مفید باشد. شما میتوانید با پیروی از یک برنامه غذایی بدنسازی اصولی، به جنگ با آلرژی بروید.
۵. از نمک کمتر استفاده کنید!
اگر به صورت منظم و با برنامه از نمک کمتری استفاده کنید، این کار می‌تواند عملکرد ریه‌تان را بهبود بخشد. بیشتر نمکی که افراد مصرف می‌کنند از غذاهای فرآوری شده به دست می‌آید که باید از آن‌ها اجتناب کنید. برای کاهش بیشتر نمک مصرفی خود، از گیاهان و ادویه‌جات تازه برای چاشنی غذا‌ها استفاده کنید.
۶. میوه‌های گرمسیری میل کنید!
این میوه‌های گرمسیری غالبا سرشار از ویتامین C و بروملین (یک ماده شیمیایی) هستند که می‌توانند به تسکین آسم شما کمک کنند.
۷. ماهی‌های چرب به برنامه غذایی خود اضافه کنید!
ماهی‌های چرب سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند که ثابت شده است تا حد زیادی علائم آلرژی را کاهش می‌دهند.
۸. ماست بیشتری میل کنید!
ماست در واقع یک منبع طبیعی از پروبیوتیک‌ها است که می‌تواند به افراد کمک کند تا کمتر تحت تأثیر آلرژن‌ها قرار بگیرند، به‌ویژه در کودکانی که تحت تأثیر آلرژی فصلی هستند.
غذاهای تشدیدکننده آلرژی
اگر آلرژی دارید، از این غذا‌ها و دیگر غذاهای آلرژی زا اجتناب کنید.
الکل
کافئین
لبنیات
شکلات، قند و شیرین کننده‌های مصنوعی
بادام زمینی
غذاهای فراوری شده
خربزه
موز
خیار‌ها
دانه‌های آفتابگردان
حلزون صدف‌دار
آب‌میوه بطری
بابونه
گندم، سویا
