بازگو کننده سرگرم‌کننده خاطرات عجیب‌و‌غریب

در مطالعه ای که توسط دانشمندان دانشگاه ییل انجام شد، بررسی شد که چرا برخی خاطرات انسان‌ها به طور مداوم برایشان قابل یادآوری هستند در حالی که بسیاری دیگر از تجربیات دور افتاده و به یاد نمی‌آیند. بر اساس این تحقیق، مغز انسان اطلاعات را که نمی‌تواند به خوبی توضیح دهد و یا غیرمعمول و پیچیده هستند، به یاد می‌آورد. این پدیده به این دلیل است که ذهن انسان اولویت می‌دهد به اطلاعاتی که قابل پیش‌بینی نیستند و تعجب‌آور هستند. بنابراین، هرچه یک تصویر یا تجربه پیچیده‌تر باشد، احتمال بیشتری دارد که به خاطر بیاوریم. این مطالعه نشان دهنده آن است که چگونه مدل‌های محاسباتی می‌توانند به ما کمک کنند تا روند به یاد آوری خاطرات پیچیده را درک کنیم. این پژوهش منتشر شده در مجله «Nature Human Behavior» و نشان می‌دهد که روند درک صحنه‌ها توسط مدل‌های هوش مصنوعی می‌تواند به توسعه سیستم‌های حافظه برای هوش مصنوعی کمک کند.

ایسنا نوشت: پژوهش جدید دانشمندان «دانشگاه ییل» نشان می‌دهد که هرچه خاطرات عجیب‌تر و دور از ذهن باشند، مغز تمایل بیشتری به یادآوری آنها دارد. 

مغز انسان از میان سیل تجربیات، مواردی را برای ایجاد خاطرات جدا می‌کند. چرا در این سیل اطلاعات حسی، برخی از تجربیات به‌ یاد می‌مانند اما بیشتر آنها توسط مغز دور ریخته می‌شوند؟

یک مدل محاسباتی و مطالعه رفتاری که توسط دانشمندان «دانشگاه ییل»(Yale University) توسعه یافته است، سرنخ جدیدی را برای این پرسش قدیمی ارائه می‌دهد. «ایلکر ییلدیریم»(Ilker Yildirim) دانشیار روانشناسی دانشگاه ییل و پژوهشگر ارشد این پروژه گفت: ذهن چیزهایی را که نمی‌تواند به خوبی توضیح دهد، در اولویت می‌گذارد. اگر یک صحنه قابل پیش‌بینی باشد و تعجب‌آور نباشد، ممکن است نادیده گرفته شود.

به عنوان مثال، ممکن است یک شخص برای مدت کوتاهی با دیدن شیر آتش‌نشانی در یک محیط طبیعی دورافتاده گیج شود و تفسیر تصویر را دشوار و در نتیجه به‌یادماندنی‌تر کند. ییلدیریم ادامه داد: پژوهش ما این پرسش را بررسی کرد که کدام اطلاعات بصری به واسطه جفت شدن یک مدل محاسباتی از پیچیدگی صحنه با یک مطالعه رفتاری به‌یادماندنی می‌شوند. ییلدریم و «جان لافرتی»(John Lafferty) استاد آمار و علوم داده دانشگاه ییل، یک مدل محاسباتی ایجاد کردند که به دو مرحله در شکل‌گیری حافظه می‌پردازد. این مراحل، فشرده‌سازی سیگنال‌های بصری و بازسازی آنها هستند.

براساس این مدل، آنها یک مجموعه‌ از آزمایش‌ها را طراحی کردند. در آن آزمایش‌ها، دنباله‌ای از تصاویر طبیعی به‌ سرعت به شرکت‌کنندگان نشان داده شدند. سپس، از شرکت‌کنندگان پرسیده شد آیا تصاویر خاصی را از آن دنباله‌ تصاویر به خاطر می‌آورند یا خیر. پژوهشگران دریافتند که هرچه بازسازی یک تصویر برای مدل محاسباتی سخت‌تر باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که شرکت‌کنندگان تصویر را به خاطر بسپارند.

لافرتی گفت: ما از یک مدل هوش مصنوعی برای آشکار کردن روند درک صحنه‌ها توسط شرکت‌کنندگان استفاده کردیم. این درک در آینده می‌تواند به توسعه بیشتر سیستم‌های کارآمد حافظه برای هوش مصنوعی کمک کند. این پژوهش در مجله «Nature Human Behavior» به چاپ رسید.

راضیه میرزاحیدری