15 فیلم معمایی خارق‌العاده از جادوی بیلدینگ تا دردسرهای سقوط
فیلم‌های معمایی از ژانرهای مختلف سینما هستند که در دهه‌ی 2020 میلادی با استقبال بی‌‌نظیر مخاطبان مواجه شده‌اند. این فیلم‌ها موضوعات مختلفی را از علمی-تخیلی تا مرزهای ژانرهای معمایی به تصویر می‌کشند و با تعریف مفاهیم کلاسیک، تجربه‌ای غنی برای تماشاگران فراهم می‌کنند.
یکی از این آثار، فیلم “زنی پشت پنجره” است که با بازیگرانی معروف همچون ایمی آدامز و گری اولدمن اکران شده است. فیلم “مدوسا دلوکس” نیز با تلفیق طنز سیاه و تهدید قریب‌الوقوع، تازگی به ژانر معمایی می‌بخشد.
“دیشب در سوهو” با تلفیق عناصر مختلف از جمله فضای دههٔ 60 و وحشت روان‌شناختی، یک تجربه جذاب را ارائه می‌دهد. همچنین، فیلم “بچه کارآگاه” با بازیگرانی چون آدام برودی و سوفی نیلیس داستانی دوران بلوغ با قلبی تاریک و کمدی را به تصویر می‌کشد.
فیلم “ببین چگونه می‌دوند” و “یکپارچه” نیز از جمله آثاری هستند که با ترکیب عناصر مختلف و نگاه‌های نامتعارف، به تجربه‌ای جدید در سینما دست پیدا کرده‌اند.
در نهایت، “انتقام” با تمرکز بر روی روایت تحقیقی یک روزنامه‌نگار و گره‌های پیچیده‌ای که در داستان باز می‌شود، به تحلیلی از جوانی مدرن دهه ی 2020 امریکا می‌پردازد.
مایکت نوشت: در دنیای سینما، رمز و راز و تعلیق، اغلب نقش محرک داستان‌های جنایی جذاب را ایفا می‌کنند. اما حقیقت، راه‌حل نهایی و شخصیت‌های حاضر در روایت، همگی عواملی هستند که داستان را غنی‌تر می‌سازند. در دهه‌ی 2020 میلادی شاهد اکران گسترده‌ی طیف وسیعی از فیلم‌های معمایی بوده‌ایم که با استقبال پرشور مخاطبان مواجه شده‌اند.
این آثار منتخب با تجربه‌ی ژانرهای مختلفی همچون علمی – تخیلی، کمدی و اکشن، مرزهای ژانر معمایی را گسترش داده‌اند و با روایت‌های گیرا، مفاهیم کلاسیک را احیا کرده‌اند. کیفیت بالای این فیلم‌ها، آن‌ها را به تجربه‌ای به شدت لذت‌بخش و منحصربه‌فرد برای تماشاگران تبدیل می‌کند.
چه با رویکردی سنتی به روایت‌های معمایی پیچیده و چه با زیر پا گذاشتن انتظارات مخاطبان از طریق چرخش‌های منطقی اما غافلگیر کننده، آثاری که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم تا به امروز در زمره‌ی بهترین و جذاب‌ترین فیلم‌های معمایی دهه‌ی 2020 قرار می‌گیرند.
15. زنی پشت پنجره (The Woman in the Window)
کارگردان: جو رایتبازیگران: ایمی آدامز، گری اولدمن، جولین مور، آنتونی مکی تاریخ اکران: 2021امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 25 از 100امتیاز IMDb به فیلم: 5.7 از 10
فیلم «زنی پشت پنجره» با بازی ایمی آدامز در نقش دکتر آنا فاکس، روایتگر داستان یک روانشناس کودک مبتلا به آگورافوبیا (ترس از مکان‌های باز) است که روزهایش را با تماشای همسایه‌ها از پنجره‌ی خانه‌اش سپری می‌کند. با این‌حال زمانی که شاهد وقوع یک جنایت می‌شود، کنجکاوی او را مجبور می‌کند تا همسایه‌هایش را بیشتر زیرنظر بگیرد و به تدریج، برای رهایی از ترس آزار دهنده‌اش گام‌های لازم را بردارد.
اجرایی دستکم گرفته شده از یک بازیگر محبوب
با وجود نقدهای نه چندان درخشان منتقدان بر فیلم «زنی پشت پنجره»، ایمی آدامز در نقش شخصیت کنجکاو و جستجوگر داستان، آنا فاکس، عملکردی تحسین‌برانگیز ارائه می‌دهد. در کنار بازی بازیگران باتجربه‌ای مثل گری اولدمن، جولیان مور و جنیفر جیسن لی، این فیلم تصویری متفاوت و غنی از آگورافوبیا و اندوه را به مخاطبان ارائه می‌کند.
اگرچه «زنی پشت پنجره» در قیاس با دیگر آثار مشابهش درخشش کمتری دارد، اما بر رویکردی مهم و قابل تحسین پافشاری می‌کند: «به تصویر کشیدن زندگی اقشار اغلب نادیده گرفته شده‌ی جامعه». این فیلم با روایت صادقانه‌ی تجربیات منحصربه‌فرد این افراد، تاثیر چنین تجربیاتی را بر درک آن‌ها از خود و دنیای پیرامون به تصویر می‌کشد.
14. مدوسا دلوکس (Medusa Deluxe)
کارگردان: توماس هاردیمنبازیگران: کیلا میکل، لوک پاسکالینو، کائه الکساندر، کیلا پرکینزتاریخ اکران: 2022امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 72 از 100امتیاز IMDb به فیلم: 6.2 از 10
«مدوسا دلوکس» رویکردی تازه به معمای قتل رایج در این‌گونه فیلم‌ها ارائه می‌دهد و آن را در پس‌زمینه‌ی یک مسابقه‌ی آرایش موی زیبا اما به شدت رقابتی روایت می‌کند. لابه‌لای صحنه‌هایی که مملو از حیرت و اندوه هستند، شاهد رد و بدل شدن شایعات تند و زننده‌ای هستیم که از یک سو نشان دهنده‌ی بی‌تفاوتی نگران کننده‌ی شخصیت‌ها نسبت به خشونت و از سوی دیگر، بیانگر وسواس عمیق آن‌ها به رقابت، هنر آرایش مو و به طور کلی مفهوم زیبایی است.
«مدوسا دلوکس» با تلفیق طنز سیاه و تهدید قریب‌الوقوعی که معمولا در داستان‌های معمایی با مضمون «چه کسی جنایت کرده؟» وجود دارد، به یک اثر طنز به شدت جذاب تبدیل می‌شود. این فیلم با به سخره گرفتن وسواس شخصیت‌ها نسبت به زیبایی و ترس مداومی که بر شرکت کنندگان مسابقه تحمیل می‌کند لحظات سرگرم کننده‌ای را خلق می‌کند که باعث خنده و ترس توامان مخاطب می‌شود.
روابطی که بین شخصیت‌ها در جریان تحقیقات جنایی شکل می‌گیرد، حس نوعی «همبستگی» را تقویت می‌کند که دلیل اصلی آن قتل انجام شده است؛ در حالی که برخی از مخاطبان انتظار ورود یک کارآگاه باتجربه را در چنین داستانی دارند، تمرکز بر شخصیت‌های درگیر در ماجرا، منجر به یک تحقیق کثیفِ بدون برنامه‌ریزی قبلی، پیچیده و در عین حال سرگرم کننده می‌شود که عدم حضور او را توجیه می‌کند.
13. دیشب در سوهو (Last Night in Soho)
کارگردان: ادگار رایتبازیگران: توماسین مک‌کنزی، آنیا تیلور-جوی، مت اسمیت، دایانا ریگتاریخ اکران: 2021 امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 75 از 100امتیاز IMDb به فیلم: 7.1 از 10
فیلم «دیشب در سوهو» روایتگر داستان دختری ساده و شیرین به نام الی ترنر (با بازی توماسین مک‌کنزی) است که در مسیر تحقق رویای دیرینه‌اش، یعنی تبدیل شدن به یک طراح مد گام برمی‌دارد. علاقه‌ی او به دهه‌ی شصت پرشور (Swinging Sixties) و پیوند عاطفی‌اش با مادر مرحومش که در این دهه زندگی می‌کرد، در ابتدا بی‌خطر به نظر می‌رسد، اما این اشتیاق، به زودی رویای شاداب و پرهیجان او را به معمایی جذاب و بین نسلی تبدیل می‌کند.
تلفیقی چشمگیر و شگفت‌انگیز از ژانرها
«دیشب در سوهو» روایتگر داستانی واقعا جاه‌طلبانه است. این فیلم به همان اندازه که از نظر بصری تماشاییست، برای طرفداران معماهای قتل، داستان‌های علمی – تخیلی و وحشت روان‌شناختی نیز جذاب و گیراست. بازی‌های درخشان بازیگرانی همچون توماسین مک‌کنزی، مت اسمیت و آنیا تیلور-جوی، داستان جذاب فیلم را غنی‌تر کرده و آن را به سفری مهیج در زمان تبدیل می‌کنند. در عین حال، فیلم به واکاوی میراث خانوادگی و تاثیرات عمیق زن‌ستیزی مهار نشده می‌پردازد.
12. بچه کارآگاه (The Kid Detective)
کارگردان: ایوان مورگانبازیگران: سوفی نیلیس، آدام برودی، سارا ساترلند، امالیا ویلیامسونتاریخ اکران: 2020امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 84 از 100امتیاز IMDb به فیلم: 7.1 از 10
فیلم «کارآگاه بچه» داستان ابی اپلبوم (با بازی آدام برودی) را روایت می‌کند. کارآگاه سابقی که دوران کودکی‌اش را به عنوان یک کارآگاه گذرانده است. او در پی ناپدید شدن دوست یک دانش‌آموز دبیرستانی به نام کارولاین (با بازی سوفی نلیسی) با او همکاری می‌کند تا حقیقت را کشف کند. اپلبوم که همواره خاطره‌ی یک شکست شرم‌آور از دوران کودکی‌اش او را آزار می‌دهد، تحت فشار است تا پرونده را حل کند و وجهه‌ی مخدوش شده‌ی خود را میان مردم شهر بازیابد.
یک معمای دوران بلوغ با قلبی تاریک و کمدی
«کارآگاه بچه» فیلمی سرگرم کننده و در عین حال تامل‌برانگیز است که بر معمای آشنای شهر کوچک که برای همیشه ساکنانش را آزار می‌دهد متمرکز است. با این حال، قلب تپنده‌ی فیلم در پیام‌های عمیقش نهفته است: «خطرات شهرت زودگذر در دوران کودکی، و بار سنگینی که این اتفاق بر دوش چنین کودکانی می‌گذارد، در حالی که انتظار می‌رود مسئولیت‌های دشوار بر عهده‌ی بزرگسالان توانمند و سیستم‌هایی باشد که برای محافظت از کل جامعه طراحی شده‌اند».
11. ببین چگونه می‌دوند (See How They Run)
کارگردان: تام جورجبازیگران: سرشه رونان، سم راکون، روث ویلسون، آدرین برودی، هریس دیکینسونتاریخ اکران: 2022امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 75 از 100امتیاز IMDb به فیلم: 6.5 از 10
فیلم «ببین چگونه می‌دوند» بر روی تولید پردردسر نمایشی از نمایشنامه‌ی«تله موش» آگاتا کریستی تمرکز دارد. پس از قتل کاگردانی پرمدعا به نام لئو کوپرنیک (با بازی آدرین برودی)، بازرس استوپارد (با بازی سام راکول) و کنستبل استاکر (با بازی سورشا رونان) به عنوان یک تیم دو نفره وارد ماجرا می‌شوند تا با بررسی شخصیت‌های رنگارنگ بازیگران و عوامل نمایش قاتل را پیدا کنند.
راز قتلی که با شخصیت های رنگارنگ آن تعریف می‌شود
فیلم «ببین چگونه می‌دوند» واقعا سرگرم کننده و مبتکرانه است. روایت جذاب این فیلم به همراه ترکیب بازیگران قدرتمندی که به فیلمنامه جان می‌بخشند، تفسیری هوشمندانه و درون‌متنی درباره‌ی کارکردهای مختلف تولید یک اثر تئاتری ارائه می‌دهد؛ کارکردهایی که هم تماشاگران و هم بازیگران و عوامل صحنه از نزدیک با آن‌ها آشنا هستند. علاوه بر این، «ببین چگونه می‌دوند» جاودانگی مشابهی را به تصویر می‌کشد که در رمان‌های آگاتا کریستی که اساس ساختار فیلم بر آن بنا شده دیده می‌شود.
10. یکپارچه (Monolith)
کارگردان: متیو وسلیبازیگران: لیلی سالیوان، دیمون هریمن، کیت باکس، اریک تامسونتاریخ اکران: 2023امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 84 از 100امتیاز IMDb به فیلم: 5.9 از 10
فیلم «یکپارچه» داستان یک روزنامه‌نگار بی‌نام و رسوا (لیلی سالیوان) را روایت می‌کند که به امید کسب درآمد پایدار به دنیای پادکست رو می‌آورد. او با ایجاد جایگاهی برای خود در این عرصه، به مصاحبه با افراد مختلف در مورد معماهای حل نشده می‌پردازد که این ایده با استقبال مخاطبان روبرو می‌شود. اما این روند تا زمانی ادامه دارد که او با داستانی هولناک در مورد یک آجر سیاه به ظاهر معمولی مواجه می‌شود که نه تنها حرفه، بلکه سلامت روان او را نیز در معرض نابودی قرار می‌دهد.
«یکپارچه» با فضاسازی ابهام‌آلود خود، تماشاگران را وادار می‌کند تا به همراه مصاحبه‌گر، خودشان نیز به تحقیق بپردازند. اما پایان فیلم، فراتر از وحشتی که به تماشاگر انتقال می‌دهد، به یک راز جادویی تبدیل می‌شود که تفسیر آن بر عهده‌ی مخاطب است. در طول فیلم هم سالیوان با بازی خیره کننده‌ی خود در به تصویر کشیدن شدت و اضطراری که شخصیتش با پیشرفت داستان در موقعیت‌های مختلف تجربه می‌کند، تماشاگران را متحیر می‌کند.
9. انتقام (Vengeance)
کارگردان: بی جی نواکبازیگران: بی جی نواک، داو نواک، اشتون کوچر، بوید هالبروکتاریخ اکران: 2022امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 82 از 100امتیاز IMDb به فیلم: 6.8 از 10
فیلم «انتقام» داستان بن مانالویتز (با بازی بی. جی. نوواک)، یک روزنامه‌نگار تحقیقی مستقر در نیویورک را روایت می‌کند که از خبر درگذشت ابی شاو (با بازی لیو تیپتون)، یکی از دوستان قدیمی‌اش به شدت متاثر می‌شود. زمانی که بن برای تشییع جنازه به غرب تگزاس سفر می‌کند، در آنجا با تناقض‌هایی مواجه می‌شود که نشان می‌دهد مرگ ابی فراتر از یک تراژدی ساده است.
نگاهی نامتعارف و تکان دهنده به آمریکای مدرن
راضیه میرزاحیدری
