پرتکرار ترین، نخستین روایتگر سیاه و سفید جهان‌ها
تلسکوپ فضایی جیمز وب با استفاده از طیف‌سنج فروسرخ منحصربه‌فرد خود، توانسته است شکل‌گیری هکشان‌های کوتوله‌ای را در آغاز عالم ثبت کند. پژوهشگران دانشگاه کپنهاگ با استفاده از داده‌های این تلسکوپ، برای اولین بار موفق به رصد سه نمونه از اولین کهکشان‌های عالم در ۱۳.۳ تا ۱۳.۴ میلیارد سال پیش شده‌اند. این رصد اولین «رصد زنده» از تکوین کهکشان‌ها است و به وجود آمدن این کهکشان‌های کوچک با مقادیر عظیم گازی اشاره دارد.
پژوهشگران معتقدند که این کهکشان‌ها تقریباً ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلیون سال پس از مهبانگ شکل گرفته‌اند. تولد کهکشان‌ها یکی از حوادث مهم در زندگی کیهان است و پژوهشگران امیدوارند با ادامه این رصدها، بتوانند نقشه جامع‌تری از کهکشان‌های در حال تولد در کیهان آغازین را تهیه کنند. تلسکوپ جیمز وب توانایی منحصربه‌فردی دارد که به اخترشناسان کمک کند تا گازهای کهکشان‌های در حال تولد را از گازهای دیگر تفکیک کنند و آن‌ها را بررسی کنند.
دیجیاتو نوشت: تلسکوپ فضایی جیمز وب با طیف‌سنج فروسرخ منحصربه‌فرد خود، شکل‌گیری هکشان‌های کوتوله‌ای را در آغاز عالم ثبت کرده است، زمانی که فقط ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلیون سال از مهبانگ می‌گذشت.
پژوهشگران دانشگاه کپنهاگ توانستند با استفاده از داده‌های تلسکوپ فضایی جیمز وب برای اولین بار تولد سه نمونه از اولین کهکشان‌های عالم را در ۱۳٫۳ تا ۱۳٫۴ میلیارد سال قبل ببینند. این اولین «رصد زنده» از تکوین کهکشان‌ها است.
پژوهشگران توانسته‌اند در تصاویر تلسکوپ، آثار مقادیر عظیم گازی را ببینند که درحال تجمع و تشکیل کهکشان‌های کوتوله بودند. با وجود این که این فرایند در نظریه‌ها و شبیه‌سازی‌های کامپیوتری پیش‌بینی شده بود، اما تابه‌حال چنین چیزی واقعاً مشاهده نشده بود. می‌توان گفت این‌ها اولین تصاویر «مستقیم» از تولد کهکشان‌ها هستند.
پژوهشگران تخمین می‌زنند که این سه کهکشان تقریباً ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلیون سال پس از مهبانگ متولد شده باشند. با این که این عدد بزرگ به‌نظر می‌رسد، این کهکشان‌ها تنها در سه یا چهار صدم آغازین عمر ۱۳٫۸ میلیارد ساله کیهان شکل گرفته‌اند.
کیهان در ابتدا یک توده بزرگ گاز بود. اولین ستاره‌ها در چند صد میلیون سال آغازین کیهان شکل گرفتند. پس از آن، گازها و ستاره‌ها شروع کردند به جمع‌شدن در توده‌های کهکشانی. پژوهشگران می‌گویند این فرایندی است که توانسته‌اند آغازش را رصد کنند.
تولد کهکشان‌ها اولین بار در دورانی از تاریخ عالم رخ داد که اخترشناسان آن را «دوران بازیونش» می‌نامند. در این دوران، نور اولین کهکشان‌ها از میان گازهای هیدروژن شروع به تابیدن کرد.
پژوهشگران دقیقاً این توده‌های بزرگ هیدروژن را در میدان فروسرخ تلسکوپ فضایی جیمز وب ثبت کرده‌اند. این‌ها دورترین توده‌های گاز هیدروژن سرد و خنثی هستند که دانشمندان تا به امروز یافته‌اند.
شرح عکس: تصویر یکی از سه کهکشان با فیلترهای مختلف.
یکی از بنیادی‌ترین پرسش‌های بشر از روزی که پا روی این کرده خاکی گذاشت، آن بود که: «ما از کجا آمده‌ایم؟» با آشکار شدن بخشی از لحظه شکل‌گیری اولین ساختارهای کیهان، دانشمندان گامی کوچک به پاسخ این سؤال باستانی نزدیک شده‌اند. آن‌ها قصد دارند که رصدهای خود را در این زمینه گسترش دهند و از همین حالا برای نوبت‌های بیشتر رصد با تلسکوپ جیمز وب درخواست داده‌اند.
هدف آن‌ها این است که نقشه جامع‌تری از کهکشان‌های درحال شکل‌گیری در کیهان آغازین تهیه کنند. تهیه چنین نقشه‌ای فعلاً تنها با استفاده از قابلیت‌های طیف‌نگاری فروسرخ بسیار حساس تلسکوپ جیمز وب ممکن است.
این تلسکوپ به اخترشناسان اجازه می‌دهد تا گاز کهکشان‌های درحال تولد را از گازهای دیگر تفکیک کنند. آن‌ها چنین کاری را با استفاده از روش گذار لیمان-آلفا انجام می‌دهند که طی آن، نور تابیده‌شده از کهکشان‌های موردنظر داخل گازهای خنثی درون و اطراف‌شان جذب می‌شود.
راضیه میرزاحیدری
