موانع تازه برای تهیه غذا در کره ماه
تک فان، یک راهنمای معتبر در حوزه فضانوردی، از اهمیت تغذیه صحیح و مناسب برای فضانوردان برای حفظ قوه تعقل آنها در مأموریتهای فضایی، مطرح میکند. این راهنما اشاره میکند که غذاهایی که برای فضا برده میشوند، باید به شکلی تهیه شوند که بتوانند در محیط فضایی مصرف شوند، به علاوه برخی غذاها به دلایل مختلف ممکن است به فضا نبرده شوند، مانند نان و نمک.
ناسا در سال ۲۰۲۱ چالش غذاهای اعماق فضا راهاندازی کرده است تا روشهای جدیدی برای تهیه غذاهای فضایی با کمترین منابع و کمترین پسماند تولید کند. شرکت سولار فود از پسماند فضایی برای تولید پروتئین استفاده میکند و توانسته است پروتئینهای مختلفی با طعمها و بافتهای متنوع تولید کند که مناسب برای مصرف در فضا هستند. علاوه بر این، دانشمندان به دنبال راهحلهایی برای پرورش گیاهان خوراکی در فضا هستند که تاکنون به موفقیتهایی دست یافتهاند.
در نهایت، این تلاشها و نوآوریها نشان از اهمیتی است که به توسعه و بهبود سیستم تهیه و تهیه غذاهای مناسب و خوشمزه برای فضانوردان در مأموریتهای فضایی داده میشود.
تک فان-ماه احتمالا آخرین مرز بشری است اما آیا میدانیم روی ماه چه غذاهایی ممنوع است؟
به گزارش تک فان، فعلا منوی باز بارهای پاستا و پروتئین هستند که از هوای رقیق درست شدهاند اما غذاهای دیگری نیز احتمالا وجود خواهند داشت.
دکتر سونیا برگس، فضانورد آژانس فضایی اروپا، میگوید: «غذا برای حفظ قوه تعقل فضانوردان لازم است. غذای خوب، غذاهای مناسب با تنوع زیاد، که برای نیازهای هر فضانوردی به صورت شخصی آمادهسازی میشوند برای موفقیتهای حسابی در مأموریتهای فضایی لازماند. فکر میکنم مردم گاهی اهمیت غذا برای فضانوردان را دستکم میگیرند.»
فضانوردان در حال حاضر بستههای غذاهای کوچک حاوی غذاهای آماده را با خود میبرند. این غذاها توسط شرکتهای مخصوص آمادهسازی و سپس خشک-فریز، آبزدایی یا ترمواستابلایز میشوند. فضانوردان به غذاها آب اضافه میکنند تا یا گرم یا سردشان کنند و سپس مصرف میکنند. آنها میتوانند غذاهایی که یادآور خانه است را نیز با خود به فضا ببرند (این یکی هم باید به خوبی فرموله و ترمواستبلایز شود)
اما برخی غذاها به هیچعنوان نمیتوانند به فضا راه پیدا کنند. چیزهای که خرد میشوند، مثل نان، نمیتوانند به فضا برده شوند زیرا خردههای نان به راحتی میتوانند در محیطی که گرانش پایین است در هوا معلق شوند که یعنی به درون سیستم تنفسی کشیده یا وارد ابزار حیاتی میشوند. مصرف نمک در فضا محدودیت دارد زیرا بدن در فضا سدیم را به شکلی متفاوت ذخیره میکند که باعث میشود پوکی استخوان افزایش پیدا کند و الکل نیز در فضا ممنوع است زیرا روی سیستم بازیافت فاضلاب اثر میگذارد.
برگس میگوید : «نوآوری در این امر یک مسئله است. فضانورانی که فقط 6ماه در فضا هستند دلشان برای خوراکیهای ترد و بافت غذا تنگ میشود. تنوع بافت غذا برای حفظ سلامتی روانی فضانوردان لازم است.»
در سال 2021، ناسا چالشی برای غذاهای اعماق فضا راهاندازی کرد تا روشهای جدیدی را برای غذاهای فضایی با کمترین منابع و کمترین میزان پسماند تولید کند. این غذاها در عین حال باید ایمن، مغذی و خوشمزه بودند و مدت زیادی در مأموریت فضایی دوام میآوردند.
شرکت سولار فود در هلسینگی توانسته به این ایدئالها برسد. این شرکت از پسماند فضایی برای تولید پروتئین استفاده میکند.
مدیر این شرکت، آرتو لوکانن، میگوید: “ما به معنای واقعی کلمه از هوا غذا درست میکنیم.»
شرکت او یک میکروب خوراکی را در روستاهای فنلاند کشف کرده که وقتی ترکیبی از کربن دیاکسید، هیدروژن و اکسیژن را به آن میخورانند، رشد میکند. نتیجه منبعی از پروتئین است که از باکتری به دست میآید. این پروتئین را میتوان با طیفی از طعمها یا بافتها ترکیب کرد و انواعی از غذاهای مغزی مثل پاستا، پروتئینبار یا گوشتهای جایگزین و حتی جایگزین تخممرغ را تولید کرد.
او میگوید: «در فضا دو گاز هدر میرد: هیدروژن و کربن دیاکسید. پس درباره تکنولوژی تولید غذا در فضا صحبت نمیکنیم بلکه درباره چیزی حرف میزنیم که میتواند بخش جداییناپذیر از کنترل محیطی و سیستم حامی حیات باشد.»
پروتئین سولار فود، میتواند به خمیر یا پودر تبدیل و با طعمها و مواد خوراکی معمولی ترکیب شود تا یک نوع پروتئین مقوی مانند پاستا، پروتئینبار یا شکلات تولید شود.
آزمایشگاهها در جریان است تا مشخص شود آیا میتوان آن را با روغنها ترکیب و به کمک چاپگر سهبعدی به آنها بافت گوشتی دارد یا خیر.
دانشمندان همچنین به دنبال راههایی برای پرورش گیاهان خوراکی در فضا هستند و در این زمینه به موفقیتهایی دستیافتهاند.
عاطفه رضوان نیا