آخرین روزهای زندگی حافظ؛ فروشگاه پیران دی که همیشه خاطرات زیبایی می‌فروشند
در این غزل حافظ به مناسبت فال‌گیری اشاره می‌کند و به تفال به حافظ که در فرهنگ عامیانه ما باقی مانده است، اشاره می‌کند. او با استفاده از شعرهای زیبا به موضوعاتی مانند زندگی، دنیای مادی، تفال و پیامدهای آن، اشاره می‌کند. در بیت اول او به اهمیت لذت بردن از زندگی و فراموش کردن غمون تا آخرین لحظه اشاره می‌کند.
در تعبیر غزل، حافظ به این موضوع اشاره می‌کند که تمام هم و غم زندگی تو به سود و زیان کارت مربوط می‌شود و به توجه به امور مادی و پول، هیچ رنج و سختی و دردهای هیچی برایت نخواهد داشت. او توصیه می‌کند که از مسائل زندگی خیلی خیلی گیر خارج شوی و به خودت اهمیت بده تا زندگیت به سمت بهتری برود و عمرت با شادی و خوشی سپری شود.
به طور کلی این غزل حافظ، به تفال و خواندن شعرهایش و همچنین به اهمیت پیش‌بینی، افکار مثبت و اسباب خودشناسی اشاره می‌کند. او توصیه می‌کند که از پند حکیمان استفاده کرده و به خودت اهمیت دهی تا زندگیت بهتر شود.
فرارو- فال گرفتن از آثار ادبی، از باور‌های کهن این مرز و بوم است. در گذر زمان ساکنان این خاک به ادیبانی که گمان می‌بردند بهره‌ای از کلام حق دارند رجوع می‌شد. با این حال، اما در گذر زمان تنها تفال به حافظ در فرهنگ عامیانه ما باقی مانده است.
دی پیر می‌فروش که ذکرش به خیر باد
گفتا شراب نوش و غم دل ببر ز یاد
گفتم به باد می‌دهدم باده نام و ننگ
گفتا قبول کن سخن و هر چه باد باد
سود و زیان و مایه چو خواهد شدن ز دست
از بهر این معامله غمگین مباش و شاد
بادت به دست باشد اگر دل نهی به هیچ
در معرضی که تخت سلیمان رود به باد
حافظ گرت ز پند حکیمان ملالت است
کوته کنیم قصه که عمرت دراز باد
شرح لغت: ذکرش به خیر باد: یادش به گرامی باد.
تفسیر عرفانی:
۱- حضرت حافظ در بیت پنجم می‌فرماید:
ای حافظ اگر از پند حکیمان کسالت و رنجش پیدا میکنی، قصه را طولانی نکنم و ما از نصیحت گذشتیم برو که به خدا می‌سپارمت.
پس حافظ نیز به من یاد می‌دهد که تا شما را نصیحت کنم که سرعت عمل، تلاش، اراده و راهنمایی از استادی با تجربه را از یاد نبری و با هنگامی وی و دیگران حتماً موفق می‌شوید. جای نگرانی نمی‌باشد.
۲- ابتدا اندیشه‌ها و افکار نادرست و پریشان و تردید آمیز را از سر بیرون کن. کسی که تلاش کرده، مسلاماً موفق خواهد شد. شخصی بلند قد، سیاه چهره، ابرو کشیده، بینی دراز با موی بلند، به شدت به شما حسادت دارد. از او دوری کنید.
تعبیر غزل:
تمام هم و غم زندگیت، کارت و سود و زیان آن می‌باشد. بیش از اندازه خود را درگیر مسائل کاری و مادی کرده ای. تو که می‌دانی پول و مادیات دنیا فانی و از بین رفتنی است پس چرا خود را به خاطر هیچ آزار می‌دهی و حرف کسی هم به گوشت نمی‌رود. اگر می‌خواهی عمری طولانی همراه با شادکامی و سعادت داشته باشی، کمی به فکر خودت باش و بیشتر از این خود را آزار نده.
