پرده‌های زمان‌های دور: کنش فراموش شده از جوراب‌ها و پارچه‌های ایرانی در سرزمین لهستان
در این نوشته به کشف باستان‌شناسان از مجموعه‌ای شامل پارچه‌ها و کفش‌های قرن شانزدهم تا هفدهم اروپا در منطقه تورون لهستان پرداخته شده است. این مجموعه شامل کفش‌های کامل در دو سبک شرقی و غربی، قطعات لباس‌های چین‌دار، تزئینات یقه، جوراب‌های پشمی، پارچه‌های زربفت و ابریشمی بوده است. شهر تورون یکی از مهم‌ترین شهرهای اتحادیه هانزایی بود و مرکز تجارت گسترده‌ای بود که بهترین مواد خام را فراهم می‌کرد. کشفیات نشان می‌دهد که بهترین محصولات از جنس‌های مختلف برای فروش به ثروتمندان تولید می‌شدند.
حفاری‌ها نشان می‌دهد خصوصیت‌های مختلفی از جمله کفش‌های مردم کارگر و ثروتمند، تکه‌پارچه‌های ابریشمی و طلایی که احتمالا از ترکیه و ایران وارد شده بودند و همچنین دستکش پشمی زنانه با روکش ابریشمی به کیفیت و ارزش بسیار بالا دیده می‌شود. این مجموعه نشان می‌دهد که مردم این منطقه دسترسی به کفش‌ها، منسوجات و لوازم مرتبط با لباس با کیفیت بالا داشتند که نشان از سطح بالای توانایی تولید و تجارت آن زمان دارد.
فرادید نوشت: باستان‌شناسان بزرگترین مجموعه پارچه‌ها و کفش‌های قرن شانزدهم تا هفدهم اروپا را در یک محوطه‌ی ساخت و ساز در منطقۀ تورون لهستان کشف کرده‌اند.
مجموعه‌ی کشف‌شده شامل کفش‌های کامل در دو سبک شرقی و غربی، تکه‌هایی از لباس‌های چین‌دار، تزئینات یقه، جوراب‌های پشمی، پارچه‌های زربفت و ابریشمی بسیار می‌شود.
تورون یکی از مهم‌ترین شهرهای اتحادیه هانزایی بود. اینجا نقطه اتکاء شبکه‌ی تجاری گسترده‌ای در سراسر اروپا و خاور نزدیک بود. تورون با دسترسی به بهترین مواد خام، صاحب جامعه‌ای بسیار ماهر و متنوع از صنعتگران شد و بهترین محصولات باکیفیت از جنس شاخ، فلز، سرامیک، پارچه و چرم را برای فروش به ثروتمندان ساخت.
حفاری در این محل پیش از عملیات ساخت یک استودیوی فیلم جدید انجام می‌شد. نخستین یافته‌ها کفش‌هایی متعلق به دو گروه کارگر و ثروتمند بودند. میخ‌های روی چکمه‌های بلند نشان میداد آن‌ها متعلق به افسران نظامی بوده‌اند. تکه‌پارچه‌های ابریشمی و طلایی کشف شده نیز که احتمالا از ترکیه و ایران وارد شده بودند، در زمان خود بسیار گران‌قیمت محسوب می‌شدند.
پیش از این کشف، ابریشم فقط در دخمه‌های کلیساها یافت می‌شد که بیشتر آن‌ها قطعات کوچک بودند، اما قطعات یافت‌شده در این حفاری بسیار بزرگتر هستند. دستکش پشمی زنانه با روکش ابریشمی به قدری ظریف است که فقط با دستکش‌های آیین نیایش کلیسایی موجود در قبر اسقف‌ها قابل‌قیاس است.
کیفیت ساخت و مواد برخی قطعات این مجموعه به قدری عالیست که انتظار دارید آن‌ها را تنها در شهری پیدا کنید که ثروتمندان توان خرید آن را دارند، اما این مجموعه در حومه تورون کشف شد. برای مثال، یافته‌های مشابه در حومه گدانسک، کیفیت و ارزش بسیار پایین‌تری دارند.
تعداد اقلام نیز قابل‌توجه است. برای مثال، جوراب‌های پشمی، چنانچه سالم مانده باشند، معمولاً به صورت تک یافت می‌شوند، اما در این گروه ۱۱ جوراب پشمی یافت شد که سه‌چهارم آن‌ها در وضعیت عالی بودند. کفش‌ها و منسوجات همگی نشانه‌هایی از سایش دارند و تکه‌های جمع‌آوری‌شده آن‌ها نشان می‌دهد احتمالاً متعلق به یک کارگاه کفاشی و یک تعمیرگاه لباس در آن منطقه بودند.
راضیه میرزاحیدری
