راهنمای موثر برای برخورد با کودکان کمال‌گرا: تربیت کودکانی که به کمال‌گرائی تمایل دارند
کمال‌گرایی یک ویژگی است که در ابتدا ممکن است به نظر یک ویژگی مثبت برای افراد، به ویژه کودکان، بیاید. اما این ویژگی می‌تواند پیامدهای منفی بسیاری داشته باشد. کودکان کمال‌گرا به دنبال بی‌نقص بودن و از اشتباه کردن به شدت هراس دارند. این امر می‌تواند روی روان و اعتماد به نفس آن‌ها تأثیرگذار باشد.
نشانه‌های کمال‌گرایی در کودکان شامل تلاش بی‌پایان برای رسیدن به کمال، تعلل در انجام وظایف، و وسواس زیاد در چک کردن و بازنگری کارها است. این ویژگی‌ها می‌توانند به ترس از اشتباه، افت تحصیلی، اضطراب و افسردگی در کودکان منجر شوند.
برای برخورد با کودکان کمال‌گرا، می‌توانید تقویت‌کننده‌های کمال‌گرایی را از بین ببرید، تمرکز خود را بر تلاش و پشتکار آن‌ها به جای نتیجه متمرکز کنید، موفقیت‌هایشان را یادآوری کنید و بازی‌هایی طراحی کنید که بر سرعت تمرکز آن‌ها تأکید داشته باشد. همچنین مهم است که به او یاد دهید که اشتباه کردن یک بخش از فرآیند یادگیری و رشد است و باید از آن نترسد. از این راهکارها استفاده کنید تا به کودک خود کمک کنید از کمال‌گرایی فراری پیدا کند و روی مسیر صحیح توسعه و رشد شود.
کمال‌گرایی، در حالی که در ابتدا به نظر یک ویژگی مثبت می‌رسد، می‌تواند پیامدهای منفی متعددی در زندگی افراد به خصوص کودکان داشته باشد. کودکان کمال‌گرا در تلاش دائمی برای بی‌نقص بودن هستند و از اشتباه کردن به شدت هراس دارند. در این قسمت از تک فانبلاگ، نشانه‌های کمال‌گرایی در کودکان را عنوان کرده و به سوال پرتکرار “با کودکان کمال‌گرا چگونه برخورد کنیم؟” پاسخ خواهیم داد.
نشانه‌های کمال‌گرایی در کودکان
کودکان کمال‌گرا در دنیایی از تردید و ترس گرفتار شده‌اند. آن‌ها در انجام وظایف و شروع تکالیف خود تعلل می‌کنند، چرا که از رسیدن به کمال مطلقی که در ذهن خود دارند ناامید هستند. حتی اگر دیگران از کار آن‌ها راضی باشند، باز هم خود را به اندازه کافی خوب نمی‌دانند و مدام در حال ایراد گرفتن از عملکرد خود هستند.
این ترس از اشتباه، اعتماد به نفس آن‌ها را در پاسخ به سوالات و انجام فعالیت‌های مختلف به شدت پایین می‌آورد. آن‌ها از هرگونه چالشی که احتمال خطا در آن وجود داشته باشد، دوری می‌کنند و در مقابل نمره پایین یا عملکرد بهتر دیگران به شدت آزرده خاطر می‌شوند.
کمال‌گرایان در انجام کارها وسواس زیادی به خرج می‌دهند و دائما در حال چک کردن و بازنگری کارهای خود هستند تا از بی‌نقص بودن آن مطمئن شوند. این دقت و وسواس افراطی، روند پیشرفت آن‌ها را به شدت کند می‌کند.
در نهایت، ترس از اشتباه و وسواس فکری در کودکان کمال‌گرا می‌تواند منجر به خستگی زودهنگام، افت تحصیلی، اضطراب و افسردگی در آن‌ها شود.
با کودکان کمال‌گرا چگونه برخورد کنیم؟
کودکان کمال‌گرا اغلب استانداردهای بسیار بالایی برای خود تعیین می‌کنند و در صورت عدم دستیابی به این استانداردها، احساس ناامیدی و ناکافی بودن می‌کنند. در ادامه، چند راهکار برای برخورد با کودکان کمال‌گرا ارائه می‌کنیم.
۱- تقویت‌کننده‌های کمال‌گرایی را از بین ببرید
اولین قدم برای رفع کمال‌گرایی در کودکان، شناسایی و حذف رفتارهایی است که به طور ناخواسته کمال‌گرایی را در کودک تقویت می‌کنند. به عنوان مثال، تمرکز بیش از حد بر نمرات و دستاوردها یا مقایسه مداوم کودک با دیگران می‌تواند این باور را در او ایجاد کند که ارزش او تنها در عملکرد بی‌نقص او خلاصه می‌شود.
۲- تمرکز بر تلاش به جای نتیجه
کودکان کمال‌گرا اغلب به دنبال بی‌نقص بودن و رسیدن به بهترین نتیجه در هر کاری هستند و از اشتباه کردن یا ناقص بودن کارشان شدیدا هراس دارند.
شما به عنوان والدین باید به جای اینکه صرفا به نمره نهایی یا عملکرد نهایی فرزندتان توجه کنید، به تلاش و کوشش او در طول مسیر نیز بها دهید.
تشویق و تحسین او به خاطر نظم و مسئولیت‌پذیری در انجام تکالیف بدون در نظر گرفتن نمره نهایی، به او نشان می‌دهد که تلاش و پشتکار برای شما ارزشمندتر از نتیجه نهایی است.
فرض کنید فرزندتان در حال یادگیری نواختن یک آلت موسیقی است. به جای اینکه منتظر بمانید تا یک قطعه را بدون نقص اجرا کند و بعد او را تشویق کنید، از تلاش و پشتکار او در تمرین و یادگیری نت‌ها، آکوردها و تکنیک‌های مختلف به طور مستمر قدردانی کنید.
بیشتر بخوانید: با این تکنیک به کودک خود مدیریت هیجانات را آموزش دهید!
۳- موفقیت‌های کودک را به او یادآوری کنید
زمانی که فرزندتان به دلیل عدم موفقیت احساس ناامیدی می‌کند، به او کمک کنید تا افکار منفی خود را از بین ببرد. به عنوان مثال، اگر او می‌گوید “من همیشه شکست می‌خورم!”، موفقیت‌های گذشته او را به او یادآوری کنید.
۴- طراحی بازی‌هایی که بر سرعت تمرکز دارند
یکی از راه‌های کمک به کودکان کمال‌گرا، طراحی بازی‌هایی است که بر سرعت تمرکز دارند. در این نوع بازی‌ها، کودکان باید وظایف خود را به سرعت انجام دهند و فرصت کافی برای بازبینی و اصلاح کار خود را ندارند.
این کار به آن‌ها کمک می‌کند تا از گیر کردن در چرخه‌ی کمال‌گرایی و صرف زمان زیاد برای جزئیات جزئی رها شده و بر انجام وظایف در زمان مقرر تمرکز کنند.
بیشتر بخوانید: چند راهکار برای اینکه کودکتان حرف گوش کن شود!
۵- به کودک یاد بدهید که اشتباه کردن بد نیست
به کودکتان یاد بدهید که اشتباه کردن جزئی از فرآیند یادگیری و رشد است. برای این کار می‌توانید از مثال‌های ملموس و تجربیات شخصی خودتان استفاده کنید. به او بگویید که حتی بزرگترین دانشمندان و قهرمانان نیز اشتباه می‌کنند و درس‌های زیادی از این اشتباهات آموخته‌اند. همچنین می‌توانید بازی‌هایی را انجام دهید که در آن‌ها اشتباه کردن بخشی از بازی باشد.
در این بخش از مجله سبک زندگی تک فانبه معرفی راهکارهایی برای برخورد با کودکان کمال‌گرا پرداختیم. به یاد داشته باشید که کمال‌گرایی افراطی می‌تواند پیامدهای منفی متعددی برای سلامت روان و عزت نفس فرزندانتان داشته باشد. بنابراین، ضروری است که با صبر و حوصله و با استفاده از راهکارهای ارائه شده، به آن‌ها در جهت رهایی از کمال‌گرایی کمک کنید.
سحر هستم و عاشق نوشتن و تولید محتوا، چند سالی است که با شور و اشتیاق در این مسیر قدم برمی‌دارم و برای ارتقای مهارت‌های خودم تلاش می‌کنم.
