چرا درمان ارتودنسی طولانی مدت است؟
برای زیباتر شدن لبخندتان نیاز دارید که دندانهای ردیف و سفید داشته باشید. مرتب شدن دندانهایی که در هم فرو رفتهاند یا فاصله زیادی دارند توسط رشته تخصصی صورت میگیرد.
در واقع ارتودنسی علمی است که به کمک آن میتوانیم طرح لبخند زیباتر و جذابتر داشته، در عین حال مسواک زدن و نخ دندان کشیدن راحتتر خواهد بود.
در این مقاله سعی داریم در مورد مدت زمان درمان ارتودنسی صحبت بکنیم و ببینیم که آیا میتوان همه درمانهای ردیف شدن دندان را در زمانی بسیار کوتاه انجام داد؟ مزایا و معایب ارتودنسی سریع چیست؟
ارتودنسی سریع؛ واقعیت یا رویا
زمانی که میخواهیم با نیروهای بسیار ملایم و منطقی دندانها را به این سو و یا آن سو حرکت دهیم باید مدت زمان اعمال نیرو را همیشه در نظر بگیریم. دندانها اعضای زنده بدن هستند و در آنها سرخرگ، سیاهرگ، رگهای لنفاوی و رشتههای بسیار باریک عصبی قرار داده شده است. متخصص متبحر ارتودنسی میبایست تمام تلاش خود را انجام دهد تا در عین اینکه دندانها حرکت میکنند به سلامت آنها آسیبی زده نشود.
علاوه بر دندانها، استخوان و لثه نیز از جمله نواحی آناتومیک بسیار مهم هستند که دقت به سلامت این نواحی بسیار حائز اهمیت هست. نیروهای وارد شده نباید باعث التهاب لثه یا تخریب استخوان گردد. نیروهای متوسط تا خفیف در عین حفظ سلامت بافتها، باعث حرکت بهتر و دقیقتر دندانها نیز میشوند.
با یک مثال توضیح میدهیم: همانند یک ماشین اسباب بازی میتوان این حرکتها را بررسی کرد. فرض کنید که ماشین اسباب بازی چوبی را به همراه یک ریسمان در حال کشیدن هستید. در صورتی که نیروی بسیار شدیدی به این ریسمان وارد شود ممکن است ماشین پرتاب گردد و از مسیر خود شدیداً منحرف شود؛ ولی اگر یک کشش ملایم به نخ وارد گردد آن اسباب بازی به راحتی و ملایمت روی زمین حرکت خواهد کرد. بنابراین دندانها نیز زمانی که تحت تاثیر فشارها یا کششهای ارتودنتیک هستند میتوانند به صورت یک جسم کامل حرکت بکنند و به صورت شیبدار تغییر موقعیت ندهند.
مواردی که ذکر شد همگی به ما این نکته را میفهمانند که نباید در فشار وارد کردن به دندانها عجله نمود و در تمامی موارد سعی بر این شود.
در کلینیک های ارتودنسی معمولا پرداخت هزینه ارتودنسی به صورت اقساط و در دوره طولانی مدت انجام میشود؛ نیروها کنترل شده و با دقت اعمال میگردد.
البته در مواردی میتوان با توجه به نیاز مراجعه کنندگان به درمان کوتاه مدت تغییرات اندکی را در زمانی سریع روی دندانها انجام داد؛ البته این جز موارد کلی نمیباشد.
استفاده از بعضی روشهای نوین از جمله مینی اسکرو یا جراحیهای استخوانی طبق بعضی از مقالات باعث کوتاهتر شدن زمان درمان ارتودنسی میگردد ولی به تمام آنها تعمیم داده نمیشود.
عوارض ارتودنسی سریع و کوتاه مدت چیست؟
بسیاری از مواردی که نیروهای شدید برای سریعتر انجام شدن ارتودنسی به دندانها وارد میشود باعث تخریبهای شدید استخوانی و بافتهای اطراف دندان میگردند. اعصاب و عروقی که انتهای دندانها هستند نیز دچار پارگی شده به اصطلاح دندان نکروز میگردد و بیمار مجبور است در پایان، عصب کشی دندانی انجام دهد.
همینطور در ارتودنسی سریع و بدون برنامه ریشههای دندان دچار تحلیل میگردد و در پایان دندانها کوتاه شده و ضعیف و یا لق میگردند .متاسفانه این نمای رادیولوژی که در پایان درمان بسیاری از بیماران ارتودنسی دیده میشود تحلیلهای وسیع اپکس ریشه یا انتهای آن هست.
ارتودنسی ناشیانهای که سریع انجام میگردد خطر برگشت درمان ارتودنسی بیشتری دارد به این دلیل که با حرکت کند و ملایم دندان، بافتهای ثبات دهنده مثل الیاف لثهای و سلولهای استخوانی قادر خواهند بود بازسازی شده و دندان را در موقعیت جدید خود مستحکم کنند؛ ولی اگر این حرکت سریع انجام شود این بافتها نمیتوانند از برگشت دندانها به موقعیت قبلی خود جلوگیری کنند.
نیروهای شدیدی که به منظور سریعتر انجام شدن ارتودنسی وارد میشود درد بیشتر و التهاب وسیعتری ایجاد کرده باعث آزردگی بیمار میگردد؛ سپس بیمار نمیتواند مسواک مداومی زده و التهاب و خونریزی لثه تشدید میشود؛ لذا درد و ناراحتی افزون میگردد.
تاثیر نیروهای شدید وارد بر دندان در ارتودنسی سریع و کوتاه مدت چیست؟
نیروهای شدید غیرمنطقی اعمال شده در درمانهای سریع الاثر و کوتاه مدت ارتودنسی میتوانند باعث جابجایی متضاد و متفاوت دندانها که دور از هدف درمانی هستند گردد، بدین صورت که مثلاً به جای اینکه دندان شماره یک به سمت دندان شماره ۲ حرکت کند این حرکت با نیروی شدید برعکس شده و دندان ۲ به سمت دندان شماره یک سوق پیدا میکند؛ لذا نتیجه ارتودنسی معکوس میگردد.
این اتفاق به اصطلاح از دست رفتن تکیهگاه یا انکوریج نامیده میشود و مثال شایعی هست که در انتها موجب شیبدار شدن دندانها به سمت داخل در ارتودنسی همراه با کشیدن میگردد.
کلینیک ارتودنسی معتبر به این صورت میباشد که فشارهای وارده بر دندانها کاملاً حساب شده و دقیق صورت گیرد تا نه تنها نتیجه مساعدی رخ دهد، بلکه آسیبی به سلولهای خونی و عصبی و حتی لنفاوی دندانها وارد نشود، حرکت ناخواسته اتفاق نیفتد و بعد از پایان درمان نتیجهای با ثبات برای سالهای سال به همراه لبخندی زیبا برای مراجعین گرامی به ارمغان آورد.
حداقل زمان لازم برای یک درمان با ثبات یک سال یا همان ۱۲ ماه میباشد. هم درمانهای ارتودنسی متحرک و هم ارتودنسی ثابت معمولاً مشمول این قانون میشود
٣۶٠ روز زمان لازم است تا الیاف کلاژنی لثه بازسازی شوند، اطراف دندانها احاطه گردد و آنها را مورد حمایت قرار دهند.
برگشت درمان ارتودنسی در اثر ارتودنسی سریع و کوتاه مدت
تخطی از این زمان عواقب جبران ناپذیری به دنبال خواهد داشت در کلینیک ارتودنسی دکتر مهدی فهیمی هنزایی در تهران علاوه بر این موارد با استفاده از ریتینرهای ثابت و متحرک تمامی کوشش میشود تا نتیجه درمان به هیچ وجه برگشت پذیر نباشد.
در نتیجه این مطالب میتوان گفت اینکه اذعان شود تمامی ارتودنسیهای انجام شده در یک کلینیک به صورت سریع الاثر یا به اصطلاح عامیانه زود بازده است یک خیالی بیش نیست و پشتوانه ی علمی ندارد و در عین حال که باید زمان منطقی در نظر گرفته شود، نیروهای ملایم و سبک بهترین و با ثباتترین نتیجه را به ما خواهند داد.