پنداری چیست؟ خیلی نشسته و چربی‌قا چه بلایی برای ما می‌آورد؟
سبک زندگی بی‌تحرک یک وضعیت است که فرد در بیشتر ساعات روز در حالت استراحت و نشسته یا درازکش است. این وضعیت باعث افزایش خطر بیماری‌های غیر واگیردار و سومین عامل مرگ زودرس در جهان می‌شود. حدود ۳۱ درصد از جمعیت جهان فعالیت بدنی کافی را انجام نمی‌دهند، اما حتی انجام فعالیت‌های کمتر نیز می‌تواند بهبود سلامتی و کیفیت زندگی را در دوران پیری بالا ببرد.
یک مطالعه نشان داده است که جایگزین کردن زمانی که صرف تماشای تلویزیون می‌شود با فعالیت بدنی حتی سبک می‌تواند به حفظ سلامتی در دوران پیری کمک کند. هر گونه فعالیت بدنی متوسط یا پایدار اثرات مفید بسیاری را بر سلامت جسمی و روانی دارد و به حفظ مهارت‌های عملکردی در دوران پیری کمک می‌کند. انجام ورزش، پیاده روی، دوچرخه سواری، یا حتی استفاده از پله‌ها به جای آسانسور، می‌تواند به افزایش تحرک و بهبود سلامت کلی بدن کمک کند.
به طور کلی، از انجام فعالیت‌های بیشتر و منظم، به جای تماشای تلویزیون بیشتر، در دوران پیری می‌تواند به تاخیر افتادن از بروز بیماری‌های مزمن و حفظ سلامتی کمک کند. این انتخاب به مراتب سلامتی بیشتر و کیفیت زندگی بهتری برای افراد در پیری به ارمغان خواهد آورد.
یورونیوز نوشت: انجام فعالیت بدنی برای سالم ماندن در پیری ضروری است، بخصوص اگر بیشتر وقت خود را روی مبل و تماشای صفحه تلویزیون میگذرانید. یک مطالعه اخیر تأثیرات مضر تماشای تلویزیون و بی‌تحرکی را بر روند سلامتی در پیری بررسی کرده است. بی‌تحرکی چهارمین عامل مرگ زودرس در جهان است.
سبک زندگی بی‌تحرک (Sedentary lifestyle) که اغلب با تماشای تلویزیون همراه است، به عنوان وضعیتی تعریف می‌شود که فرد در بیشتر ساعات روز در حالت استراحت یعنی به صورت نشسته یا درازکش است.
سازمان جهانی بهداشت سبک زندگی بی‌تحرک را عامل اصلی بیماری‌های غیر واگیردار و چهارمین عامل مرگ زودرس در سراسر جهان می‌داند.
حدود ۳۱ درصد از جمعیت جهان به اندازه کافی فعالیت بدنی توصیه شده برای سلامتی را انجام نمی‌دهند. با این حال، حتی افزایش اندک فعالیت بدنی روزانه می‌تواند سلامت کلی را به ویژه در دوران پیری بهبود بخشد.
فعالیت بدنی متوسط یا پایدار اثرات مفید بسیاری بر سلامت جسمی و روانی دارد و به پیری سالم کمک می‌کند. حالتی که سازمان جهانی بهداشت آن را عامل حفظ مهارت‌های عملکردی در دوران پیری می‌داند.
جایگزین کردن کم تحرکی با فعالیت‌های هرچند کوچک
یک مطالعه منتشر شده در «جاما نت‌ورک» نشان می‌دهد که جایگزینی یک ساعت تلویزیون با پیاده روی روزانه به سپری کردن دوران پیری سالم‌تر کمک می‌کند.
محققان بیش از ۴۵ هزار شرکت کننده را در سری «مطالعات سلامت پرستاران» به مدت ۲۰ سال تحت نظر گرفتند. این سری مطالعات به عنوان یکی از بلندمدت‌ترین مطالعاتی است که سلامت و سبک زندگی پرستاران ثبت‌نام‌شده را بررسی می‌کند. آن‌ها به این نتیجه رسیدند که جایگزین کردن مدت زمان کم‌تحرکی با فعالیت بدنی هر چند سبک برای حفظ سلامتی با افزایش سن بسیار مفید است.
انسان‌ها برای این‌که تمام روز را در جلوی صفحه نمایش بنشینند، خلق نشده‌اند. محققان داده‌های مربوط به زمان نشستن در محل کار، در خانه و زمان تماشای تلویزیون را در کنار ساعت‌های ایستاده همچون راه رفتن در خانه و محل کار جمع‌آوری کردند. این داده‌ها با وضعیت سلامتی افراد در طول زمان مقایسه شد.
پیری سالم یعنی چه؟
بر طبق این مطالعات پیری سالم یعنی« حداقل ۷۰ سال زندگی بدون بیماری مزمن عمده، اختلال شناختی یا مشکلات سلامت جسمی یا روانی داشته باشیم.»
نتایج حاصله نشان داد که تماشای تلویزیون به ویژه در حالت نشسته بسیار مضر است. هر دو ساعت اضافی که صرف تماشای تلویزیون می‌شود، احتمال پیری سالم را تا ۱۲ درصد کاهش می‌دهد. از سوی دیگر، هر ساعت در روز که با فعالیت بدنی، حتی کارهای سبک مانند کارهای خانه جایگزین شود، شانس زندگی سالم را تا ۷۰ سالگی یا بیشتر ۸ درصد افزایش می‌دهد.
بر اساس این مطالعه، حال اگر زمان صرف تماشای تلویزیون با فعالیت بدنی «شدید» مثل تمرین ورزشی جایگزین شود، احتمال پیری سالم حتی تا ۲۸ درصد افزایش می‌یابد. علاوه بر این، افرادی که کمتر از هفت ساعت در شب می‌خوابند، اگر هر روز به جای یک ساعت تماشای تلویزیون، یک ساعت بیشتر بخوابند، در پیری سالم می‌‌مانند.
دکتر اندرو فریمن، مدیر پیشگیری و سلامت قلب و عروق در در دنور، در مصاحبه با کانال آمریکایی سی ان ان، بدون ابراز شگفتی از این نتایج در مورد تاثیرات مضر تماشای تلویزیون بر سلامتی گفت: «جای تعجب نیست که حتی خوردن سبزیجات در جلوی تلویزیون با پیامدهای نامطلوب همراه است. از نظر فیزیولوژیکی، انسان ها هرگز قرار نبوده تمام روز را در جلوی صفحه نمایش بنشینند. هر چه بیشتر بنشینیم، به خصوص با افزایش سن، مشکلات بیشتری داریم.»
هر چه بیشتر و منظم‌تر تحرک داشته باشید
تماشای تلویزیون یکی از خطرناک ترین رفتارهای بی تحرک برای سلامتی در نظر گرفته می شود، زیرا اغلب منجر به فعالیت های مضر دیگری مانند خوردن غذاهای ناسالم، عدم برقراری ارتباط با دیگران و اختلال در خواب می‌شود. زمان صرف شده برای نشستن، چه پشت میز و چه روی کاناپه، فرصت‌های بیرون رفتن و فعال بودن را از بین برده و در عین حال خطرات قلبی عروقی و فشار خون را افزایش می‌دهد.
این تیم علمی بر اهمیت ادغام فعالیت بدنی سبک در برنامه روزانه، مانند کارهای خانه یا ایستادن در محل کار، تاکید می‌کند، زیرا این امر می‌تواند اثرات قابل توجهی بر سلامت داشته باشد. دکتر اندرو فریمن استفاده از میز در حالت ایستاده یا یک تردمیل را برای تشویق به انجام فعالیت بدنی پیشنهاد می‌کند.
وزارت سلامت فرانسه یادآوری می‌کند که «حرکت» تنها به انجام یک فعالیت ورزشی محدود نمی‌شود و می‌تواند شامل فعالیت‌هایی مانند دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی با خانواده، استفاده از پله‌ها به جای آسانسور، گنجاندن یک استراحت فعال در روز کاری یا حتی انجام تماس‌های تلفنی به صورت ایستاده و باغبانی باشد.
با این حال، لازم نیست خود را از تماشای تلویزیون منع کنید. نکته مهم این است که این زمان را با رفتارهای سالم مانند انجام ورزش در جلوی صفحه نمایش یا خوردن یک میان وعده مغذی همراه کنید.
راضیه میرزاحیدری
