تفال به حافظ: غم از دل بی‌نشان، چون خاک راهم
فال‌گرفتن از آثار ادبی نشانگر یک باور قدیمی و قدرتمند در جامعه ایرانی است. در گذشته، ادیبان به عنوان دلسوزان و دیگران معتقد بودند که این آثار دارای تأثیرات مهمی بر زندگی آن‌ها هستند. اما با گذر زمان، این باور تقویت نشده و تنها تفال به حافظ به عنوان یک شعرا محبوب در جامعه باقی مانده است.
در این شعرهای از حافظ، ما با وفاداری و پایبندی به یک شخصیت یا عشق، صبر و تحمل در برابر مشکلات، امید و اعتماد به خداوند و بی ترسی از آینده روبرو هستیم. حافظ با استفاده از زبان شیرین و موزونش، انسانیت و خیرخواهی خود را به تصویر می‌کشد و ارزش‌های اسلامی و انسانی را در آثارش به نمایش می‌گذارد.
با توجه به تفسیر عرفانی این شعر، ما به تشویق برای ادامه راه و تحمل مشکلات برای رسیدن به هدفمان و اعتماد به پشتیبانی و یاری خداوند دعوت می‌شویم. این شعرها نه تنها از لحاظ هنری و ادبی جذاب هستند، بلکه از منظر انسانی و عرفانی نیز عمق و ارزش زیادی دارند.
فرارو- فال گرفتن از آثار ادبی، از باور‌های کهن این مرز و بوم است. در گذر زمان ساکنان این خاک به ادیبانی که گمان می‌بردند بهره‌ای از کلام حق دارند رجوع می‌شد. با این حال، اما در گذر زمان تنها تفال به حافظ در فرهنگ عامیانه ما باقی مانده است.
آن که پامال جفا کرد چو خاک راهم
خاک می‌بوسم و عذر قدمش می‌خواهم
من نه آنم که ز جور تو بنالم حاشا
بنده معتقد و چاکر دولتخواهم
بسته‌ام در خم گیسوی تو امید دراز
آن مبادا که کند دست طلب کوتاهم
ذره خاکم و در کوی توام جای خوش است
ترسم‌ای دوست که بادی ببرد ناگاهم
پیر میخانه سحر جام جهان بینم داد
و اندر آن آینه از حسن تو کرد آگاهم
صوفی صومعه عالم قدسم لیکن
حالیا دیر مغان است حوالتگاهم
با من راه نشین خیز و سوی میکده آی
تا در آن حلقه ببینی که چه صاحب جاهم
مست بگذشتی و از حافظت اندیشه نبود
آه اگر دامن حسن تو بگیرد آهم
خوشم آمد که سحر خسرو خاور می‌گفت
با همه پادشهی بنده تورانشاهم
شرح لغت: حاش:هرگزچنین مباد و دور باد.
تفسیر عرفانی:
۱- شما با چنین هدف بزرگ و قابل قبولی نباید تردید و دودلی را به خود راه دهید بلکه همراه با تلاش و توکل بر خداوند گام بردارید و از رنج و ناراحتی‌های آن ناامید نشوید. بلکه با تمام توان در جلب رضایت او کوشش کنید. این نیت عملی است و طالع شما در برج سعد می‌باشد. به زودی شاهین اقبال بر بام خانه شما خواهد نشست و جای هیچ گونه نگرانی و اضطراب نیست.
۲- شما بسیار مهربان و شکیبا می‌باشید. از این که با دشمنان خود از راه حیله و کینه وارد نمی‌شوید بلکه با رفتار خوب و پسندیده‌ای به آن‌ها می‌فهمانید، بسیار خوبست و خداوند در کار‌ها به شما کمک می‌کند. موفقیت شما را پیشاپیش تبریک می‌گویم.
تعبیر غزل:
انسانی صبور و شکیبا هستی و با وجود بی مهری‌هایی که از یار دیده‌ای همچنان به او وفاداری، اما همیشه درمورد آینده نگرانی. نگرانی تو بی مورد است، زیرا خدا تو را در همه حال یاری خواهد کرد همچنین تمایل قلبی او به تو کار‌ها را آسان‌تر خواهد نمود.
